Δεν είναι λίγοι οι ασθενείς που παραπονιούνται συχνά ότι έχουν ευαίσθητα δόντια ,περιγράφοντας αυτη την κατασταση ως ενοχλητικό πόνο ή δυσφορία, κυρίως στο κρύο νερό, τον αέρα και τα γλυκά. Κυριαρχεί μάλιστα η άποψη ότι τα δόντια τους είναι ασθενέστερα και πιο ευάλωτα λόγω κληρονομικών ή διαπλαστικών παραγόντων. Αληθεύει; Όχι πάντα. Και όπως στα περισσότερα οδοντιατρικά προβλήματα, έτσι και σε αυτό υπάρχουν λύσεις.

Γράφει η Αλεξία Σταμάτη, χειρουργός – οδοντίατρος

Συχνά τα ερεθίσματα πόνου που λαμβάνει κάποιος για να χαρακτηρίσει τα δόντια του ευαίσθητα είναι ήπια ή στιγμιαία, άλλοτε όμως έντονα, οξέα και μεγαλύτερης διάρκειας, γεγονός που επηρεάζει την ποιότητα της καθημερινής του ζωής. Πολλοί ασθενείς αδυνατούν να γευτούν κρύα ή και ζεστή τροφή, δυσκολεύονται να εκτεθούν στον αέρα, ιδιαίτερα σε χαμηλές θερμοκρασίες, άλλοι λόγω έντονης ενόχλησης απορρίπτουν τις όξινες ή γλυκές επιλογές από τη διατροφή τους, ενώ κάποιοι ανατριχιάζουν ή πονούν ακόμη και στο βούρτσισμα των δοντιών. Τι πραγματικά όμως ευθύνεται για τα ευαίσθητα δόντια;

1. Ευαίσθητα δόντια – Λεπτότερο σμάλτο

Το σμάλτο, ή αλλιώς η αδαμαντίνη, είναι η ισχυρή ασπίδα των δοντιών στη θωράκιση της υγεία τους αλλά και στην εξουδετέρωση των εξωτερικών ερεθισμάτων. Η οδοντίνη, που βρίσκεται κάτω από το σμάλτο, μέσω των οδοντινοσωληναρίων μπορεί να μεταδώσει το εξωτερικό μήνυμα στον πολφό (νεύρο) και έτσι τα δόντια να αισθανθούν το ψυχρό ή τον πόνο. Εάν λοιπόν το σμάλτο αδυνατίσει ή φθαρεί και αποκαλυφθεί η οδοντίνη στο στοματικό περιβάλλον, τα δόντια γίνονται ευαίσθητα.

Κάποιοι άνθρωποι πράγματι έχουν λεπτότερο σμάλτο σε σχέση με άλλους από την ανατολή των δοντιών τους. Σε πολλές περιπτώσεις όμως η φθορά του εξωτερικού περιβλήματος συμβαίνει μετέπειτα στη ζωή του ασθενούς λόγω απλών, επιζήμιων καθημερινών συνηθειών, όπως:

– Έντονο βούρτσισμα με σκληρή οδοντόβουρτσα που προκαλεί αποτριβές.

– Όξινα τρόφιμα (πορτοκάλια, ακτινίδια,λεμόνια) ή ποτά ( αναψυκτικά, χυμοί) που με συχνή κατανάλωση οδηγούν σε διάβρωση της αδαμαντίνης.

– Τρίξιμο των δοντιών τη νύχτα, που προκαλεί εξωτερικές φθορές και κατάγματα, ισοπεδώνοντας το σμάλτο και αποκαλύπτοντας την εσωτερική οδοντίνη.

Να σημειωθεί ότι, εκτός από τα οξέα που προσλαμβάνει κάποιος από τη διατροφή , υπάρχουν και τα οξέα του στομάχου που μπορούν να αποτελέσουν απειλή όταν ανεβαίνουν στη στοματική κοιλότητα. Αυτό μπορεί να συμβεί μέσω της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, από την οποία ταλαιπωρούνται πολλοί ασθενείς, αλλά και με εμετούς μεγάλης συχνότητας, όπως σε περιπτώσεις βουλιμίας.

2. Ευαίσθητα δόντια – Σπασμένα δόντια ή τερηδονισμός

Τα ευαίσθητα δόντια συχνά δεν είναι δόντια με αδύναμο σμάλτο, αλλά δόντια που έχουν υποστεί κάταγμα ή φέρουν ανοιχτή κοιλότητα λόγω τερηδόνας. Και στις περιπτώσεις αυτές η ευαίσθητη οδοντίνη είναι αποκαλυμμένη. Ερεθίσματα περνούν επίσης και από σφραγίσματα που έχουν υποστεί φθορά και παλιές στεφάνες που δεν καλύπτουν το δόντι επαρκώς.

3. Ευαίσθητα δόντια – Υποχώρηση ούλων

Οι ρίζες των δοντιών που βρίσκονται στο οστό και κάτω από τα ούλα είναι σαφώς πιο ευαίσθητες από το εκτεθειμένο στη στοματική κοιλότητα τμήμα του δοντιού. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν καλύπτονται από οδοντίνη και οι νευρικές απολήξεις είναι περισσότερο εκτεθειμένες. Έτσι, σε περιπτώσεις ουλίτιδας ή περιοδοντίτιδας, όπου τα ούλα παύουν να «αγκαλιάζουν» ομαλά τις ρίζες και σταδιακά υποχωρούν, παρατηρείται αύξηση της ευαισθησίας των δοντιών. Σε λεπτό βιότυπο ούλων επίσης μπορεί να συμβεί τραυματισμός και υποχώρησή τους έπειτα από έντονο βούρτσισμα και επακόλουθη αποκάλυψη των ριζών που οδηγεί στην υπερευαισθησία.

4. Ευαίσθητα δόντια -Λεύκανση και άλλες οδοντιατρικές παρεμβάσεις

Τα δόντια μπορεί να αποκτήσουν προσωρινή ευαισθησία έπειτα από συγκόλληση στεφανών και άλλων προσθετικών εργασιών από τον οδοντίατρο λόγω έντονης ερεθιστικότητας των κονιών που χρησιμοποιούνται αλλά και έπειτα από σφραγίσματα σε βαθιές κοιλότητες που βρίσκονται πολύ κοντά με το νεύρο. Η λεύκανση, που επιδρά στο σμάλτο των δοντιών, μπορεί να οδηγήσει σε ευαίσθητα δόντια κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, όμως με τη διακοπή ή την ολοκλήρωσή της τα ερεθίσματα παύουν πλέον να είναι επώδυνα.

Λύσεις για τα ευαίσθητα δόντια

– Σωστό βούρτσισμα με μαλακή ή μέτρια οδοντόβουρτσα και ήπιες κινήσεις. Προτιμάται φθοριούχος οδοντόπαστα για ευαίσθητα δόντια και στοματικό διάλυμα χωρίς αλκοόλη.

– Διατροφικές επιλογές περιορισμένες σε όξινα και αναψυκτικά και πλούσιες σε γαλακτοκομικά.

– Κατασκευή νάρθηκα βρυγμού για τον ύπνο σε περιπτώσεις ασθενών που τρίζουν τα δόντια τους τη νύχτα.

– Κάλυψη διαβρώσεων και αποτριβών με σύνθετη ρητίνη, με σκοπό την κάλυψη της αδαμαντίνης.

– Τοπική εφαρμογή φθοριούχων βερνικιών και απευαισθητοποιητικών τζελ στο ιατρείο στις περιοχές με ευαισθησία.

– Αντικατάσταση παλιών προσθετικών εργασιών, όπου χρειάζεται, και επιδιόρθωση καταγμάτων και κοιλοτήτων με σφράγισμα.

– Κάλυψη των εκτεθειμένων ριζών με ουλικό μόσχευμα χειρουργικά σε έντονες υποχωρήσεις ούλων όπου το φθόριο δεν επαρκεί για απευαισθητοποίηση.

– Παραπομπή σε γαστρεντερολόγο σε περιπτώσεις στομαχικών διαταραχών και παλινδρόμησης.

– Ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση) σε περιπτώσεις έντονης ευαισθησίας δοντιών, όπου το σφράγισμα δεν ανακουφίζει τον ασθενή.

Τα ευαίσθητα δόντια δεν αποτελούν απλώς μια δυσάρεστη ενόχληση, αλλά μια επίπονη κατάσταση που στερεί από τον ασθενή την ικανοποίηση απλών, ευχάριστων συνηθειών, όπως η απόλαυση ενός παγωτού το καλοκαίρι ή μιας ζεστής σούπας τον χειμώνα. Όσο μικρή ή ανεπαίσθητη και αν είναι η ένταση των εξωτερικών ερεθισμάτων που λαμβάνει κάποιος, είναι σημαντικό έστω και προληπτικά να επισκέπτεται τον οδοντίατρο, είτε για να αξιολογήσει τα προειδοποιητικά σημάδια είτε για να επιδιορθώσει πιθανές βλάβες που στο μέλλον μπορούν να γίνουν μεγαλύτερες και εντονότερες. Η ζωή είναι μικρή για να στερούμαστε τις απλές απολαύσεις, γι’ αυτό και είναι σκόπιμο να μετατρέψουμε τα ευαίσθητα δόντια σε ανθεκτικά, δυνατά και υγιή!

Διαβάστε περισσότερα:

• Βιταμίνη D: Ο κρυφός σύμμαχος των δοντιών και των ούλων

• Η στοματική υγεία αντιμέτωπη με την κακή ψυχολογία