Η γυναικοκτονία είναι η πιο ακραία μορφή βίας ενός άνδρα προς μια γυναίκα με βάση το φύλο. Παρά τις προσπάθειες να σταματήσει η έμφυλη βία τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, η γυναικοκτονία παραμένει παγκόσμια μάστιγα.
Η έμφυλη βία συνεχίζει να αυξάνεται κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς περισσότερα θύματα παγιδεύονται στο σπίτι με τους κακοποιητές τους. Σε χώρες όπου οι ανθρωποκτονίες μειώνονται, ο αριθμός των γυναικών που δολοφονούνται αυξάνεται, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Γυναικοκτονία – Οι πιο κοινές μορφές
Υπάρχουν πολλές μορφές γυναικοκτονίας, αλλά κἀποιες είναι ευρύτερα αναγνωρισμένες από άλλες. Οι «δολοφονίες τιμής» –στις οποίες ένας άνδρας συγγενής ή άλλο μέλος της οικογένειας σκοτώνει μια γυναίκα ή ένα κορίτσι λόγω μοιχείας για να διατηρήσει την τιμή της οικογένειας– συμβαίνουν κυρίως σε περιοχές της Μέσης Ανατολής και της Νότιας Ασίας. Στην Ινδία, οι γυναίκες συχνά θανατώνονται από τα χέρια των πεθερών τους εάν παρέχουν ανεπαρκή προίκα στον γαμπρό.
Η γυναικοκτονία που διαπράττεται από κάποιον που δεν έχει στενή σχέση με το θύμα είναι λιγότερο συχνή, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει. Οι ιερόδουλες επηρεάζονται σημαντικά από τέτοιου είδους γυναικοκτονίες. Η γυναικοκτονία μπορεί επίσης να συμβεί έμμεσα, ως αποτέλεσμα μη ασφαλών αμβλώσεων, μητρικής θνησιμότητας και επιβλαβών πρακτικών, σύμφωνα με το Femicide Watch. Επιπλέον, μπορεί να συνδεθεί με την εμπορία ανθρώπων, τη διακίνηση ναρκωτικών, το οργανωμένο έγκλημα, τις δραστηριότητες που σχετίζονται με συμμορίες, την παραμέληση και την έλλειψη κρατικής δράσης.
Ποιες κατηγορίες γυναικών πέφτουν συχνότερα θύματα;
Τα δεδομένα σχετικά με τη γυναικοκτονία είναι περιορισμένα, επειδή οι περισσότερες χώρες δεν λαμβάνουν τις απαραίτητες πληροφορίες ώστε να καταγράψουν τα κίνητρα ή τα εγκλήματα δεν αναφέρονται. Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι 66.000 γυναίκες σκοτώνονται βίαια κάθε χρόνο, αντιπροσωπεύοντας το 17% των ανθρωποκτονιών. Η έρευνα έχει εντοπίσει αρκετούς παράγοντες κινδύνου για τη γυναικοκτονία. Οι γυναίκες που στο παρελθόν κακοποιήθηκαν από τον δράστη, είναι συζευγμένες αλλά έχουν παιδί από διαφορετικό σύντροφο, έχουν αποχωριστεί από έναν σύντροφο ή προσπαθούν να αφήσουν έναν καταχρηστικό σύντροφο είναι πιθανότερο να πέσουν θύματα γυναικοκτονίας.
Οι γυναίκες συχνά δολοφονούνται από κάποιον που γνωρίζουν στενά. Περισσότερο από το 1/3 των θυμάτων γυναικοκτονίας το 2017 σκοτώθηκαν από τον νυν ή τον πρώην σύντροφό τους και περισσότερες από τις μισές σκοτώθηκαν από μέλη της οικογένειας, σύμφωνα με το Γραφείο Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα. Οι γυναίκες που κακοποιούνται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο γυναικοκτονίας, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. Ωστόσο, σε κοινωνικό και διαρθρωτικό επίπεδο, η γυναικοκτονία είναι πιο συχνή σε χώρες με μεγαλύτερη ανισότητα μεταξύ των φύλων και λιγότερη εκπροσώπηση των γυναικών στην κυβέρνηση, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ.
Τα 8 βήματα ενός γυναικοκτόνου
- Ιστορικό κακοποίησης του γυναικοκτόνου και σε άλλες σχέσεις του.
- Ωθεί το ειδύλλιο να εξελιχθεί γρήγορα σε σοβαρή σχέση.
- Η σχέση κυριαρχείται από τον καταναγκαστικό έλεγχο του γυναικοκτόνου.
- Ένα γεγονός που κλονίζει τον έλεγχό του – για παράδειγμα, η σχέση τελειώνει ή ο δράστης αντιμετωπίζει οικονομική δυσκολία.
- Κλιμάκωση – αύξηση της έντασης ή της συχνότητας του τακτικού ελέγχου του γυναικοκτόνου, όπως με κάποια καταδίωξη.
- Η λογική του θολώνει – επιλέγοντας να προχωρήσει σε ακραία μέσα, είτε με εκδίκηση είτε με ανθρωποκτονία.
- Σχεδιασμός – ο δράστης μπορεί να αγοράσει όπλα ή να αρχίσει να σχεδιάζει τη δολοφονία της γυναίκας.
- Ανθρωποκτονία – ο δράστης σκοτώνει τη σύντροφό του και πιθανώς βλάπτει άλλους, όπως τα παιδιά του.
Η μόνη περίπτωση που οι γυναικοκτόνοι μπορεί να μην ακολουθήσουν τα ίδια βήματα έχει να κάνει με το πρώτο, και αυτό συνήθως συμβαίνει επειδή δεν είχαν άλλη σχέση πριν.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η γυναικοκτονία
Η μείωση της ενδοοικογενειακής βίας είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της γυναικοκτονίας και η πρώτη απαιτεί την αντιμετώπιση της ανισότητας των φύλων σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. Η συλλογή περισσότερων δεδομένων για τη γυναικοκτονία είναι το κλειδί για την κατανόηση του φαινομένου. Οι ειδικοί ψυχικής υγείας και η επιβολή του νόμου πρέπει να διαδραματίσουν επίσης σημαντικό ρόλο και να εκπαιδευτούν για να εντοπίζουν καλύτερα την ενδοοικογενειακή βία και το εάν μια γυναίκα κινδυνεύει, ειδικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
