Οι τροφές που επηρεάζουν το έκζεμα αποτελούν συχνά έναν αφανή αλλά καθοριστικό παράγοντα στην πορεία της νόσου, καθώς ορισμένα διατροφικά συστατικά μπορούν να προκαλέσουν εξάρσεις, φλεγμονή και έντονο κνησμό.
Αν και κάθε οργανισμός αντιδρά διαφορετικά, υπάρχουν συγκεκριμένες τροφές που σχετίζονται πιο συχνά με την επιδείνωση των συμπτωμάτων. Στο παρακάτω άρθρο παρουσιάζουμε τις κυριότερες από αυτές και εξηγούμε πώς επηρεάζουν το δέρμα σε άτομα με ατοπική προδιάθεση.
Το έκζεμα είναι μια δερματική πάθηση. Οι πάσχοντες μπορεί να αισθανθούν οποιαδήποτε στιγμή φαγούρα, είτε επειδή έφαγαν κάτι είτε επειδή καταβάλλονται από υπερβολικό στρες.
Αν και το έκζεμα δεν θεωρείται απειλή, μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της ζωής του ατόμου, αφού η φαγούρα και η ξηροδερμία δεν το αφήνουν να κοιμηθεί το βράδυ, του χαλάνε τη διάθεση, ενώ σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να δημιουργήσουν σημάδια και ουλές. Αν και η παθογένεια του εκζέματος είναι πολυπαραγοντική, η εκδήλωσή του έχει συσχετιστεί με την παρουσία τροφικών αλλεργιών.
Ποιες είναι οι τροφές που επηρεάζουν το έκζεμα;
Το έκζεμα είναι μια φλεγμονώδης νόσος του δέρματος. Η πιο συχνή μορφή του είναι η ατοπική δερματίτιδα. Το ατοπικό έκζεμα είναι μια χρόνια φλεγμονή που οφείλεται στην υπεραντιδραστικότητα του δέρματος κατά την επαφή του με αλλεργιογόνες ουσίες.
Συμπτώματα
Ο ασθενής με έκζεμα παρουσιάζει έντονο κνησμό και κόκκινη επιδερμίδα σε διάφορα σημεία του σώματος, όπως είναι το πρόσωπο, οι αγκώνες ή τα γόνατα. Όταν το έκζεμα βρίσκεται σε ακραίο στάδιο, οι δερματικές εκδηλώσεις περιλαμβάνουν φυσαλίδες ή εκδορές. Το Παγκόσμιο Τμήμα Δερματολογίας έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα συμπτώματα μπορούν να μειωθούν αλλάζοντας διατροφικές συνήθειες. Η διατροφή αποτελεί βασικό παράγοντα για τη σωστή θεραπεία.
συμπτΔείτε ποιες είναι οι τροφές που επηρεάζουν το έκζεμα και πρέπει να αποφεύγετε:
-
🥚 Αυγά
Τα αυγά περιέχουν πρωτεΐνες όπως η ωοαλβουμίνη και η ωβιτελλίνη που είναι συχνοί αλλεργιογόνοι παράγοντες και είναι από τις τροφές που επηρεάζουν το έκζεμα. Σε άτομα με προδιάθεση για έκζεμα, η κατανάλωση αυγών μπορεί να προκαλέσει ανοσολογική αντίδραση τύπου Ι (IgE-mediated), με συνέπεια έξαρση συμπτωμάτων όπως έντονος κνησμός, κοκκινίλες και σκασμένο δέρμα.
-
🌱 Σόγια
Η σόγια ανήκει στα όσπρια και περιέχει αρκετά αλλεργιογόνα, ειδικά τη γλυκινίνη και την μπέτα-κονγλυκινίνη. Σε πολλά παιδιά και ενήλικες με ατοπική δερματίτιδα, η σόγια δρα ως πυροδοτικός παράγοντας εξάρσεων. Ειδικά προϊόντα όπως το γάλα σόγιας ή το τόφου έχουν συσχετιστεί με φλεγμονώδεις αντιδράσεις στο δέρμα.
-
🌾 Βρώμη
Αν και είναι πλούσια σε β-γλυκάνες και θεωρείται καταπραϋντική εξωτερικά (σε λοσιόν), η κατανάλωσή της ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα σε ευαίσθητα άτομα. Η βρώμη μπορεί να είναι επιμολυσμένη με γλουτένη ή να περιέχει πρωτεΐνες που ενεργοποιούν τον φλεγμονώδη μηχανισμό, προκαλώντας ξηρότητα ή έξαρση εκζέματος.
-
🌰 Καρύδια
Τα καρύδια είναι από τους πιο ισχυρούς αλλεργιογόνους ξηρούς καρπούς και είναι από τις τροφές που επηρεάζουν το έκζεμα. Περιέχουν πρωτεΐνες που μπορούν να πυροδοτήσουν ισχυρή ανοσολογική απόκριση, κυρίως μέσω IgE αντισωμάτων. Αυτό οδηγεί σε απελευθέρωση ισταμίνης, η οποία προκαλεί ερυθρότητα, φλεγμονή και έξαρση του εκζέματος.
-
🌸 Αμύγδαλα
Αν και είναι πιο ήπιοι σε σχέση με τα καρύδια, και τα αμύγδαλα μπορούν να προκαλέσουν αντιδράσεις σε άτομα με τροφική ευαισθησία. Το αμυγδαλέλαιο, όταν εφαρμόζεται τοπικά, συνήθως είναι ανεκτό. Όμως η κατάποση μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να οδηγήσει σε αύξηση των συμπτωμάτων εκζέματος, ιδιαίτερα σε παιδιά.
-
🍑 Κομπόστα
Οι κομπόστες περιέχουν συνήθως σιρόπι πλούσιο σε ζάχαρη ή/και συντηρητικά όπως το θειώδες νάτριο και είναι από τις τροφές που επηρεάζουν το έκζεμα. Τα πρόσθετα αυτά, σε συνδυασμό με τη συγκέντρωση φρουκτόζης, μπορεί να προκαλέσουν ή να εντείνουν φλεγμονώδεις αντιδράσεις στο δέρμα. Επιπλέον, μερικά άτομα αντιδρούν και στα θειώδη με έξαρση δερματικών συμπτωμάτων.
-
🍫 Σοκολάτα
Η σοκολάτα περιέχει θεοβρωμίνη, καφεΐνη και ενίοτε ίχνη από γάλα, ξηρούς καρπούς ή σόγια. Αυτά τα συστατικά μπορούν να επιδεινώσουν το έκζεμα είτε μέσω αλλεργικής αντίδρασης είτε μέσω ενεργοποίησης της φλεγμονής. Ιδιαίτερα η σοκολάτα γάλακτος είναι πιο επιβαρυντική σε σχέση με την καθαρή μαύρη σοκολάτα.
-
🍝 Μακαρόνια
Τα μακαρόνια περιέχουν γλουτένη (εκτός αν είναι gluten-free) και είναι από τις τροφές που επηρεάζουν το έκζεμα. Η γλουτένη μπορεί να προκαλέσει φλεγμονώδεις αντιδράσεις ακόμα και σε μη κοιλιοκακικούς ανθρώπους με ευαισθησία, οδηγώντας σε έξαρση εκζέματος. Επίσης, το υψηλό γλυκαιμικό φορτίο μπορεί να εντείνει την παραγωγή ινσουλίνης και φλεγμονής.
-
🦐 Οστρακοειδή
Τα οστρακοειδή (γαρίδες, μύδια, καβούρια) είναι εξαιρετικά αλλεργιογόνα. Η πρωτεΐνη τροπομυοσίνη μπορεί να προκαλέσει ισχυρή ανοσολογική απάντηση, με φαγούρα, εξανθήματα ή/και επιδείνωση της ατοπικής δερματίτιδας. Σε πολλούς πάσχοντες από έκζεμα, τα οστρακοειδή αποτελούν απαγορευμένο τρόφιμο.
-
🍊 Εσπεριδοειδή
Τα φρούτα όπως πορτοκάλι, λεμόνι, γκρέιπφρουτ και μανταρίνι περιέχουν φυσικά οξέα και σαλικυλικά, που μπορούν να ερεθίσουν το δέρμα εσωτερικά αλλά και μέσω επαφής (χυμός στο δέρμα). Ειδικά σε περιόδους έξαρσης, τα εσπεριδοειδή ενδέχεται να επιδεινώσουν τον ερεθισμό και την ξηρότητα.
-
🥛 Γαλακτοκομικά
Περιέχουν καζεΐνη και λακτόζη, δύο συστατικά που μπορούν να πυροδοτήσουν φλεγμονώδη αντίδραση σε άτομα με ευαισθησία ή αλλεργία στο αγελαδινό γάλα. Η κατανάλωση γάλακτος, τυριών ή γιαουρτιού συχνά σχετίζεται με έξαρση του εκζέματος σε παιδιά και ενήλικες, ειδικά όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών.
Ωστόσο, είναι φρόνιμο να καταναλώνετε γιαούρτι, άπαχο κόκκινο κρέας και λιπαρά πλούσια σε Ω3, τα οποία μειώνουν τη φλεγμονή και ωφελούν την υγεία του δέρματος. Είναι επίσης σημαντικό να τρέφεστε με φρούτα και λαχανικά, τα οποία είναι πλούσια σε βιταμίνες C και Ε. Τέλος, πείτε «ναι» στα αντιοξειδωτικά, αφού παρέχουν πολλά οφέλη σε όσους ταλαιπωρούνται από έκζεμα.
Αξίζει να επισημανθεί ότι ο αποκλεισμός των τροφίμων δεν αποτελεί ολοκληρωτική θεραπεία, αλλά μπορεί να ανακουφίσει σημαντικά το άτομο με έκζεμα. Ο αποκλεισμός τροφίμων πρέπει να γίνεται με την καθοδήγηση ειδικού, ώστε να μη δημιουργηθούν διατροφικές ελλείψεις.
Τροφές που επηρεάζουν το έκζεμα – Εναλλακτική θεραπεία
- Αλόη βέρα
Η αλόη βέρα συμβάλλει στην αντιμετώπιση διαφόρων δερματικών παθήσεων χάρη στην ανακουφιστική της δράση. Έρευνες δείχνουν ότι η αλόη διαθέτει ιδιότητες οι οποίες ανακουφίζουν τα συμπτώματα του εκζέματος, αφού διαθέτει αντιοξειδωτική, αντιμικροβιακή και ανοσοενισχυτική δράση. Η γέλη αλόης παρέχει εκπληκτικά αποτελέσματα, αφού δρα ως επουλωτικό των ουλών. Παράλληλα, κρατά το δέρμα ενυδατωμένο και απαλό, βοηθώντας στην αποκατάσταση του ξηρού δέρματος. Άλλωστε, είναι ευρέως γνωστό πως το συγκεκριμένο φυτό χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια για τη θεραπεία πληγών, εγκαυμάτων και λοιπών δερματικών παθήσεων.
Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αντιδρά ο οργανισμός σε συγκεκριμένες τροφές είναι καθοριστική για την αποτελεσματική διαχείριση της ατοπικής δερματίτιδας.
Αν και δεν υπάρχει μία διατροφή που να ταιριάζει σε όλους, η αποφυγή ή ο περιορισμός σε τροφές που επηρεάζουν το έκζεμα μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση των εξάρσεων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Η εξατομικευμένη προσέγγιση και η καθοδήγηση από ειδικούς είναι το κλειδί για ένα δέρμα πιο υγιές και ήρεμο.
