Η οστεοπόρωση είναι ένα συχνό νόσημα με τεράστιες κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις. Περίπου 1 στις 3 γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών και 1 στους 5 άνδρες θα πάθουν ένα οστεοπορωτικό κάταγμα.Τα οστεοπορωτικά κατάγματα αποτελούν παγκοσμίως τη δεύτερη αιτία σωματικής ανικανότητας και θνητότητας.Ρωτάμε και μαθαίνουμε τον σωστό τρόπο διαχείρισης της νόσου με τον κ. Μπονιάκο Αθ. Αναστάσιο Ενδοκρινολόγο-Διαβητολόγο Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών:

Συνέντευξη στην Χριστίνα Ανδρώνη

Γιατρέ τι μας συμβαίνει κατά την διάρκεια της οστεοπόρωσης, τι την προκαλεί;

Η οστεοπόρωση είναι ένα μεταβολικό νόσημα που εξαρτάται άμεσα από την ηλικία και επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο με τεράστιες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις.Χαρακτηρίζεται από ελάττωση της μάζας και κατάργηση της αρχιτεκτονικής των οστών με αποτέλεσμα την αυξημένη πιθανότητα για κατάγματα. Πολλοί είναι οι παράγοντες που επιδρούν στην εμφάνισή της αλλά ο πιο σημαντικός είναι η αυξημένη απώλεια της οστικής μάζας με την πάροδο της ηλικίας.Αυτή η απώλεια αρχίζει πιο γρήγορα στις γυναίκες με την εμμηνόπαυση.Το γεγονός ότι οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής εξηγεί την μεγαλύτερη επίπτωση της στις γυναίκες παρ’ότι στους άνδρες δεν είναι ασήμαντη.

Ποιοι είναι οι κυριότεροι παράγοντες που συμβάλουν στην εμφάνιση της οστεοπόρωσης;

Η κορυφαία οστική μάζα: είναι η μέγιστη κατά την διάρκεια της ζωής επιτυγχανόμενη οστική μάζα. Οι παράγοντες που την ρυθμίζουν είναι γενετικοί διατροφικοί μηχανικοί και ορμονικοί.
Η διαφορική διάγνωση χαμηλής οστικής μάζας ή κατάγματος περιλαμβάνει την πρωτoπαθή οστεοπόρωση που είναι είτε πρωτοπαθής είτε γεροντική και την οστεομαλακία που οφείλεται είτε στην έλλειψη ή αντίσταση στην βιταμίνη D ή σε υποφωσφαταιμία και υποφωσφατασία.

Τί είναι ικανό να μας προκαλέσει οστεοπόρωση μέσω ενδοκρινικών διαταραχών;

Ο υπογοναδισμός και το προλακτίνωμα
Ο υπερθυρεοειδισμός
Ο υπερπαραθυρεοειδισμός
Ο υπερκορτιζολαιμία
Μεγαλακρία
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης
Η κύηση και η γαλουχία

Νόσοι αιμοποιητικού:

Πολλαπλούν μυέλωμα
Μαστοκύττωση
Β θαλασσαιμία, δρεπανοκυτταρική
Πολυερυθραιμία
Ν Gaucher
AIDS

Νόσοι συνδετικού ιστου-ρευματοπάθειες:

Ατελής οστεογένεση
Μarfan
Enlers Danlos
Ομοκυστινουρία
Ρευματοειδής αρθρίτις
Αγκυλοποιητική σπονδυλίτις

Νόσοι ΓΣ –Νεφρική νόσος:

Πρωτοπαθής χολική κίρρωση
Αιμοχρωμάτωση
ΙΦΝΕ
Γαστρεκτομή
Σδ δυσαπορρόφησης
Παρεντερική σίτιση
Νεφρική οστεοδυστροφία
ΝΣΟ
Υπερασβεστιουρία

Ποια φάρμακα συνήθως συνταγογραφούνται ως θεραπεία για την οστεοπόρωση;

Κορτικοειδή
Θυροξίνη
Αντιεπιληπτικά
Χημειοθεραπευτικά-ανοσοκατασταλτικά
GnRH
Αντιπηκτικά
Αντιόξινα-δεσμευτικά του φωσφόρου
Λίθιο

Ποιά είναι αυτά τα συμπτώματα που οφείλουν να μας θορυβήσουν;

Η οστεοπόρωση αποτελεί μια «σιωπηρή» νόσος.Συμπτώματα θα παρουσιαστούν μόνο όταν η απώλεια της οστικής μάζας θα έχει φτάσει το 30%.Η πρώτη ένδειξη είναι ένα κάταγμα ΣΣ κάτω ακροκερκίδας, ή άνω α΄κρο μηριαίου.Σ΄αυτό το σημείο παρουσιάζεται και έντονος πόνος.Επίσης μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στην κύφωση δηλ. απώλεια ύψους του ασθενούς που καταδεικνύει οστεοπόρωση και στην κακή αναπνευστική λειτουργία.Τα συχνότερα σημεία κατάγματος είναι τα: Θ7 Θ8 Θ12.

Με ποιο τρόπο γίνεται η διάγνωση;και ποιες οι εξετάσεις που μας συστήνεται να κάνουμε;

Το πρώτο και σημαντικότερο είναι το ιστορικό του ασθενούς που οφείλει να καταγράψει ο γιατρός.Στη συνέχεια βασικό ρόλο παίζει η φυσική εξέταση που διεξάγεται στο ιατρείο κατά τη διάρκεια της επίσκεψης.Ακολουθούν οι εργαστηριακές εξετάσεις που περιλαμβάνουν έναν βασικό παρακλινικό έλεγχο και περισσότερο ειδικές εξετάσεις, ΜΟΠ DEXA διπλή απορροφησιομετρία με ακτίνες Χ ,ακτινογραφίες ΟΜΣΣ ΘΜΣΣ. Γνωστή και ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η εξέταση Τ-score και η Z-score.Τα τελευταία χρόνια μεγάλη εξέλιξη έχει παρουσιάσει η pQCT περιφερική ποσοτική υπολογιστική τομογραφία.Γίνεται επιλεκτικός διαχωρισμός φλοιώδους, σπογγώδους,αποτελεί μια μικροαρχιτεκτονικη η οποία δεν είναι ευρέως γνωστή ακόμα στην Ελλάδα.

Υπάρχουν τρόποι να προλάβουμε την οστεοπόρωση ή να αποφύγουμε την έκταση της νόσου με την πάροδο του χρόνου;

Η πρόληψη-αποφυγή της νόσου χωρίζεται σε 3 βαθμίδες:

Πρωτοβάθμια-σε άτομα που δεν παρουσιάζουν ενδείξεις πάθησης
Δευτεροβάθμια-η πάθηση είναι δυνητικά αναστρέψιμη
Τριτοβάθμια-εγκατεστημένη πάθηση η παρέμβαση περιορίζει συνοδό αναπηρία ή πρόοδο της νόσου.

Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη νόσο με μη φαρμακευτικής μορφής θεραπεία;Υπάρχουν συνήθειες που μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της καθημερινότητάς μας;

Ξεκινάμε απ’τους διατροφικούς παράγοντες που είναι η πρόσληψη ασβεστίου, βιταμίνης D , πρωτεΐνες , μαγνήσιο, νάτριο , φθόριο και βιταμίνες C, A, K. Σταματάμε το κάπνισμα και μειώνουμε την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.Αυτό που βοηθά ουσιαστικά επί του πρακταίου είναι οι ασκήσεις με βάρη από παιδική-εφηβική μας ηλικία.Συσχετίζεται θετικά με την κορυφαία οστική μάζα και σίγουρα συμβάλει στην μείωση πτώσεων στην μετέπειτα ζωή μας.Τέλος, οφείλουμε να φροντίσουμε τη διόρθωση χρόνιων ανωμαλιών βάδισης με αποφυγή χρήσεως ακατάλληλων υποδημάτων και να μειώσουμε την άσκοπη χρήση φαρμάκων-ηρεμιστικών ή αντιυπερτασικών όπως και ΜΣΑΦ ΜΕ ΠΑΡΑΝΕΡΓΕΙΕΣ από ΚΝΣ.