Η υπνοβασία είναι μια συμπεριφορά κατά την οποία το παιδί σηκώνεται τη νύχτα και περπατά ή κάνει άλλες δραστηριότητες, τις οποίες δεν θυμάται όταν ξυπνά.

Πολύ λίγα ξέρει η επιστήμη για την υπνοβασία. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το 3,6% των ενηλίκων –ένας στους 25– υπνοβατεί. Στα παιδιά το φαινόμενο είναι πιο συχνό. Η υπνοβασία τείνει να πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο ωρών αφότου κοιμηθεί το παιδί και κρατά περίπου 5-20 λεπτά.

Είναι ανησυχητικό το ότι το παιδί μου υπνοβατεί;

Kαθόλου! Τα περισσότερα παιδιά που υπνοβατούν δεν αντιμετωπίζουν συναισθηματικά ή ψυχολογικά προβλήματα. Συνήθως η υπνοβασία εξαφανίζεται από μόνη της κατά την εφηβεία. Περίπου το 18% των ανθρώπων υπνοβατούν τουλάχιστον μία φορά στη διάρκεια της ζωής τους.

Πότε θα πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό

Όπως προαναφέραμε, τα περιστασιακά επεισόδια υπνοβασίας συνήθως δεν αποτελούν αιτία ανησυχίας και συνήθως επιλύονται από μόνα τους. Ωστόσο, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας εάν τα επεισόδια υπνοβασίας εμφανίζονται περισσότερες από δύο φορές την εβδομάδα ή αρκετές φορές μέσα στη νύχτα, εάν αυτή η διαταραχή ύπνου δεν τερματιστεί κατά την εφηβική ηλικία ή εάν το άτομο την εμφανίσει πρώτη φορά όντας ενήλικος.

Ποιες είναι οι αιτίες;

• Κληρονομικότητα: Επιστήμονες, μελετώντας τέσσερις γενιές μιας οικογένειας υπνοβατών, εντόπισαν ότι η υπνοβασία οφείλεται σε ελάττωμα ενός τμήματος του χρωμοσώματος 20, του επονομαζόμενου γονιδίου της δεαμινάσης αδενοσίνης. «Ακόμη και μία κόπια του ελαττωματικού DNA να φέρει ένας άνθρωπος, θα υπνοβατεί», ανέφεραν.
• Υψηλός πυρετός.
• Έλλειψη ύπνου.
• Ακραία κόπωση.
• Υπνωτικά χάπια.
• Έντονο άγχος.
• Τραυματισμός στο κεφάλι.

Συμπτώματα που συνδέονται με την υπνοβασία

Τα μάτια του υπνοβάτη είναι ανοιχτά. Έχει μια ανέκφραστη ή σαστισμένη έκφραση στο πρόσωπο και, αν ξυπνήσει, θα είναι μπερδεμένος ή αποπροσανατολισμένος. Τα άτομα αυτά δεν έχουν καμία ανάμνηση όταν ξυπνούν. Υπνοβάτες δεν χαρακτηρίζονται μονάχα όσοι σηκώνονται από το κρεβάτι τους και περπατούν στους διαδρόμους του σπιτιού, αλλά και ένας άνθρωπος που βρίσκεται φαινομενικά κοιμισμένος στον καναπέ και κάνει επαναλαμβανόμενες κινήσεις, όπως είναι το τρίψιμο των ματιών. (Και τα μάτια των παιδιών που υπνοβατούν είναι ανοιχτά.) Ένας υπνοβάτης συνήθως παραμιλάει στον ύπνο του και είναι πολύ δύσκολο να τον ξυπνήσεις.

Τι πρέπει να κάνετε για να είναι το παιδί σας ασφαλές;

Θα πρέπει να:

• κρατάτε τα αιχμηρά αντικείμενα σε ασφαλές, κλειδωμένο και μη προσβάσιμο σημείο για το παιδί
• κλειδώνετε πόρτες και παράθυρα, ώστε να μην μπορεί να φύγει εκτός σπιτιού
• μαζεύετε αντικείμενα που μπορεί να υπάρχουν στο πάτωμα, ώστε να αποφευχθεί οποιοσδήποτε τραυματισμός
• εγκαταστήσετε φώτα με αισθητήρες κίνησης
• μην ξυπνάτε το παιδί την ώρα που υπνοβατεί, καθώς αποπροσανατολίζεται. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να το καθοδηγήσετε προσεκτικά πίσω στο κρεβάτι του. Η θεωρία ορισμένων που πιστεύουν ότι εάν ξυπνήσουν απότομα τον υπνοβάτη, θα πάθει έμφραγμα, καταρρίπτεται.

Υπάρχει θεραπεία;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για την υπνοβασία. Αυτό που μπορείτε να κάνετε ως γονείς είναι να κοιμίζετε το παιδί σας ακούγοντας ήρεμη μουσική, να ορίσετε μια συγκεκριμένη ώρα ύπνου και να μην του δίνετε να πίνει πολλά υγρά πριν αποκοιμηθεί.

Πληροφορίες από: mayoclinic.org, sleepfoundation.org