Οι γυναίκες με μετατραυματικό στρες (PTSD) και κατάθλιψη έχουν σχεδόν τετραπλάσιο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις, αναπνευστικά προβλήματα και διαβήτη τύπου 2, ενώ είναι πιο επιρρεπείς και σε ατυχήματα. Επίσης, είναι πιθανότερο να αυτοκτονήσουν σε σχέση με γυναίκες που δεν ταλαιπωρούνται από μετατραυματικό στρες και κατάθλιψη. Αυτά είναι τα πορίσματα μακροχρόνιας μελέτης που διεξήχθη από ερευνητές στο Harvard TH Chan School of Public Health.

«Η μελέτη εξετάζει τη μακροζωία και τα ευρήματα ενισχύουν την κατανόησή μας ότι η ψυχική και η σωματική υγεία είναι στενά συνδεδεμένες», δήλωσε η Andrea Roberts, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ανώτερη ερευνήτρια στο Τμήμα Περιβάλλοντος. Αυτό έγινε ιδιαίτερα εμφανές κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η πανδημία και ο εγκλεισμός εξέθεσαν πολλούς ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο σε ασυνήθιστο άγχος. Ταυτόχρονα, περιόρισαν τις κοινωνικές συναναστροφές, οι οποίες μπορούν να διαφυλάξουν την ψυχική μας υγεία.

Περίπου 3,6% των ενήλικων Αμερικανών –δηλαδή 5,2 εκατομμύρια άνθρωποι‒ υποφέρουν από μετατραυματικό στρες. Υπολογίζεται ότι 7,8 εκατομμύρια Αμερικανοί το βιώνουν κάποια στιγμή στη ζωή τους. Μάλιστα, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν μετατραυματικό στρες σε σχέση με τους άντρες, γεγονός που οφείλεται ίσως στο ότι οι γυναίκες γίνονται πιο εύκολα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, κακοποίησης και βιασμού.

Πάνω από 50.000 γυναίκες συμμετείχαν στην έρευνα

Η μελέτη είναι η πρώτη που ασχολείται με το μετατραυματικό στρες και την κατάθλιψη σε μεγάλο πληθυσμό γυναικών. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο στις 4 Δεκεμβρίου 2020, στο JAMA Network Open. Προηγούμενη μελέτη για το PTSD και την κατάθλιψη είχε επικεντρωθεί κυρίως σε άντρες στρατιώτες. Η Roberts και οι συνάδελφοί της μελέτησαν περισσότερες από 50.000 γυναίκες με μέση ηλικία (43 έως 64 ετών). Διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες με υψηλά επίπεδα μετατραυματικού στρες και κατάθλιψης είχαν σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από κάποια σοβαρή ασθένεια (τα επόμενα εννέα χρόνια) σε σχέση με εκείνες που δεν είχαν κατάθλιψη και δεν είχαν βιώσει κάποιο τραυματικό συμβάν.

Οι ερευνητές εξέτασαν εάν παράγοντες κινδύνου για την υγεία, όπως το κάπνισμα, η ελλιπής άσκηση και η παχυσαρκία, μπορούν να εξηγήσουν τη σχέση μεταξύ μετατραυματικού στρες και κατάθλιψης με τους πρόωρους θανάτους. Αυτοί οι παράγοντες όμως αιτιολόγησαν μόνο ένα σχετικά μικρό μέρος των πρόωρων θανάτων. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι άλλοι παράγοντες, όπως η επίδραση των ορμονών του στρες στο σώμα, μπορεί να ευθύνονται για το υψηλότερο ποσοστό πρόωρου θανάτου σε αυτές τις γυναίκες.

Αντιμετώπιση και θεραπεία

Η θεραπεία του μετατραυματικού στρες και της κατάθλιψης σε γυναίκες με συμπτώματα και των δύο διαταραχών μπορεί να μειώσει τον σημαντικά αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας, ανέφεραν οι ερευνητές. «Αυτά τα ευρήματα παρέχουν περαιτέρω αποδείξεις ότι η ψυχική υγεία είναι θεμελιώδης για τη σωματική υγεία. Αγνοούμε τη συναισθηματική μας ευημερία πολύ συχνά», δήλωσε ο Karestan Koenen. Η Karestan ανώτερος συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής Ψυχιατρικής Επιδημιολογίας στο Τμήμα Επιδημιολογίας και Τμήματος Κοινωνικών και Συμπεριφορικών Επιστημών.

Τρόποι θεραπείας

• Γνωστική συμπεριφοριστική θεραπεία

Η γνωστική συμπεριφοριστική θεραπεία (CBT) είναι ένας τύπος θεραπείας που στοχεύει στην επίλυση των προβλημάτων αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης και δράσης του ατόμου. Η CBT εστιάζει στο τραύμα και χρησιμοποιεί μια σειρά τεχνικών για να επιτύχει καλύτερη επαφή του ατόμου με τον εαυτό του. Για παράδειγμα, ο θεραπευτής μπορεί να ζητήσει από τον θεραπευόμενο να αντιμετωπίσει τις τραυματικές αναμνήσεις του φέρνοντάς τες στο μυαλό του.

• Ομαδική θεραπεία

Μερικοί άνθρωποι βρίσκουν πολύ βοηθητικό να εξωτερικεύουν τις εμπειρίες τους σε άλλα άτομα που επίσης ταλαιπωρούνται από μετατραυματικό στρες. Η ομαδική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στο να βρεθούν τρόποι διαχείρισης των συμπτωμάτων και να συμβάλει στην κατανόηση της κατάστασης.

• Φαρμακευτική αγωγή

Τα αντικαταθλιπτικά, όπως η παροξετίνη, η σερτραλίνη, η μιρταζαπίνη, η αμιτριπτυλίνη ή η φαινελζίνη, χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του μετατραυματικού στρες στους ενηλίκους. Η αμιτριπτυλίνη και η φαινελζίνη συνήθως χρησιμοποιούνται μόνο υπό την επίβλεψη ειδικού ψυχικής υγείας. Τα αντικαταθλιπτικά μπορούν επίσης να συνταγογραφηθούν για να μειώσουν συναφή συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους. Επιπλέον, μπορούν να βοηθήσουν και σε προβλήματα ύπνου. Συνήθως δεν συνταγογραφούνται σε άτομα κάτω των 18 ετών, εκτός εάν συνιστάται από ειδικό.

Στοιχεία από: www.nhs.uk  medicalxpress.com