Τι είναι η κοιλιοκάκη;Ποια είναι η εξέταση για διάγνωση και ποιες οι φυσιολογικές τιμές των αντισωμάτων;

Η κοιλιοκάκη είναι μια αυτοάνοση διαταραχή κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά παθολογικά στη γλουτένη, μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη. Όταν άτομα με κοιλιοκάκη καταναλώνουν γλουτένη, το ανοσοποιητικό τους σύστημα επιτίθεται στο τοίχωμα του λεπτού εντέρου, προκαλώντας δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών, φλεγμονή και διάφορα προβλήματα υγείας.

Κοιλιοκάκη: Αντισώματα και φυσιολογικές τιμές

Η παρουσία συγκεκριμένων αντισωμάτων στο αίμα αποτελεί έναν από τους βασικούς δείκτες της κοιλιοκάκης. Τα αντισώματα αυτά αναπτύσσονται ως απόκριση στην κατανάλωση γλουτένης και μπορούν να ανιχνευθούν μέσω αιματολογικών εξετάσεων.

Συνηθισμένα Αντισώματα της Κοιλιοκάκης και Φυσιολογικές Τιμές

1. Αντισώματα Αντί-ιστικής Τρανσγλουταμινάσης (tTG-IgA)

   • Φυσιολογική τιμή: Κάτω από 4-10 U/mL (εξαρτάται από το εργαστήριο).

2. Αντισώματα Αντί-ιστικής Τρανσγλουταμινάσης (tTG-IgG) (για άτομα με ανεπάρκεια IgA)

   • Φυσιολογική τιμή: Κάτω από 4-10 U/mL.

3. Αντισώματα Αντί-δεαμινωμένων Πεπτιδίων Γλιαδίνης (DGP-IgA & DGP-IgG)

   • Φυσιολογική τιμή: Κάτω από 20 U/mL.

4. Αντισώματα Αντι-Ενδομυϊκά (EMA-IgA)

   • Φυσιολογική τιμή: Αρνητικά (negative).

5. Συνολική ανοσοσφαιρίνη Α (Total IgA)

   • Φυσιολογική τιμή: Περίπου 70-400 mg/dL (εξαρτάται από την ηλικία).

Οι ακριβείς τιμές μπορεί να διαφέρουν μεταξύ εργαστηρίων και η ερμηνεία πρέπει να γίνεται από επαγγελματία υγείας.

Κόστος Εξετάσεων για την Κοιλιοκάκη

Οι εξετάσεις για την κοιλιοκάκη περιλαμβάνουν αιματολογικές αναλύσεις, γενετικές εξετάσεις και βιοψία λεπτού εντέρου.

Αιματολογικές Εξετάσεις

• Αντισώματα tTG και EMA

  • Κόστος: Από 50€ ανάλογα το εργαστήριο.

• Αντισώματα DGP-IgA και DGP-IgG

  • Κόστος: Από περίπου 50€ .

• Συνολική IgA

  • Κόστος: Περίπου από  30€ 

Γενετικός Έλεγχος

Ανιχνεύει τα γονίδια HLA-DQ2 και HLA-DQ8, που σχετίζονται με την κοιλιοκάκη.

• Κόστος: από 150€ 

Βιοψία με Ενδοσκόπηση

Αν τα αιματολογικά τεστ είναι θετικά, πραγματοποιείται βιοψία λεπτού εντέρου μέσω ενδοσκόπησης.

• Κόστος: Ξεκινά από 350€ ανάλογα το κέντρο

Πότε εμφανίζεται η κοιλιοκάκη;

Η κοιλιοκάκη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία μετά την εισαγωγή της γλουτένης στη διατροφή.

• Βρέφη και παιδιά: Συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν από 6 μηνών έως 2 ετών.
• Έφηβοι: Συχνή διάγνωση στην εφηβεία λόγω προβλημάτων ανάπτυξης και κούρασης.
• Ενήλικες: Πολλοί διαγιγνώσκονται σε ηλικίες 30-50 ετών λόγω ήπιων ή αργοεμφανιζόμενων συμπτωμάτων.

Παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν την κοιλιοκάκη:

• Κληρονομική προδιάθεση
• Λοιμώξεις ή ιογενείς ασθένειες
• Εγκυμοσύνη, χειρουργικές επεμβάσεις ή σοβαρό στρες

Κύρια συμπτώματα της κοιλιοκάκης

Η κοιλιοκάκη μπορεί να εμφανιστεί με μια μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων, τα οποία διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Μερικοί ασθενείς μπορεί να έχουν έντονα γαστρεντερικά προβλήματα, ενώ άλλοι μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα που δεν σχετίζονται άμεσα με το πεπτικό σύστημα.

Γαστρεντερικά Συμπτώματα

• Διάρροια (συχνά χρόνια, υδαρής ή λιπαρή)
• Δυσκοιλιότητα
• Φούσκωμα και αέρια
• Κοιλιακός πόνος και κράμπες
• Ναυτία και εμετοί
• Απώλεια όρεξης
• Κακοσμία κοπράνων και λιπαρά κόπρανα (στεατόρροια)

Συμπτώματα από το Νευρικό Σύστημα

• Κόπωση και εξάντληση
• Ημικρανίες ή συχνοί πονοκέφαλοι
• Νευροπάθεια (μούδιασμα, μυρμήγκιασμα στα χέρια και στα πόδια)
• Διαταραχές διάθεσης (κατάθλιψη, άγχος)
• Δυσκολία συγκέντρωσης (γνωστή ως “brain fog”)

Διαταραχές στην Απορρόφηση Θρεπτικών Συστατικών

• Αναιμία (λόγω έλλειψης σιδήρου)
• Οστεοπόρωση ή οστεοπενία (χαμηλή οστική πυκνότητα λόγω έλλειψης ασβεστίου και βιταμίνης D)
• Έλλειψη φυλλικού οξέος και βιταμίνης Β12
• Ανεπάρκεια βιταμινών A, E, K
• Απώλεια βάρους χωρίς εμφανή λόγο

Δερματικές Διαταραχές

• Δερματίτιδα ερπητοειδής (ερυθρότητα, κνησμός και εξανθήματα με φουσκάλες, κυρίως στους αγκώνες, τα γόνατα, την πλάτη και τους γλουτούς)
• Ξηροδερμία
• Τριχόπτωση

Συμπτώματα από το Αναπαραγωγικό Σύστημα

• Διαταραχές εμμήνου ρύσεως
• Υπογονιμότητα ή καθυστερημένη ήβη
• Αποβολές σε γυναίκες με αδιάγνωστη κοιλιοκάκη

Συμπτώματα στα Παιδιά

Στα παιδιά, η κοιλιοκάκη μπορεί να οδηγήσει σε:

• Καθυστερημένη ανάπτυξη και χαμηλό ανάστημα
• Καθυστερημένη εφηβεία
• Ευερεθιστότητα και αλλαγές στη συμπεριφορά
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους ή αποτυχία πρόσληψης βάρους
• Διάρροια ή χρόνια δυσκοιλιότητα
• Κοιλιακή διάταση (πρησμένη κοιλιά)

Άτυπα ή Ασυμπτωματικά Περιστατικά

Μερικοί άνθρωποι με κοιλιοκάκη δεν εμφανίζουν εμφανή συμπτώματα, αλλά εξακολουθούν να υφίστανται βλάβες στο λεπτό έντερο. Αυτοί μπορεί να διαγνωστούν μέσω εξετάσεων λόγω οικογενειακού ιστορικού ή αναιμίας.

Μπορεί να εκδηλωθεί με μη πεπτικά συμπτώματα, όπως:

• Χρόνια κόπωση
• Αυτοάνοσα νοσήματα (π.χ. θυρεοειδίτιδα Hashimoto, διαβήτης τύπου 1)
• Προβλήματα στα δόντια (υποπλασία αδαμαντίνης)

Αν υποψιάζεστε ότι μπορεί να πάσχετε από κοιλιοκάκη, είναι σημαντικό να κάνετε αιματολογικές εξετάσεις και βιοψία πριν αποκλείσετε τη γλουτένη από τη διατροφή σας, ώστε να μην επηρεαστούν τα διαγνωστικά αποτελέσματα.

Διάγνωση της κοιλιοκάκης

Βήμα 1: Εξετάσεις Αίματος

Ανίχνευση ειδικών αντισωμάτων.

Βήμα 2: Βιοψία Λεπτού Εντέρου

Επιβεβαίωση της διάγνωσης με ανάλυση του εντερικού ιστού.

Βήμα 3: Γενετικός Έλεγχος

Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις ασαφών αποτελεσμάτων από τις αιματολογικές εξετάσεις.

Φάρμακα για την κοιλιοκάκη

Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή που να την θεραπεύει. Η μόνη αποτελεσματική θεραπεία είναι η αυστηρή διατροφή χωρίς γλουτένη σε όλη τη ζωή.

Διαχείριση συμπτωμάτων με συμπληρώματα

• Σίδηρος: Για την αναιμία.
• Βιταμίνη D και Ασβέστιο: Για την υγεία των οστών.
• Βιταμίνη Β12 και Φυλλικό Οξύ: Για την πρόληψη νευρολογικών διαταραχών.
• Προβιοτικά: Βοηθούν στην αποκατάσταση της εντερικής χλωρίδας.

Μελλοντικές Θεραπείες

Έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη για:

1. Ένζυμα που διασπούν τη γλουτένη.
2. Ανοσοτροποποιητικά φάρμακα που καταστέλλουν την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος.
3. Φάρμακα που δεσμεύουν τη γλουτένη πριν προκαλέσει αντίδραση.

Ωστόσο, καμία από αυτές τις θεραπείες δεν έχει ακόμα εγκριθεί.

→ Υπάρχουν διαγνωστικά τεστ για κοιλιοκάκη στο φαρμακείο; 

Υπάρχουν κάποια διαθέσιμα τεστ στα φαρμακεία. Είναι ειδικά ανοσολογικά τεστ που ανιχνεύουν αντισώματα τύπου t-TG IgA χρησιμοποιώντας δείγμα αίματος από το δάχτυλο.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα αυτοδιαγνωστικά τεστ δεν αντικαθιστούν τη συμβουλή και τη διάγνωση από επαγγελματία υγείας.

Εάν το αποτέλεσμα του τεστ είναι θετικό ή εάν παρουσιάζετε συμπτώματα, συνιστάται να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας για περαιτέρω αξιολόγηση και επιβεβαίωση της διάγνωσης μέσω εξειδικευμένων εξετάσεων.

Συμπέρασμα

Η κοιλιοκάκη είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος που απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και αυστηρή διατροφική διαχείριση.

Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν αιματολογικές αναλύσεις, γενετικό έλεγχο και βιοψία, ενώ το κόστος τους ποικίλλει.

Αν και δεν υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία, μια διατροφή χωρίς γλουτένη αποτελεί τη μοναδική λύση για τη διαχείριση της νόσου.

Οι επιστημονικές έρευνες συνεχίζονται με στόχο την ανάπτυξη φαρμακευτικών θεραπειών στο μέλλον.