Η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία εξηγεί ότι η κατάθλιψη (μείζονα καταθλιπτική διαταραχή) είναι μια κοινή και σοβαρή ιατρική ασθένεια που επηρεάζει αρνητικά το πώς αισθάνεστε, τον τρόπο που σκέφτεστε και πώς ενεργείτε. Ευτυχώς υπάρχει θεραπεία! 

Η κατάθλιψη ορίζεται από το Oxford Learner’s Dictionaries ως μια ιατρική κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο αισθάνεται λύπη, ανησυχία και συχνά αντιμετωπίζει σωματικά συμπτώματα.

⇒ Αντιδραστική κατάθλιψη – Τι είναι και σε τι διαφέρει από την κλινική κατάθλιψη;

Η συμβολή του βουδισμού στην κατάθλιψη

Ο Βούδας έδωσε μεγάλη σημασία στο πώς να χειριστεί κανείς τα συναισθήματά του για την πρόληψη και τη διαχείριση της κατάθλιψης. Συμβούλεψε να εκπαιδεύουμε το μυαλό μας με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι πάντα στον σωστό δρόμο, όχι στον λάθος.

Η συμβουλή του Βούδα μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος Γνωσιακής Συμπεριφορικής Θεραπείας που στοχεύει στο να βοηθήσει τους ασθενείς να μάθουν να αντικαθιστούν τις αρνητικές σκέψεις με θετικές. Για παράδειγμα, είπε όπως αναφέρεται στο Buddhadhamma: The Law of Natures and Their Benefits to Life τα εξής:

Η πανσέληνος ανατέλλει και μετά φθίνει. Ο ήλιος φωτίζει τη γη και δύει. Βλέπω μέσα από τις κοσμικές αντιξοότητες. Επομένως, δεν στεναχωριέμαι ενώ οι άλλοι θρηνούν. 

Συμβούλεψε τον κόσμο να προσπαθήσει να ζήσει μια ζωή σοφού που κατανοεί και αποδέχεται την κατάσταση των εναλλασσόμενων περιόδων καλών και κακών στιγμών στη ζωή.

Εάν υπάρχει μια θεραπεία όταν εμφανιστεί πρόβλημα, ποιος λόγος υπάρχει για απελπισία;

Και αν δεν υπάρχει βοήθεια για αυτό, σε τι ωφελεί να είσαι λυπημένος; Οπότε ό,τι και να γίνει, δεν θα κάνω περισσότερο κακό στον εαυτό μου. 

Η κατάθλιψη δεν αποφέρει αυτό που χρειαζόμαστε, η αρετή μου θα παραμορφωθεί και θα αμαυρωθεί από αυτήν.

Για εκείνους από εμάς των οποίων το μυαλό έχει ήδη ταλαιπωρηθεί με την κατάθλιψη, ο Βούδας συμβούλεψε ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να ζήσουμε την παρούσα στιγμή.

Η συμβολή του διαλογισμού στην κατάθλιψη

Εκτός από τη συμβουλή του Βούδα για την πρόληψη και τον χειρισμό της κατάθλιψης, ο διαλογισμός – που σημαίνει την πράξη του να δίνει κανείς την προσοχή του σε ένα μόνο πράγμα, είτε ως θρησκευτική δραστηριότητα είτε ως τρόπος να γίνει ήρεμος και χαλαρός – ιδιαίτερα Διαλογισμός Ενσυνειδητότητας και Διαλογισμός Αγάπης. Pali: Metta) έχει βρεθεί ότι βοηθάει πολύ στην πρόληψη και τη θεραπεία της κατάθλιψης.

Ο Βούδας μίλησε για 11 οφέλη που προκύπτουν από την εξάσκηση του Metta στον Λόγο για τα Οφέλη της Φιλικότητας προς την Αγάπη (Metta Nisamsa Sutta). Τα οφέλη αφορούν στον καλό ύπνο, στα αρμονικά συναισθήματα, στη συγκέντρωση των πραγμάτων και στην ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα.

Και η Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ έχει ένα άρθρο σχετικά με το «Πώς ο διαλογισμός βοηθά στην κατάθλιψη»Εκτός από τη μείωση του στρες και του άγχους , ο διαλογισμός Metta έχει πολλά περισσότερα οφέλη όπως λιγότερη αυτοκριτική, περισσότερα θετικά συναισθήματα, λιγότερο αυτοκαταστροφικές σκέψεις, μειωμένα συμπτώματα πόνου, μεγαλύτερη ανθεκτικότητα κ.λπ.

Οι πέντε αρχές του βουδισμού

Μια νέα μελέτη υποδηλώνει ότι άτομα με υψηλά επίπεδα νευρωτισμού και στρες μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για συμπτώματα κατάθλιψης, αλλά αυτοί οι σύνδεσμοι θα μπορούσαν να απομακρυνθούν για άτομα που τηρούν τις πέντε αρχές του Βουδισμού – ένα θεμελιώδες σύστημα ηθικής για τους οπαδούς της θρησκείας.

Η παραπάνω διαπίστωση πραγματοποιήθηκε από τον Nahathai Wongpakaran του Πανεπιστημίου Chiang Mai της Ταϊλάνδης και τους συνεργάτες, οι οποίοι παρουσιάζουν αυτά τα ευρήματα στο περιοδικό «PLOS ONE»

Από τα τέλη του 2019 έως τον Σεπτέμβριο του 2022 οι ερευνητές μελέτησαν 644 ενήλικες με μέση ηλικία 28 ετών, οι οποίοι αξιολογήθηκαν τόσο για την ψυχική υγεία τους (στρες, νευρώσεις, κατάθλιψη), όσο και για το κατά πόσο τηρούσαν τις πέντε βασικές ηθικές αρχές του Βουδισμού:

1. η αποφυγή φόνου,
2. η αποφυγή της κλοπής,
3. η αποφυγή του ψέματος,
4. η σεξουαλική παρεκτροπή και
5. η αποφυγή χρήσης αλκοόλ/ουσιών.

Η έρευνα περιελάμβανε τυπικά ερωτηματολόγια για τη μέτρηση των επιπέδων αντιληπτού στρες, νευρωτισμού και καταθλιπτικών συμπτωμάτων κάθε συμμετέχοντα, καθώς και την τήρηση των πέντε αρχών του Βουδισμού.

Η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας έδειξε ότι η τήρηση των πέντε αρχών σε υψηλό βαθμό φάνηκε να μειώνει την επίδραση του αντιλαμβανόμενου στρες στην κατάθλιψη. Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι τα άτομα με υψηλά επίπεδα νευρωτισμού και στρες μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν συμπτώματα κατάθλιψης εάν ακολουθήσουν πιστά τις αρχές του βουδισμού.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα προκειμένου να καθοριστεί εάν αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν να επεκταθούν στον γενικό πληθυσμό της Ταϊλάνδης και πέραν αυτής, καθώς και σε μη Βουδιστές.