Ο πόνος στην ερωτική επαφή και η ακράτεια ούρων εμφανίζονται σε διάφορους βαθμούς  στο 25% των γυναικών.

Μία στις τέσσερις γυναίκες αντιμετωπίζει προβλήματα και πόνο στη σεξουαλική επαφή, ακράτεια ούρων, συχνές ουρολοιμώξεις, ακόμη και δυσκολίες στην καθημερινή υγιεινή, λόγω των διαταραχών πυελικού εδάφους, σύμφωνα με μελέτη του European Institute of Women’s Health.

Ταμπού και προκαταλήψεις που συνόδευαν τα συμπτώματα των παθολογικών καταστάσεων στην ουρογεννητική περιοχή και συνδέονταν κυρίως με την ηλικία της γυναίκας και την εμμηνόπαυση, συγκρατούσαν τις γυναίκες από την αναζήτηση ιατρικής βοήθειας, με αποτέλεσμα την επιδείνωση αυτών των δυσάρεστων ενοχλήσεων. Την ίδια βουβή στάση είχαν παλαιότερα και γυναίκες νεότερης ηλικίας, οι οποίες θεωρούσαν τις διαταραχές πυελικού εδάφους κατάλοιπο ενός φυσιολογικού τοκετού.

Πλέον τα περισσότερα ταμπού έχουν σπάσει και η ηλικία προσδιορίζεται πια από την πρόληψη και την έγκαιρη διαχείριση των προβλημάτων υγείας που εμφανίζονται έπειτα από κάποια χρόνια.

«Σήμερα οι άνθρωποι έχουν το σώμα για το οποίο έχουν δουλέψει. Ακολουθούν τις συστάσεις των γιατρών για το τακτικό προληπτικό check-up, έχουν σαφώς καλύτερες διατροφικές επιλογές, δεν καπνίζουν, φροντίζουν την εμφάνισή τους και ασκούνται. Τα σημερινά 50+ είναι τα νέα 40, και αυτό αποτυπώνεται και στη μεγαλύτερη διάθεση των γυναικών που βρίσκονται στην κλιμακτήριο ή την εμμηνόπαυση να ενημερωθούν και να μιλήσουν ανοιχτά για τις διαταραχές στο ουροποιητικό και γεννητικό σύστημα» επισημαίνει ο Βασίλης Γ. Κουφομιχαήλ, μαιευτήρας – χειρουργός γυναικολόγος Msc. Πανεπιστημίου Αθηνών, ειδικός στην Ουρογυναικολογία και την Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή.

Η ουρογυναικολογία προσφέρει ένα πλέγμα αντιμετώπισης των προβλημάτων του πυελικού εδάφους και ο ειδικευμένος στην ουρογυναικολογία γυναικολόγος έχει εκπαιδευτεί στη γυναικολογία, τη μαιευτική, την ουρολογία, τη χειρουργική και τις μυοσκελετικές διαταραχές.

Λόγω της εξέλιξης της ουρογυναικολογίας και της ολοένα και μεγαλύτερης εμπιστοσύνης των γυναικών στους εξειδικευμένους γυναικολόγους, έχει γίνει αντιληπτό ότι υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για τις διαταραχές του πυελικού εδάφους.

Πόνος κατά την επαφή και διαταραχές του πυελικού εδάφους

Το πυελικό έδαφος αποτελείται από μια ομάδα μυών και συνδετικού ιστού στο κάτω μέρος της λεκάνης, σε άνδρες και γυναίκες. Σε αυτό το στρώμα μυών «κάθονται» τα όργανα της πυέλου: στις γυναίκες ουροδόχος κύστη, μήτρα και έντερο και στους άνδρες ουροδόχος κύστη και έντερο. Αυτή η ομάδα μυών ελέγχει τις λειτουργίες του εντέρου και της ουροδόχου κύστης.

Στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας οι διαταραχές του πυελικού εδάφους εμφανίζονται συχνά μετά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό, με επακόλουθο την ακράτεια ούρων ύστερα από γέλιο, φτέρνισμα, βήχα, άρση βάρους ή σωματική άσκηση.

Στις γυναίκες στην εμμηνόπαυση η γενικότερη χαλάρωση του μυϊκού συστήματος οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές, ενώ σε ό,τι αφορά τους μυς του πυελικού εδάφους το βασικό σύμπτωμα είναι η ακράτεια ούρων και ακολουθούν ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή, οι επανειλημμένες ουρολοιμώξεις αλλά και οι διαταραχές της ορθοπρωκτικής λειτουργίας.

Στις διαταραχές του πυελικού εδάφους περιλαμβάνονται επιπλέον η διάμεση κυστίτιδα ή σύνδρομο επώδυνης κύστης, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονη επιθυμία για ούρηση ακόμη και τη νύχτα, ο πόνος στη σεξουαλική επαφή και ο πόνος κατά τη διάρκεια της ούρησης, η πρόπτωση της μήτρας, που συνίσταται στην κάθοδο του τραχήλου και του σώματος της μήτρας μέσα στον κόλπο, και η εμφάνιση κηλών, όπως ουρηθροκήλη, κυστεοκήλη, ορθοκήλη και εντεροκήλη.

Μορφές ακράτειας ούρων

Υπάρχουν οι εξής τύποι ακράτειας που ταλαιπωρούν τις γυναίκες:

• Ακράτεια ούρων από προσπάθεια. Αυτή η μορφή ακράτειας εμφανίζεται όταν αυξάνεται η πίεση στην κοιλιακή περιοχή έπειτα από βήχα, γέλιο, φτέρνισμα, σήκωμα βάρους ή σωματική άσκηση. Είναι η συχνότερη μορφή, κυρίως σε νεότερες γυναίκες.
• Ακράτεια ούρων επιτακτικού τύπου, δηλαδή η γυναίκα έχει ξαφνική και έντονη ανάγκη για ούρηση που ακολουθείται από απώλεια ούρων.
• Μεικτού τύπου, όπου συνυπάρχουν και οι δύο προηγούμενοι τύποι ακράτειας.
• Ακράτεια ούρων από υπερπλήρωση της κύστης.
• Συνεχής ακράτεια που οφείλεται σε ανατομικές βλάβες ή μόνιμα νευρολογικά αίτια.

Η προσφορά της ουρογυναικολογίας

Όπως εξηγεί ο Β. Κουφομιχαήλ, η  ουρογυναικολογία είναι η σύγχρονη προσέγγιση στην πρόληψη, διάγνωση και αντιμετώπιση όλων των διαταραχών των πυελικών οργάνων και της γυναικείας σεξουαλικής δυσλειτουργίας.

Όταν μια γυναίκα έχει δυσφορία στη σεξουαλική επαφή και ενοχλήσεις ή πόνο στην περιοχή της λεκάνης και της πυέλου, είναι δύσκολο να εκτιμήσει αν πρόκειται για κράμπες, σπασμούς της ουροδόχου κύστης, λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος ή κάποιο άλλο πρόβλημα.

Ακόμη και στις περιπτώσεις ακράτειας ούρων, η αιτία είναι διαφορετική και η κάθε μορφή ακράτειας αντιμετωπίζεται με επίσης διαφορετικό τρόπο ακόμη και ως προς τον βαθμό του προβλήματος.

Η ουρογυναικολογία προσφέρει τη φροντίδα και την αντιμετώπιση που απαιτούν τέτοιου είδους καταστάσεις. Ο εξειδικευμένος γυναικολόγος είναι πλέον στενός συνεργάτης της σημερινής γυναίκας, σε οποιαδήποτε ηλικία κι αν είναι.

Θεραπεία των διαταραχών του πυελικού εδάφους

Η αλματώδης εξέλιξη της ουρογυναικολογίας με νέες διαγνωστικές μεθόδους και νέες θεραπευτικές τεχνικές για την επανόρθωση του πυελικού εδάφους έχει οδηγήσει σε ακριβή διάγνωση του προβλήματος και σε πολύ υψηλά ποσοστά αντιμετώπισης, άνω του 90%!

Η θεραπεία των διαταραχών του πυελικού εδάφους μπορεί να περιλαμβάνει εκγύμναση των μυών με τις ασκήσεις Kegel, συντηρητικές φαρμακευτικές παρεμβάσεις, συγκράτηση πυελικού εδάφους με τη χρήση botox, ελάχιστα παρεμβατικές τεχνικές, όπως η τοποθέτηση κολπικής ταινίας ελεύθερης τάσης, ή επανορθωτική χειρουργική επέμβαση με τη χρήση της λαπαροσκοπικής χειρουργικής.

Οι ουρογυναικολόγοι κατανοούν τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει μια διαταραχή του πυελικού εδάφους στην καθημερινή ζωή των γυναικών και προτείνουν την ενδεδειγμένη λύση κατά περίπτωση για την ορθότερη αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών.

Γι’ αυτό απώτερος στόχος τους είναι να αποκτήσουν οι γυναίκες και πάλι τη λειτουργικότητα του σώματός τους χωρίς να ανησυχούν για επίμονα συμπτώματα, όπως ο πόνος κατά την επαφή και η ακράτεια, καταλήγει ο Β. Κουφομιχαήλ.