Η διαταραχή διαγωγής είναι μια σοβαρή συμπεριφοριστική και συναισθηματική διαταραχή που μπορεί να εμφανιστεί σε παιδιά και εφήβους. Ένα παιδί με αυτή τη διαταραχή μπορεί να εμφανίσει ένα μοτίβο βίαιης συμπεριφοράς και να έχει προβλήματα στο να ακολουθεί κανόνες.

Δεν είναι ασυνήθιστο τα παιδιά και οι έφηβοι να έχουν προβλήματα που σχετίζονται με τη συμπεριφορά κάποια στιγμή κατά την ανάπτυξή τους. Ωστόσο, η διαταραχή διαγωγής όταν είναι μακροχρόνια και όταν παραβιάζει τα δικαιώματα των άλλων, αντιβαίνει στα αποδεκτά πρότυπα συμπεριφοράς και διαταράσσει την καθημερινότητα του παιδιού ή της οικογένειας.

Διαταραχή διαγωγής – Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της διαταραχής διαγωγής ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και το αν είναι ήπια, μέτρια ή σοβαρή. Γενικά, τα συμπτώματα της διαταραχής συμπεριφοράς εμπίπτουν σε τέσσερις γενικές κατηγορίες:

• Επιθετική συμπεριφορά: Αυτές είναι συμπεριφορές που απειλούν ή προκαλούν σωματική βλάβη και μπορεί να περιλαμβάνουν τσακωμούς, εκφοβισμό, βίαιη συμπεριφορά σε άλλους ή ζώα, χρήση όπλων και εξαναγκασμό άλλου σε σεξουαλική δραστηριότητα.
• Καταστροφική συμπεριφορά: Περιλαμβάνει σκόπιμη καταστροφή περιουσίας όπως εμπρησμό και βανδαλισμό ξένης περιουσίας.
• Παραπλανητική συμπεριφορά: Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενα ψέματα, κλοπές ή εισβολή σε σπίτια.
• Παραβίαση κανόνων: Αυτό συνεπάγεται με την παραβίαση των αποδεκτών κανόνων της κοινωνίας. Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να περιλαμβάνουν κοπάνες από το σχολείο, παλιμπαιδισμούς, φάρσες ή σεξουαλική δραστηριότητα σε πολύ μικρή ηλικία.

Επιπλέον, πολλά παιδιά με διαταραχή διαγωγής είναι ευερέθιστα, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και τείνουν να βρίσκονται σε ταραχή . Κάποια μπορεί να κάνουν κατάχρηση ναρκωτικών και αλκοόλ. Τα παιδιά αυτά συχνά δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν πώς η συμπεριφορά τους μπορεί να βλάψει τους άλλους και γενικά έχουν λίγες ενοχές ή τύψεις μετά από τις πράξεις τους. 

Η ακριβής αιτία της διαταραχής διαγωγής δεν είναι γνωστή, αλλά πιστεύεται ότι ένας συνδυασμός βιολογικών, γενετικών, περιβαλλοντικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων.

• Βιολογικοί παράγοντες: Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι ελαττώματα ή τραυματισμοί σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχές συμπεριφοράς. Η διαταραχή διαγωγής έχει συνδεθεί με συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη ρύθμιση της συμπεριφοράς, τον έλεγχο των παρορμήσεων και συναισθημάτων. 
• Γενετικοί παράγοντες: Πολλά παιδιά και έφηβοι με διαταραχή διαγωγής έχουν στενούς συγγενείς με ψυχικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών διάθεσης, άγχους, χρήσης ουσιών και προσωπικότητας. 
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Παράγοντες όπως μια δυσλειτουργική οικογενειακή ζωή, παιδική κακοποίηση, τραυματικές εμπειρίες, οικογενειακό ιστορικό κατάχρησης ουσιών και αμέλεια από τους γονείς μπορεί να συμβάλουν στην ανάπτυξη διαταραχής διαγωγής. 
• Ψυχολογικοί παράγοντες: Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι οι διαταραχές συμπεριφοράς μπορεί να αντικατοπτρίζουν προβλήματα με ηθική επίγνωση (κυρίως, έλλειψη ενοχής και τύψεων) και ελλείμματα στη γνωστική επεξεργασία.
• Κοινωνικά παράγοντες: Η χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση και η μη αποδοχή από τους συνομηλίκους φαίνεται να αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη διαταραχής διαγωγής.

Η θεραπεία σε πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας του παιδιού, της σοβαρότητας των συμπτωμάτων, καθώς και της ικανότητας του παιδιού να συμμετέχει και να ανέχεται συγκεκριμένες θεραπείες. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει έναν συνδυασμό:

• Ψυχοθεραπείας: Η ψυχοθεραπεία στοχεύει στο να βοηθήσει το παιδί να μάθει να εκφράζει και να ελέγχει τον θυμό με πιο κατάλληλους τρόπους. Η γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεραπεία στοχεύει στην αναδιαμόρφωση της σκέψης του παιδιού για να μπορέσει βελτιώσει τις κοινωνικές του δεξιότητες, τη διαχείριση του θυμού και τον έλεγχο των παρορμήσεων. Η οικογενειακή θεραπεία από την άλλη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει στη βελτίωση των οικογενειακών αλληλεπιδράσεων και της επικοινωνίας μεταξύ των μελών της οικογένειας.
• Φαρμακευτικής αγωγής:  Παρόλο που δεν υπάρχει  επίσημα εγκεκριμένο φάρμακο για τη θεραπεία της διαταραχής διαγωγής, μπορεί να χρησιμοποιηθούν διάφορα φάρμακα για τη θεραπεία ορισμένων από των συμπτωμάτων όπως της παρορμητικότητας, της επιθετικότητας, της διάθεσης καθώς και τυχόν άλλων ψυχικών ασθενειών που μπορεί να υπάρχουν, όπως η  ΔΕΠΥ ή η κατάθλιψη.