Ως αντιδραστική κατάθλιψη περιγράφεται μια κατάσταση που βιώνεται εξαιτίας στρεσογόνων παραγόντων. Πολλοί άνθρωποι τη συγχέουν με την κλινική κατάθλιψη. Ποιες οι διαφορές;

Η αντιδραστική κατάθλιψη έχει κοινά χαρακτηριστικά με την κλινική κατάθλιψη αλλά δεν πρόκειται για το ίδιο πράγμα. Η αντιδραστική κατάθλιψη δεν αποτελεί διαγνωσμένη ψυχική νόσο, αντιθέτως εμφανίζει ανεπιθύμητες ψυχολογικές αντιδράσεις που μπορεί να έχουν οι άνθρωποι ύστερα από ένα τραυματικό γεγονός.

Τι είναι η αντιδραστική κατάθλιψη;

Προϋπόθεση για την αντιδραστική κατάθλιψη είναι μια πολύ κακή εμπειρία που έζησε ο ασθενής. Πρόκειται για μια  βραχυπρόθεσμη μορφή κατάθλιψης που συμβαίνει ως αποτέλεσμα ενός τραυματικού γεγονότος ή ριζικής αλλαγής της ζωής.

Οι αιτίες μπορεί να περιλαμβάνουν: α) χωρισμό ή διαζύγιο, β) θάνατο, γ) σοβαρό ατύχημα, δ) απώλεια εργασίας.

Επιπρόσθετα, αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα όπως η συνταξιοδότηση, η εγκυμοσύνη, η περάτωση των στρατιωτικών υποχρεώσεων ή των σπουδών μπορούν να δημιουργήσουν έντονο στρες. Ενώ αυτές οι αλλαγές στους περισσότερους προσφέρουν ενθουσιασμό, ορισμένοι άνθρωποι αισθάνονται αντικρουόμενα συναισθήματα όπως φόβο, άγχος ή θλίψη.

Αντιδραστική κατάθλιψη – Συμπτώματα

Τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Ας δούμε τα πιο κοινά: 

• θλιψη,
• κλάμα,
• διαταραχές ύπνου,
• μηδαμινή ενέργεια,
• ξαφνικά ξεσπάσματα,
• αισθήματα έντονης ανησυχίας,
• σκέψεις για απόπειρα αυτοκτονίας,
• γρήγορη αύξηση ή απώλεια βάρους,
• αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων και αλληλεπίδρασης.

Όταν αυτά τα συμπτώματα είναι παροδικά και συνήθως ήπια. Συνήθως εμφανίζονται 3 μήνες μετά το σημαντικό γεγονός. Στην ουσία το άτομο παλεύει να αντιμετωπίσει ξαφνικές ή δραματικές αλλαγές στη ζωή του. Όταν όμως γίνουν πιο έντονα και πιο σοβαρά, τότε θα πρέπει να το συζητήσετε με τον ειδικό, αφού αυτό μπορεί να είναι ένδειξη κλινικής κατάθλιψης.  

Αντιδραστική ≠ Κλινική κατάθλιψη

Όταν γίνεται λόγος για κλινική κατάθλιψη, τότε πρόκειται για μια σοβαρή ψυχική νόσο, γνωστή και ως μείζονα καταθλιπτική διαταραχή. Οι διαφορές έγκειται στα συμπτώματα, στη διάρκεια και τη θεραπεία. 

Παθολογική κατάθλιψη

Η κατάθλιψη μπορεί να αλλάξει τον τρόπο σκέψης και τις σωματικές λειτουργίες ενός ατόμου.

Ο ψυχίατρος είναι εκείνος που μπορεί να διαγνώσει την κλινική κατάθλιψη, η οποία προκαλείται κυρίως από ψυχοπιεστικές συνθήκες (διαταραχές στα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών).

Τα συμπτώματα της κλινικής-παθολογικής κατάθλιψης είναι πολύπλοκα και ποικίλλουν ευρέως μεταξύ των ανθρώπων. Τα πιο κοινά περιλαμβάνουν:

• ανηδονία,
• διαταραχές ύπνου,
• έλλειψη συγκέντρωσης,
• ατονία και έντονη κόπωση,
• αίσθημα απελπισίας, αδιεξόδου,
• διαρκή ξεσπάσματα σε κλάματα,
• σκέψεις για απόπειρα αυτοκτονίας,
• απόσυρση κοινωνικών/οικογενειακών καταστάσεων.

⇒ Ανηδονία: Όταν τίποτα δεν προκαλεί πλέον ευχαρίστηση

Κλινική Κατάθλιψη

Ένας ψυχίατρος μπορεί να διαγνώσει την κλινική κατάθλιψη. Η κλινική κατάθλιψη είναι πολύ πιο σοβαρή από την αντιδραστική κατάθλιψη. Διαταραχές στα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών (σεροτονίνη, ντοπαμίνη, κα) που προκαλούνται από ψυχοπιεστικές συνθήκες ίσως να είναι η αιτία της κλινικής κατάθλιψης.

Συνήθως κάνει την εμφάνισή της σταδιακά, επομένως μπορεί να είναι δύσκολο να παρατηρήσετε ότι κάτι πηγαίνει στραβά. Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματά τους χωρίς να συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι καλά. Μερικές φορές μπορεί κάποιος φίλος ή μέλος της οικογένειάς του να επισημάνει ότι έχετε πρόβλημα. Οι γιατροί περιγράφουν τα διάφορα επίπεδα κατάθλιψης ως εξής:

1. ελαφριά κατάθλιψη
2. μέτρια κατάθλιψη
3. σοβαρή κατάθλιψη

Ελαφριά κατάθλιψη

Αν και ο χαρακτηρισμός «ήπια» μπορεί για κάποιους να σημαίνει ότι δεν είναι σοβαρή, αυτό στην πραγματικότητα δεν ισχύει, αφού αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως μπορεί να οδηγήσει σε μείζονα κατάθλιψη.

Στα συμπτώματα συγκαταλέγονται και αλλαγές στη συμπεριφορά και στις καθημερινές συνήθειες. Επίσης, τα άτομα με ήπια κατάθλιψη συχνά στρέφονται σε ανθυγιεινές στρατηγικές διαχείρισης προκειμένου να βελτιώσουν τη διάθεσή τους, όπως το υπερβολικό κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ ή και η χρήση ναρκωτικών ουσιών.

Μέτρια κατάθλιψη

Τόσο η ήπια, όσο και η μέτρια κατάθλιψη μοιράζονται μερικά κοινά συμπτώματα. Οι γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες με επίμονη θλίψη, ευσυγκινησία και με αρνητικά συναισθήματα, ενώ οι άνδρες με οξυθυμία, νεύρα και επιθετικότητα. Άλλα συμπτώματα ύποπτα στους άνδρες είναι η παρορμητική συμπεριφορά, η απάθεια, η τάση να κατηγορούν τους άλλους για ό,τι κακό τους συμβαίνει (οι γυναίκες συνήθως κατηγορούν τον εαυτό τους) και η απομόνωση.

Κλινική κατάθλιψη τεστ

Μπορείτε να κάνετε ένα τεστ για την κατάθλιψη «ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΕΔΩ»

Προσοχή! Κανένα διαδικτυακό τεστ δεν κάνει 100% έγκυρη διάγνωση για το λόγο αυτό θα πρέπει να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό, ψυχολόγο ή ψυχίατρο. 

Αντιδραστική κατάθλιψη – Θεραπεία

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει επίσημη διάγνωση για την αντιδραστική κατάθλιψη, τα άτομα που αναζητούν βοήθεια αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο όπως κάποιος που αντιμετωπίζει άλλες μορφές κατάθλιψης. Οι συνήθεις θεραπείες για την κατάθλιψη περιλαμβάνουν:

♦Ομάδες υποστήριξης

♦Διαπροσωπική θεραπεία

♦Γνωστιακή συμπεριφορική θεραπεία

♦Συνταγογραφούμενη φαρμακευτική αγωγή (σεροτονίνη, σερτραλίνη και σιταλοπράμη)

Η θεραπεία επίλυσης προβλημάτων και οι θεραπείες που εστιάζονται στη λύση μπορούν επίσης να υποστηρίξουν τους ανθρώπους στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της αντιδραστικής κατάθλιψης.

Άλλες ενέργειες που μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς με κλινική κατάθλιψη είναι η τακτική άσκηση, η υγιεινή διατροφή, ο ποιοτικός ύπνος και η έναρξη νέων δραστηριοτήτων.

⇒ Aνακαλύψτε πως πρέπει να μιλάμε σε έναν άνθρωπο με κατάθλιψη