Η χαρά του Πάσχα και οι… γλυκοί πειρασμοί

Το Πάσχα για τα παιδιά είναι κάτι πολύ περισσότερο από κόκκινα αυγά και λαμπάδες. Είναι μια περίοδος γεμάτη λαχταριστές λιχουδιές, σοκολατένια αυγά, πασχαλινά κουλουράκια, τσουρέκια και γλυκές εκπλήξεις. Όμως, όταν η χαρά του γιορτινού τραπεζιού συνοδεύεται από υπερκατανάλωση γλυκών, τότε μπορεί να προκύψουν προβλήματα που δεν είναι πάντα άμεσα ορατά.

Ως γονείς ή φροντιστές, ο ρόλος μας είναι να προσφέρουμε ισορροπία: ούτε στέρηση, ούτε ανεξέλεγκτη ελευθερία. Και το Πάσχα είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να δείξουμε στα παιδιά πώς μπορούν να απολαύσουν το φαγητό, με μέτρο και συνείδηση.

Πόση ζάχαρη είναι… υπερβολή για ένα παιδί;

Τα παιδιά έχουν διαφορετικές ανάγκες από τους ενήλικες, και αυτό ισχύει και για την κατανάλωση ζάχαρης. Οι διεθνείς συστάσεις λένε:

• Για παιδιά 4–6 ετών: το ανώτατο όριο πρόσθετης ζάχαρης είναι περίπου 19 γραμμάρια/ημέρα

• Για παιδιά 7–10 ετών: έως 24 γραμμάρια

• Για παιδιά άνω των 11 ετών: έως 30 γραμμάρια

Για να το κάνουμε πιο απλό: ένα σοκολατένιο αυγό των 100γρ. μπορεί να περιέχει 50–60γρ. ζάχαρης, ποσότητα διπλάσια ή και τριπλάσια από αυτό που χρειάζεται ένα παιδί μέσα σε μια ολόκληρη μέρα.

Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης έχει συνδεθεί με:

• διαταραχές ύπνου

• ευερεθιστότητα και νευρικότητα

• προβλήματα πέψης (φούσκωμα, δυσκοιλιότητα)

• τερηδόνα και φλεγμονές στα ούλα

• αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας ή προδιαβήτη

Πότε τα σοκολατένια αυγά γίνονται πρόβλημα;

Δεν είναι το ίδιο να φάει το παιδί ένα μικρό σοκολατένιο αυγό την Κυριακή του Πάσχα, με το να καταναλώνει κάθε μέρα μεγάλες ποσότητες, επειδή “του έφεραν πολλοί δώρα”. Το πρόβλημα ξεκινάει όταν:

• Το παιδί τρώει πολλά αυγά μαζί ή αντικαθιστά το κανονικό φαγητό με γλυκά

• Οι ενήλικες του προσφέρουν σοκολάτα ως επιβράβευση ή παρηγοριά

• Υπάρχει πίεση να φάει, για να μην πάει “χαμένη” η λιχουδιά που του δώσαμε

Η κατανάλωση γλυκών δεν πρέπει να έχει συναισθηματική χροιά. Αν το παιδί μάθει να συνδέει τη σοκολάτα με την αγάπη, την ανταμοιβή ή την ανακούφιση, τότε δημιουργούνται βάσεις για συναισθηματική υπερφαγία αργότερα στη ζωή του.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

Οι περισσότεροι γονείς δεν θέλουν να στερήσουν από το παιδί τους τη χαρά. Όμως, μπορούν να βρουν τη «χρυσή τομή» ανάμεσα στην απόλαυση και την υπερβολή. Ορίστε πρακτικές και εφαρμόσιμες συμβουλές:

• Δώστε μόνο 1 σοκολατένιο αυγό στο παιδί – τα υπόλοιπα βάλτε τα στο ντουλάπι ή μοιράστε τα με άλλους

• Σπάστε το αυγό και δώστε ένα μικρό κομμάτι τη φορά μέσα στην εβδομάδα

• Αποφύγετε την κατανάλωση το βράδυ, γιατί επηρεάζει τον ύπνο

• Συνδυάστε σοκολάτα με φρούτα ή ξηρούς καρπούς, ώστε να υπάρχει και θρεπτική αξία

• Ανακατέψτε παιχνίδι με λιχουδιά: φτιάξτε πασχαλινό “κυνήγι αυγών” με συμβολικά δώρα, όχι μόνο σοκολάτα

• Συζητήστε για την ισορροπία: με απλά λόγια, εξηγήστε τι σημαίνει “το πολύ γλυκό κάνει κακό στο στομάχι και τα δόντια”

Ιδέες για πιο υγιεινές πασχαλινές λιχουδιές

Αν θέλετε να προσφέρετε στο παιδί τη χαρά της γιορτής, χωρίς τις συνέπειες της υπερβολής, δοκιμάστε τις παρακάτω ιδέες:

● σοκολάτα χωρίς ζάχαρη

Υπάρχουν πολλές επιλογές με στέβια ή ερυθριτόλη, που προσφέρουν γεύση χωρίς την εκρηκτική ποσότητα σακχάρων. Μπορείτε να τις λιώσετε και να φτιάξετε μικρά σπιτικά σοκολατάκια με φόρμες.

• σακουλάκια με ξηρούς καρπούς και μαύρη σοκολάτα:Μικρές ποσότητες αμυγδάλων, καρυδιών, φιστικιών και σταφίδων με λίγες σταγόνες μαύρης σοκολάτας, μπορούν να μπουν σε πασχαλινό σακουλάκι αντί για καραμέλες.
• φρούτα βουτηγμένα σε μαύρη σοκολάτα: Μπανάνα, μήλο, φράουλα ή ακτινίδιο, κομμένα σε κομμάτια, βουτηγμένα σε λιωμένη σοκολάτα και πασπαλισμένα με τριμμένο φουντούκι – απόλαυση και υγεία μαζί
• μπάρες δημητριακών με μέλι και βρώμη:Φτιάξτε στο σπίτι μπάρες με βρώμη, ταχίνι, αποξηραμένα φρούτα και μέλι, και κόψτε τις σε πασχαλινά σχήματα. Μπορούν να στολιστούν και να μπουν στο καλαθάκι
• Φρούτα βουτηγμένα σε μαύρη σοκολάτα – π.χ. φράουλες, μπανάνα, ακτινίδιο
• “Αυγά” από αποξηραμένα φρούτα (χουρμάδες, σύκα) γεμισμένα με ξηρούς καρπούς
• Πασχαλινά σακουλάκια με ξηρούς καρπούς και λίγες σταγόνες μαύρης σοκολάτας
• Μίνι σπιτικά τρουφάκια με κακάο, καρύδα και καρύδια – χωρίς καθόλου ζάχαρη

Τι να κάνουμε αν το παιδί υπερκαταναλώσει γλυκά

Αν, παρά τις προφυλάξεις, το παιδί φάει πολλά γλυκά:

• Προσφέρετε πολύ νερό – βοηθά το σώμα να επεξεργαστεί τη ζάχαρη

• Δώστε του ελαφρύ φαγητό το επόμενο γεύμα (π.χ. ρύζι, βραστά λαχανικά)

• Βγείτε βόλτα ή κάντε ένα παιχνίδι που απαιτεί κίνηση

• Μην το κατηγορείτε – η ενοχή δημιουργεί χειρότερη σχέση με το φαγητό

• Εκμεταλλευτείτε την εμπειρία για να του διδάξετε πώς ένιωσε και γιατί

Πώς χτίζουμε υγιείς διατροφικές συνήθειες από μικρή ηλικία

Η σχέση που αναπτύσσει ένα παιδί με το φαγητό ξεκινά από πολύ νωρίς και διαμορφώνεται κυρίως από το οικογενειακό περιβάλλον. Το Πάσχα —όπως και κάθε άλλη γιορτή— είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να καλλιεργήσουμε συνειδητές διατροφικές συνήθειες, όχι με απαγορεύσεις, αλλά με παράδειγμα και διάλογο.

Η εκπαίδευση γύρω από τη διατροφή δεν χρειάζεται να είναι δύσκολη ή βαρετή. Μπορεί να ξεκινήσει μέσα από το παιχνίδι:

• Ζητήστε από το παιδί να φτιάξει τη «δική του» πασχαλινή λιχουδιά (π.χ. μια εναλλακτική σοκολατένια μπάρα με ταχίνι και μέλι).

• Διαβάστε μαζί ετικέτες προϊόντων και εξηγήστε τι σημαίνουν οι ποσότητες ζάχαρης και λίπους.

• Συζητήστε πώς νιώθουμε μετά από ένα “βαρύ” γεύμα και πώς μετά από ένα πιο ελαφρύ. Η σύνδεση φαγητού-αισθήματος είναι βασικό εργαλείο.

Όταν τα παιδιά κατανοήσουν τη διατροφή μέσα από τη βιωματική εμπειρία και όχι ως κάτι που επιβάλλεται, αναπτύσσουν πολύ πιο υγιή σχέση με το φαγητό σε βάθος χρόνου.