Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι πιο συχνή από όσο φαντάζεστε. Τα συμπτώματα καθώς και τα αίτια που ευθύνονται για την εμφάνιση της επιλόχειας κατάθλιψης ποικίλουν.

Η γέννηση ενός μωρού μπορεί να προκαλέσει αναστάτωση στον συναισθηματικό κόσμο μιας γυναίκας. Μπορεί να περάσει από τον ενθουσιασμό και τη χαρά στον φόβο και το άγχος. Η γέννα όμως μπορεί να οδηγήσει και σε κάτι που ίσως δεν περιμένατε: την κατάθλιψη. 

Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι ένα κοινό πρόβλημα που επηρεάζει περισσότερες από 1 στις 10 γυναίκες μετά τον τοκετό. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τους πατεράδες και τους συντρόφους. Η κατάθλιψη μετά τον τοκετό δεν είναι σημάδι αδυναμίας. Συνδέεται με χημικές, κοινωνικές και ψυχολογικές αλλαγές που συμβαίνουν όταν αποκτά μια γυναίκα παιδί. Η επιλόχειος κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία.

Επιλόχειος κατάθλιψη και συμπτώματα

Η κατάθλιψη μετά τον τοκετό μπορεί να ξεκινήσει οποιαδήποτε στιγμή τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό.

Τα σημάδια περιλαμβάνουν:

• επίμονο αίσθημα θλίψης
• έλλειψη απόλαυσης και ενδιαφέροντος
• αίσθημα κόπωσης όλη την ώρα
• δυσκολία στον ύπνο και αίσθημα υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας
• δυσκολία σύνδεσης με το μωρό
• έλλειψη συγκέντρωσης και δυσκολία λήψης αποφάσεων
• τρομακτικές σκέψεις ‒ για παράδειγμα, τραυματισμό του μωρού

Επιλόχειος κατάθλιψη και αίτια

Τα αίτια της επιλόχειου κατάθλιψης δεν είναι απολύτως σαφή. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν διάφοροι λόγοι που ευθύνονται για την εμφάνισή της.

Μερικοί από αυτούς είναι οι εξής:

• ιστορικό ψυχικών ασθενειών, ιδιαίτερα κατάθλιψης, νωρίτερα στη ζωή
• ιστορικό προβλημάτων ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
• ασθενές οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον για υποστήριξη
• κακή σχέση με τον σύντροφο
• πρόσφατες τραυματικές εμπειρίες, όπως πένθος

Ακόμη κι αν δεν έχετε παρουσιάσει κανένα από αυτά τα συμπτώματα, το να αποκτήσετε παιδί είναι ένα γεγονός που αλλάζει ριζικά τη ζωή. Χρειάζεται συχνά χρόνος για να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες οι γονείς. Η φροντίδα ενός τόσο μικρού ανθρώπου μπορεί να είναι αγχωτική και κουραστική.

Η διαφορά ανάμεσα στην επιλόχειο κατάθλιψη και τις ημέρες «baby blues»

Περίπου το 80% των νέων μητέρων μετά τον τοκετό περνούν την περίοδο «baby blues». Πρόκειται για μια σύντομη περίοδο μετά τον τοκετό που συνοδεύεται από θλίψη, άγχος και μεταβολές της διάθεσης. Τα «baby blues» έρχονται λίγες μέρες μετά τον τοκετό, συνήθως την τρίτη ή την τέταρτη μέρα. Υπάρχουν δύο βασικά στοιχεία που διαφοροποιούν τα «baby blues» από την επιλόχειο κατάθλιψη: ο χρόνος και η σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

• Χρόνος

Εάν εξακολουθείτε να αισθάνεστε λυπημένες, ανήσυχες ή τρομοκρατημένες δύο εβδομάδες μετά τον τοκετό, μπορεί να έχετε επιλόχειο κατάθλιψη ‒ τα «baby blues» συνήθως δεν διαρκούν περισσότερο από δύο εβδομάδες. Επίσης, συμβαίνουν πολύ γρήγορα μετά τη γέννηση, οπότε αν ξαφνικά αρχίσετε να εμφανίζετε συμπτώματα κατάθλιψης αρκετές εβδομάδες ή μήνες μετά τη γέννηση, δεν είναι «baby blues».

• Σοβαρότητα των συμπτωμάτων

Tο σύμπτωμα που μια γυναίκα θεωρεί σοβαρό μπορεί να μην έχει την ίδια βαρύτητα για κάποια άλλη, οπότε αυτό είναι λίγο υποκειμενικό. Συνήθως, τα «baby blues» προκαλούν δυσφορία, όμως δεν επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής της γυναίκας. Από την άλλη, η επιλόχειος κατάθλιψη δεν είναι κάτι που καταπολεμάται με την ίδια ευκολία. Τα συμπτώματα είναι πιο επίμονα και δεν εξαφανίζονται από μόνα τους. Πολλές φορές η ασθενής χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη και φαρμακευτική αγωγή.

Οι πατέρες δεν μένουν στο απυρόβλητο 

Οι νέοι πατέρες μπορούν επίσης να βιώσουν κατάθλιψη μετά τον τοκετό. Ίσως να αισθανθούν λυπημένοι ή κουρασμένοι. Επίσης, μπορεί να νιώσουν τρομοκρατημένοι, να αισθανθούν άγχος και να έχουν έντονες αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες και τον ύπνο. Εκείνοι που είναι νέοι, έχουν ιστορικό κατάθλιψης ή βιώνουν οικονομικά προβλήματα διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο μετά τον τοκετό. Για τον πατέρα, η γέννηση του παιδιού μπορεί να έχει την ίδια αρνητική επίδραση στη σχέση με τη σύντροφό του και στην ανάπτυξη του παιδιού που έχει η επιλόχειος κατάθλιψη στις μητέρες.

Εάν είστε νέος πατέρας και αντιμετωπίζετε συμπτώματα κατάθλιψης ή άγχους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης του συντρόφου σας ή τον πρώτο χρόνο μετά τη γέννηση του παιδιού σας, μιλήστε με έναν επαγγελματία υγείας. Παρόμοιες θεραπείες που παρέχονται σε μητέρες με κατάθλιψη μετά τον τοκετό είναι το ίδιο ευεργετικές και στους νέους πατέρες με παρόμοια συμπτώματα.

Η κατάθλιψη μετά τον τοκετό δεν οφείλεται σε κάποιο ελάττωμα ή αδυναμία. Μερικές φορές είναι απλώς μια επιπλοκή του τοκετού. Εάν έχετε κατάθλιψη μετά τον τοκετό, η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας και να  συνδεθείτε με το μωρό σας.