Η αγχώδης διαταραχή χαρακτηρίζεται από συμπτώματα ακραίου άγχους που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής. Το άγχος είναι μια φυσιολογική κατάσταση. Είναι ο τρόπος του εγκεφάλου να αντιδρά στο στρες και να προειδοποιεί για πιθανό κίνδυνο.
Όλοι οι άνθρωποι νιώθουν άγχος. Για παράδειγμα, μπορεί να εμφανιστεί λόγω κάποιου προβλήματος στην εργασία, πριν από κάποια δημόσια εμφάνιση ή πριν από μια σημαντική απόφαση. Το περιστασιακό άγχος λοιπόν είναι φυσιολογικό, η αγχώδης διαταραχή όμως όχι. Ως αγχώδεις διαταραχές χαρακτηρίζονται μια ομάδα ψυχικών ασθενειών που προκαλούν συνεχές και συντριπτικό άγχος και φόβο. Το υπερβολικό άγχος μπορεί να κάνει τον άνθρωπο να αποφεύγει την εργασία του, το σχολείο, τις οικογενειακές συναντήσεις και άλλες κοινωνικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματα που έχει η αγχώδης διαταραχή.
Αγχώδης διαταραχή και συμπτώματα
Τα πιο κοινά συμπτώματα που εμφανίζει η αγχώδης διαταραχή περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα νευρικότητας και ανησυχίας
- Έντονη αίσθηση επικείμενου κινδύνου, πανικού ή καταστροφής
- Αυξημένο καρδιακό παλμό
- Ταχεία αναπνοή (υπεραερισμός)
- Εφίδρωση
- Τρόμο
- Αίσθημα αδυναμίας και κόπωσης
- Προβλήματα συγκέντρωσης
- Προβλήματα με τον ύπνο
- Αντιμετώπιση προβλημάτων του γαστρεντερικού
- Έντονη δυσκολία στον έλεγχο της ανησυχίας
- Αυξημένη επιθυμία αποφυγής καταστάσεων που προκαλούν άγχος
Διαφορετικοί τύποι αγχωδών διαταραχών:
- Αγοραφοβία. Είναι ένας τύπος διαταραχής άγχους στην οποία φοβόμαστε και αποφεύγουμε γνωστά μέρη ή καταστάσεις που μπορεί να μας προκαλέσουν πανικό και να μας κάνουν να αισθανθούμε παγιδευμένοι, αβοήθητοι και αμήχανοι.
- Διαταραχή άγχους που οφείλεται σε ιατρική κατάσταση και περιλαμβάνει συμπτώματα έντονου άγχους ή πανικού που προκαλούνται άμεσα από πρόβλημα υγείας.
- Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή. Περιλαμβάνει επίμονο υπερβολικό άγχος και ανησυχία για συνηθισμένες δραστηριότητες και γεγονότα. Η ανησυχία δεν είναι ανάλογη με την πραγματική περίσταση, είναι δύσκολο να ελεγχθεί και επηρεάζει το πώς αισθανόμαστε σωματικά. Εμφανίζεται συχνά μαζί με άλλες διαταραχές άγχους και κατάθλιψη.
- Διαταραχή πανικού. Περιλαμβάνει επανειλημμένα επεισόδια ξαφνικών επιθέσεων έντονου άγχους, φόβου και τρόμου, που φτάνουν στο αποκορύφωμα μέσα σε λίγα λεπτά (κρίσεις πανικού). Μπορεί να υπάρχουν αίσθημα επικείμενης καταστροφής, δύσπνοια, πόνος στο στήθος, φτερουγίσματα (αίσθημα παλμών της καρδιάς). Οι κρίσεις πανικού μπορεί να οδηγήσουν σε ανησυχία για την επανάληψή τους και την αποφυγή καταστάσεων κατά τις οποίες έχουν συμβεί.
- Διαταραχή άγχους αποχωρισμού. Το άγχος αποχωρισμού είναι μια παιδική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερβολικό άγχος και σχετίζεται με τον χωρισμό από γονείς ή άλλους ανθρώπους που έχουν γονικούς ρόλους.
- Διαταραχή κοινωνικού άγχους (κοινωνική φοβία). Περιλαμβάνει υψηλά επίπεδα άγχους, φόβου και αποφυγής κοινωνικών καταστάσεων λόγω αισθημάτων αμηχανίας και ανησυχίας σχετικά με την κρίση ή τις αρνητικές σκέψεις των άλλων.
- Διαταραχή άγχους που προκαλείται από ουσίες και χαρακτηρίζεται από συμπτώματα έντονου άγχους ή πανικού, που είναι άμεσο αποτέλεσμα κατάχρησης φαρμάκων και λήψης φαρμάκων, έκθεσης σε τοξική ουσία ή απόσυρσης από φάρμακα.
Αγχώδης διαταραχή και αίτια
Οι αιτίες των διαταραχών άγχους δεν είναι πλήρως κατανοητές. Οι εμπειρίες της ζωής, όπως τραυματικά συμβάντα, φαίνεται να προκαλούν διαταραχές άγχους σε άτομα που είναι ήδη επιρρεπή σε αυτό. Τα κληρονομικά χαρακτηριστικά μπορούν επίσης να είναι ένας παράγοντας.
- Ιατρικές αιτίες
Σε μερικούς ανθρώπους, το άγχος μπορεί να συνδέεται με ένα υποκείμενο ζήτημα υγείας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συμπτώματα άγχους είναι οι πρώτοι δείκτες μιας ιατρικής ασθένειας. Εάν ο γιατρός σας υποψιάζεται ότι το άγχος σας μπορεί να έχει ιατρική αιτία, μπορεί να ορίσει εξετάσεις για να αναζητήσει σημάδια προβλήματος.
Παραδείγματα ιατρικών προβλημάτων που μπορούν να συνδεθούν με το άγχος περιλαμβάνουν:
- Καρδιακή ασθένεια
- Διαβήτη
- Προβλήματα του θυρεοειδούς, όπως ο υπερθυρεοειδισμός
- Διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος, όπως χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και άσθμα
- Απόσυρση από αλκοόλ, φάρμακα κατά του άγχους (βενζοδιαζεπίνες) ή άλλα φάρμακα
- Χρόνιο πόνο ή σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
- Σπάνιους όγκους που παράγουν συγκεκριμένες ορμόνες
- Παράγοντες κινδύνου
Οι παρακάτω παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαταραχής άγχους:
- Τραύμα. Τα παιδιά που υπέστησαν κακοποίηση ή βίωσαν τραυματικά συμβάντα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν μια διαταραχή άγχους σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Οι ενήλικοι που βιώνουν ένα τραυματικό συμβάν μπορούν επίσης να αναπτύξουν διαταραχές άγχους.
- Στρες λόγω ασθένειας. Μια σοβαρή κατάσταση υγείας μπορεί να προκαλέσει σημαντική ανησυχία για θέματα όπως η θεραπεία και το μέλλον.
- Συσσώρευση άγχους. Ένα σημαντικό γεγονός ή μια συσσώρευση μικρότερων αγχωτικών καταστάσεων ζωής μπορεί να προκαλέσουν υπερβολικό άγχος ‒ για παράδειγμα, κάποιος θάνατος στην οικογένεια, εργασιακό άγχος ή συνεχιζόμενη ανησυχία για τα οικονομικά.
- Προσωπικότητα. Τα άτομα με συγκεκριμένους τύπους προσωπικότητας είναι πιο επιρρεπή σε διαταραχές άγχους απ’ ό, τι άλλοι.
- Άλλες ψυχικές διαταραχές. Τα άτομα με άλλες ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη, συχνά έχουν επίσης διαταραχή άγχους.
- Ναρκωτικά ή αλκοόλ. Η χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ και η κατάχρησή τους μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει το άγχος.
Διαβάστε περισσότερα για: