Πόσο διαρκεί μια κρίση πανικού; Τι ακριβώς είναι; Μοιάζει με την κρίση άγχους;
Οι κρίσεις πανικού είναι έντονα επεισόδια φόβου ή δυσφορίας που μπορεί να εμφανιστούν απρόσμενα. Όσοι τις βιώνουν αισθάνονται ανίσχυροι και καταβεβλημένοι.
Αποτελούν χαρακτηριστικό σύμπτωμα της διαταραχής πανικού, αλλά μπορεί να συμβούν και σε άτομα που πάσχουν από άλλες διαταραχές άγχους.
Η κατανόηση της διάρκειας και της επίδρασης των κρίσεων πανικού είναι ουσιαστική για την αντιμετώπισή τους.
Ας δούμε πόσο διαρκεί μια κρίση πανικού, ποια είναι τα αίτια, τα συμπτώματα, οι συνέπειες και τις διαφορά της από την κρίση άγχους.
Πόσο διαρκεί μια κρίση πανικού;
Συνήθως, οι κρίσεις πανικού έχουν μικρή διάρκεια, φτάνοντας στο αποκορύφωμά τους μέσα σε 10 λεπτά και σπάνια διαρκούν περισσότερο από 20-30 λεπτά.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της κρίσης, ο χρόνος μπορεί να φαίνεται διαστρεβλωμένος και τα έντονα συμπτώματα να κάνουν το επεισόδιο να φαίνεται ατελείωτο.
Παράγοντες όπως η ένταση της κρίσης, οι μηχανισμοί αντιμετώπισης και η αντοχή του ατόμου μπορούν να επηρεάσουν τη διάρκειά της.
Αν και οι κρίσεις πανικού είναι προσωρινές, οι συνέπειές τους μπορεί να αφήσουν έντονα σημάδια, ιδιαίτερα όταν συμβαίνουν συχνά ή απρόβλεπτα.
Πόσο διαρκεί μια κρίση πανικού; – Γιατί παθαίνουμε κρίσεις πανικού;
Οι κρίσεις πανικού προκαλούνται συνήθως από την ενεργοποίηση της αντίδρασης “μάχη ή φυγή”, που έχει σχεδιαστεί για να μας προστατεύει από τον κίνδυνο.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού, αυτή η αντίδραση ενεργοποιείται λανθασμένα, συχνά χωρίς την παρουσία πραγματικού κινδύνου. Κοινές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Στρες και Τραύμα: Τα υψηλά επίπεδα στρες ή το ανεπίλυτο τραύμα μπορούν να αυξήσουν το άγχος και να αυξήσουν την πιθανότητα κρίσεων πανικού.
- Βιολογικοί Παράγοντες: Γενετική προδιάθεση, χημεία του εγκεφάλου και ορμονικές αλλαγές παίζουν ρόλο.
- Παράγοντες Τρόπου Ζωής: Κακή ποιότητα ύπνου, υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης ή χρήση ουσιών μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
- Λανθασμένη Ερμηνεία Συμπτωμάτων: Η εσφαλμένη ερμηνεία σωματικών συμπτωμάτων (π.χ. γρήγορος καρδιακός ρυθμός) ως επικίνδυνων μπορεί να κλιμακώσει το άγχος σε κρίση πανικού.
Αν κατανοήσουμε τα αίτια των κρίσεων πανικού κάνουμς το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή τους.
Πόσο διαρκεί μια κρίση πανικού; – Συμπτώματα
Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού, το σώμα βιώνει μια σειρά από σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα.
Αυτά μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά τα πιο κοινά περιλαμβάνουν:
- Σωματικά Συμπτώματα:
- Γρήγορος καρδιακός ρυθμός ή παλμοί
- Δυσκολία στην αναπνοή ή υπεραερισμός
- Πόνος ή δυσφορία στο στήθος
- Ζάλη ή αίσθηση λιποθυμίας
- Εφίδρωση, ρίγη ή αισθήματα θερμότητας
- Ναυτία ή στομαχική δυσφορία
- Μουδιάσματα ή μυρμήγκιασμα στα χέρια και στα πόδια
- Συναισθηματικά Συμπτώματα:
- Έντονος φόβος απώλειας ελέγχου ή τρέλας
- Αίσθηση αποκοπής από την πραγματικότητα (αποπραγματοποίηση) ή από τον εαυτό (αποπροσωποποίηση)
- Φόβος θανάτου ή επικείμενης καταστροφής
Παρόλο που αυτά τα συμπτώματα είναι τρομακτικά, δεν είναι επικίνδυνα.
Αν τα αναγνωρίσουμε σαν μέρος μιας αγχώδους αντίδρασης μπορεί να βοηθήσουμε στη μείωση του φόβου κατά τη διάρκεια μιας κρίσης.
Πόσο διαρκεί μια κρίση πανικού; – Η εξάντληση μετά από μια κρίση πανικού
Μετά το τέλος μιας κρίσης πανικού, είναι συνηθισμένο να αισθανόμαστε εξαντλημένοι και καταπονημένοι.
Το σώμα έχει μόλις υποστεί ένα έντονο φυσικό και συναισθηματικό γεγονός, αφήνοντάς το σε κατάσταση εξάντλησης.
Η εξάντληση που νιώθουμε μπορεί να περιλαμβάνει:
- Κόπωση ή αδυναμία στους μύες
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Ευερεθιστότητα ή συναισθηματική ευαισθησία
- Διαταραχές ύπνου
Αυτή η εξάντληση είναι φυσική συνέπεια της έκρηξης αδρεναλίνης και της επακόλουθης πτώσης που συμβαίνει κατά τη διάρκεια και μετά από μια κρίση πανικού.
Ξεκούραση, ενυδάτωση και φροντίδα του εαυτού είναι απαραίτητα για την ανάρρωση.
Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην κρίση άγχους και στην κρίση πανικού;
Ναι, υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην κρίση στρες και στην κρίση πανικού, αν και σχετίζονται μεταξύ τους και περιλαμβάνουν την ενεργοποίηση του συστήματος “μάχη ή φυγή”.
Ακολουθεί ανάλυση των διαφορών:
1. Κρίση άγχους
Η κρίση στρες είναι μια φυσιολογική, προσαρμοστική αντίδραση σε μια αντιληπτή απειλή ή πρόκληση. Έχει σχεδιαστεί για να μας βοηθήσει να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά σε καταστάσεις που απαιτούν δράση.
- Αιτίες:
- Προκαλείται από πραγματικούς ή αναμενόμενους εξωτερικούς στρεσογόνους παράγοντες (π.χ., προθεσμίες, δημόσια ομιλία, φυσικός κίνδυνος).
- Μπορεί επίσης να προκληθεί από εσωτερικούς στρεσογόνους παράγοντες, όπως ανησυχία ή υπερβολική σκέψη.
- Φυσιολογικές Αλλαγές:
- Αυξημένος καρδιακός ρυθμός και πίεση.
- Έκκριση ορμονών στρες, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη.
- Ενισχυμένη εστίαση και εγρήγορση.
- Διάρκεια:
- Συνήθως υποχωρεί όταν ο στρεσογόνος παράγοντας επιλυθεί ή θεωρηθεί μη απειλητικός.
- Μπορεί να γίνει χρόνιο αν οι στρεσογόνοι παράγοντες επιμένουν ή οι μηχανισμοί αντιμετώπισης είναι ανεπαρκείς.
- Συμπτώματα:
- Ένταση ή ευερεθιστότητα.
- Δυσκολία συγκέντρωσης.
- Σωματικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι ή μυϊκή ένταση.
- Σκοπός:
- Η κρίση στρες μας προετοιμάζει να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις ή απειλές, π.χ., να τρέξουμε πιο γρήγορα, να συγκεντρωθούμε καλύτερα ή να πάρουμε γρήγορες αποφάσεις.
- Αντίληψη:
- Συνήθως, το άτομο γνωρίζει τι προκαλεί την κρίση.
2. Κρίση Πανικού
Η κρίση πανικού είναι μια ξαφνική και συντριπτική ενεργοποίηση του συστήματος “μάχη ή φυγή”. Σε αντίθεση με την κρίση στρες, εμφανίζεται συχνά απρόβλεπτα και χωρίς άμεση εξωτερική απειλή.
- Αιτίες:
- Συνήθως προκαλείται από εσωτερικές ενδείξεις, όπως σωματικές αισθήσεις (π.χ., γρήγορος καρδιακός ρυθμός), καταστροφικές σκέψεις ή έντονο άγχος.
- Μπορεί να συμβεί χωρίς ξεκάθαρη αιτία.
- Φυσιολογικές Αλλαγές:
- Παρόμοιες με την κρίση στρες, αλλά πιο έντονες και απότομες.
- Περιλαμβάνει ταχυκαρδία, υπεραερισμό, πόνο στο στήθος, ζάλη και εφίδρωση.
- Διάρκεια:
- Διαρκεί λίγο, συνήθως κορυφώνεται μέσα σε 10 λεπτά και υποχωρεί σε 20-30 λεπτά.
- Οι συνέπειες, όπως εξάντληση ή άγχος, μπορεί να παραμείνουν περισσότερο.
- Συμπτώματα:
- Αίσθημα επικείμενης καταστροφής ή φόβος θανάτου.
- Αίσθηση απώλειας ελέγχου ή τρέλας.
- Αποκοπή από την πραγματικότητα (αποπραγματοποίηση) ή από τον εαυτό (αποπροσωποποίηση).
- Σκοπός:
- Η κρίση πανικού δεν εξυπηρετεί άμεσο σκοπό επιβίωσης, καθώς είναι μια υπερβολική και λανθασμένη ενεργοποίηση της αντίδρασης “μάχη ή φυγή”.
- Αντίληψη:
- Συχνά φαίνεται παράλογη, απρόβλεπτη και ανεξέλεγκτη, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω άγχος και φόβο μελλοντικών κρίσεων πανικού.
Κύριες Διαφορές
| Πτυχή | Κρίση Στρες | Κρίση Πανικού |
|---|---|---|
| Αιτία | Εξωτερικός ή αναμενόμενος στρεσογόνος παράγοντας | Εσωτερικές ενδείξεις ή χωρίς προφανή αιτία |
| Έναρξη | Σταδιακή ή σε συγκεκριμένη κατάσταση | Ξαφνική και απρόβλεπτη |
| Ένταση | Ανάλογη με τον στρεσογόνο παράγοντα | Συντριπτική και δυσανάλογη |
| Διάρκεια | Μεταβλητή, μπορεί να διαρκέσει όσο ο στρεσογόνος παράγοντας | Σύντομη αλλά έντονη |
| Αντίληψη | Το άτομο γνωρίζει την αιτία | Μπορεί να φαίνεται ανεξήγητη |
| Συμπτώματα | Ήπια έως μέτρια | Σοβαρά και συχνά εξουθενωτικά |
| Αντιμετώπιση | Υποχωρεί με την επίλυση του στρεσογόνου παράγοντα | Υποχωρεί μόνη της μετά την κορύφωση |
Πόσο διαρκεί μια κρίση πανικού; – Σχέση ανάμεσα στις δύο κρίσεις
- Κοινά Στοιχεία: Το χρόνιο στρες μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα κρίσεων πανικού, καθώς ευαισθητοποιεί το νευρικό σύστημα και μειώνει την αντοχή.
- Κλιμάκωση: Οι κρίσεις στρες μπορούν μερικές φορές να εξελιχθούν σε κρίσεις πανικού, ειδικά σε άτομα με προδιάθεση σε αγχώδεις διαταραχές.
- Αντιμετώπιση: Τεχνικές διαχείρισης του στρες, όπως ασκήσεις χαλάρωσης και ενσυνειδητότητας, μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη κρίσεων πανικού, ηρεμώντας το νευρικό σύστημα.
Η κατανόηση της διαφοράς μεταξύ των δύο κρίσεων μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να τις αναγνωρίσουν και να τις διαχειριστούν πιο αποτελεσματικά, ενισχύοντας την ψυχική υγεία και τις στρατηγικές αντιμετώπισης.
Πόσο διαρκεί μια κρίση πανικού; – Πώς ξεπέρασα τις κρίσεις πανικού
Η υπέρβαση των κρίσεων πανικού δεν είναι μια διαδικασία που γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά είναι δυνατή με επιμονή και σωστές στρατηγικές.
Ακολουθούν όσα μπορούν να βοηθήσουν από άτομα που ξεπέρασαν τις κρίσεις πανικού:
- Εκπαίδευση: Μαθαίνοντας για τη φυσιολογία των κρίσεων πανικού κατάλαβα ότι τα συμπτώματα, όσο άβολα κι αν είναι, δεν είναι επικίνδυνα. Αυτή η γνώση μείωσε τον φόβο για μελλοντικές κρίσεις.
- Τεχνικές Αναπνοής: Οι ελεγχόμενες αναπνοές κατά τη διάρκεια μιας κρίσης με βοήθησαν να παραμείνω γειωμένη και να ηρεμήσω το νευρικό μου σύστημα.
- Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT): Η συνεργασία με έναν θεραπευτή εκπαιδευμένο στη CBT με βοήθησε να εντοπίσω και να αμφισβητήσω αρνητικά μοτίβα σκέψης.
- Ενσυνειδητότητα και Χαλάρωση: Η ενσωμάτωση της ενσυνειδητότητας και της προοδευτικής μυϊκής χαλάρωσης στην καθημερινότητά μου μείωσε τα επίπεδα άγχους.
- Αλλαγές Στον Τρόπο Ζωής: Έδωσα προτεραιότητα στον ύπνο, μείωσα την καφεΐνη και ενέταξα τη φυσική δραστηριότητα στην καθημερινότητά μου.
- Δίκτυο Υποστήριξης: Μοιραζόμενη τις εμπειρίες μου με έμπιστους φίλους και οικογένεια ένιωσα υποστήριξη και κατανόηση.
Με τον καιρό, αυτές οι στρατηγικές τους βοήθησαν να ανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους και να μειώσουν σημαντικά τη συχνότητα και την ένταση των κρίσεων πανικού.
Χρήσιμοι Σύνδεσμοι για Περαιτέρω Βοήθεια
- Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για την Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη (10306)
Παρέχει δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική 24/7 σε όλη την Ελλάδα. - Κέντρο Ημέρας για Διαταραχές Άγχους και Κατάθλιψης – Κλίμακα
Εξειδικευμένες υπηρεσίες για τη διαχείριση διαταραχών άγχους και κρίσεων πανικού. - Ελληνική Εταιρεία Γνωσιακής Συμπεριφορικής Θεραπείας
Βρείτε πιστοποιημένους θεραπευτές για τη διαχείριση άγχους και κρίσεων πανικού. - Πανελλήνιος Σύνδεσμος για την Προαγωγή της Ψυχικής Υγείας
Υπηρεσίες ενημέρωσης και υποστήριξης για θέματα ψυχικής υγείας. - Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς (ΙΕΘΣ)
Εξειδίκευση σε θέματα διαταραχών άγχους μέσω γνωσιακής-συμπεριφορικής θεραπείας. - Αιγινήτειο Νοσοκομείο – Ψυχιατρική Κλινική
Εξειδικευμένες κλινικές υπηρεσίες για κρίσεις πανικού και διαταραχές άγχους. - Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία
Πληροφορίες για διαταραχές άγχους και πανικού καθώς και παραπομπές σε ειδικούς. - Κέντρο Ζωής
Υποστήριξη για άτομα που αντιμετωπίζουν θέματα ψυχικής υγείας και κρίσεις άγχους. - Συνήγορος του Πολίτη
Παροχή πληροφοριών για τα δικαιώματα και την πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
Αυτοί οι οργανισμοί και τα κέντρα μπορούν να σας παρέχουν την απαραίτητη υποστήριξη και καθοδήγηση για τη διαχείριση κρίσεων πανικού και άγχους
