Οι ναρκωτικές ουσίες, σε συνδυασμό συχνά με το αλκοόλ και το κάπνισμα, λειτουργούν σαν ωρολογιακή βόμβα στο στόμα των χρηστών, που εκρήγνυται και καταστρέφει τα δόντια, τα ούλα αλλά και όλο τον στοματικό βλεννογόνο. Δυστυχώς, τα ναρκωτικά, εκτός από την εθιστική τους δράση, έχουν σημαντικές καταστροφικές παρενέργειες στη συνολική υγεία, χωρίς να αφήνουν ανεπηρέαστη τη στοματική κοιλότητα, καθώς για πολλά από αυτά αποτελεί και τρόπο διόδου στον ανθρώπινο οργανισμό.
Γράφει η Αλεξία Σταμάτη, χειρουργός – οδοντίατρος
Ξηροστομία, σπασμένα δόντια ή δόντια που λείπουν, φθορά και τερηδονισμός, έλκη, νόσος των ούλων είναι λέξεις που μπορούν να περιγράψουν την εικόνα του στόματος ενός συστηματικού χρήστη ναρκωτικών ουσιών. Ανεξάρτητα από το είδος των ουσιών που μπορεί να λαμβάνει κανείς, κάποιες από τις συνέπειες που αφορούν τον οδοντίατρο είναι κοινές, όπως η μειωμένη παραγωγή σάλιου.
Το σάλιο δεν βοηθάει μόνο στην κατάποση της τροφής, αλλά είναι και εξαιρετικά ωφέλιμο για τη μείωση των βακτηρίων στο στόμα, την εξουδετέρωση των οξέων και την επαναφορά του pH, όπως και για την επαναμεταλλικοποίηση και την επισκευή της αδαμαντίνης από την καταστροφή που έχει προκαλέσει το όξινο περιβάλλον. Έτσι, ένα ξηρό στόμα είναι ένα στόμα ευάλωτο στα μικρόβια και τα οξέα, άρα επιρρεπές στην τερηδόνα, η οποία χαρακτηρίζεται από πολλά χαλασμένα δόντια.
Οι άνθρωποι που κάνουν χρήση ναρκωτικών τις περισσότερες φορές παραμελούν τη στοματική τους υγεία, ξεχνούν να βουρτσίσουν τα δόντια τους και σπάνια έως καθόλου επισκέπτονται τον οδοντίατρο. Η ελλιπής φροντίδα συχνά συνοδεύεται από κακές διατροφικές συνήθειες, άφθονα γλυκά και αναψυκτικά ή, σε κάποιες περιπτώσεις, από υποσιτισμό. Έτσι, οι καταστροφικές συνέπειες για τα δόντια γίνονται αναπόφευκτες. Το αλκοόλ και το κάπνισμα μάλιστα, που συχνά περιλαμβάνονται στις συνήθειες των χρηστών, επιδεινώνουν την ήδη δυσμενή κατάσταση.
Στο μυαλό όλων όμως τριγυρνούν συγκεκριμένες ναρκωτικές ουσίες, η καθεμία από τις οποίες έχει τη δική της ξεχωριστή επιβλαβή επίδραση στα δόντια και το στοματικό περιβάλλον.
Ηρωίνη
Η ηρωίνη είναι ένα άκρως εξαρτησιογόνο ναρκωτικό, ένα οπιοειδές που ηρεμεί τον πόνο και έτσι συχνά οι άνθρωποι που κάνουν χρήση αγνοούν ακόμη και τον πόνο των δοντιών και των ούλων. Η εικόνα του στόματος που παρουσιάζουν λόγω ξηροστομίας χαρακτηρίζεται από δυσχρωμικά, σπασμένα και εμφανώς χαλασμένα δόντια, αποχρωματισμένη γλώσσα αλλά και ούλα που νοσούν λόγω ουλίτιδας αλλά και περιοδοντίτιδας. Συχνά οι ασθενείς αυτοί εμφανίζουν μυκητιάσεις και ιογενείς λοιμώξεις.
Κοκαΐνη
Η κοκαΐνη, η γνωστή σε όλους «άσπρη σκόνη», τις περισσότερες φορές λαμβάνεται μέσω της μύτης (σνιφάρισμα). Με αυτόν τον τρόπο μακροπρόθεσμα δημιουργείται βλάβη του ιστού μεταξύ του ρινικού βλεννογόνου και του ουρανίσκου και έτσι ο ασθενής μιλάει, καταπίνει και τρέφεται με δυσκολία. Κάποιοι από τους χρήστες κοκαΐνης επιλέγουν την τοποθέτηση και τριβή της σκόνης στα ούλα, προκαλώντας έλκη αλλά και βλάβες στο υποκείμενο οστό. Η ναρκωτική αυτή ουσία μάλιστα αναμειγνύεται με το σάλιο και το όξινο διάλυμα που δημιουργείται, καλύπτει και καταστρέφει το σμάλτο των δοντιών. Οι άνθρωποι που κάνουν χρήση κόκας, συχνά λόγω της κατάστασης ξέφρενης έντασης στην οποία περιέρχονται, σφίγγουν έντονα και τρίζουν τα δόντια τους, με αποτέλεσμα να προκαλούν σπασίματα και αλλοιώσεις της οδοντικής επιφάνειας. Να σημειωθεί πως όταν οι ασθενείς αυτοί επισκέπτονται τον οδοντίατρο, η οποιαδήποτε επέμβαση απαιτεί τοπική αναισθησία χαρακτηρίζεται από έντονη επικινδυνότητα λόγω της πιθανότητας καρδιακών επιπλοκών.
Μεθαμφεταμίνη
Η μεθ, όπως συχνά αποκαλείται εν συντομία, δεν είναι μόνο μια σκληρή εθιστική ουσία, αλλά και ένα ναρκωτικό που επιτυγχάνει τη σοβαρότερη φθορά στα δόντια στο συντομότερο χρονικό διάστημα, που μπορεί να είναι μόλις λίγες εβδομάδες. Οι ζημιές που προκαλεί στη στοματική κοιλότητα είναι εκτεταμένες συνήθως και ο ασθενής, που εμφανίζει πολλές κοιλότητες, χρωστικές και βαθιές βλάβες, συχνά οδηγείται στη σύντομη απώλεια δοντιών. Η ακραία αυτή κατάσταση προκύπτει εξαιτίας της ξηροστομίας, ενώ το έντονα όξινο στοματικό περιβάλλον επιδεινώνεται από τους συχνούς έμετους και την παλινδρόμηση που παρουσιάζουν οι συγκεκριμένοι χρήστες. Μάλιστα, η χρήση μεθ χαρακτηρίζεται από έντονη επιθυμία κατανάλωσης σόδας και γλυκών, που είναι σίγουρα επιβλαβή για την οδοντική υγεία. Τα αυξημένα επίπεδα άγχους που παρατηρούνται σε αυτούς τους ασθενείς οδηγούν παράλληλα σε βρουξισμό(σφίξιμο των δοντών), μεγεθύνοντας κι άλλο τις φθορές.
Έκσταση
Η έκσταση (MDMA), γνωστή σε πολλούς ως το ναρκωτικό της αγάπης, εκτός από τις ψευδαισθήσεις που δημιουργεί σε όσους το επιλέγουν, προκαλεί σημαντική ξηροστομία αλλά και έντονο σφίξιμο των γνάθων. Έτσι, εκτός από τη φθορά του σμάλτου των δοντιών, προκύπτει και διάχυτος πόνος στη γνάθο. Η συγκεκριμένη ναρκωτική ουσία μάλιστα συνδέεται πολύ συχνά και με νόσους των ούλων.
Κάνναβη
Η κάνναβη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ίσως η πιο «αθώα» ναρκωτική ουσία, όμως ο καπνός στο στόμα μπορεί να αποδειχτεί καρκινογόνος, αυξάνοντας την πιθανότητα εκδήλωσης καρκίνου του στόματος. Η ξηροστομία που προκαλεί είναι μια ακόμη σημαντική συνέπεια, ενώ όσοι κάνουν χρήση κάνναβης έχουν επτά φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν προβλήματα στα ούλα.
Αλκοόλ
Το αλκοόλ ίσως να μη συγκαταλέγεται επίσημα στις ναρκωτικές ουσίες και να είναι απόλυτα νόμιμο, όμως λόγω της μέθης που προκαλεί και της κατανάλωσής του από τους περισσότερους ανθρώπους αξίζει να σημειωθεί ότι, εξαιτίας της έντονης οξύτητας των αλκοολών, επηρεάζει άμεσα τα δόντια και τη στοματική κοιλότητα. Συγκεκριμένα, προκαλεί διάβρωση της οδοντικής επιφάνειας και μειωμένη ροή σάλιου. Όταν μάλιστα το ποτό εμπεριέχει ζάχαρη, ο κίνδυνος τερηδονισμού αυξάνεται σημαντικά.
Οι ναρκωτικές ουσίες είναι μια μαύρη σκιά στις ζωές πολλών ανθρώπων, από την οποία δυστυχώς δυσκολεύονται να απαλλαγούν. Όσοι επανέρχονται έπειτα από μακροχρόνια και εντατική χρήση εντός των γενικότερων συνεπειών έχουν καταλήξει δυστυχώς να χάσουν το χαμόγελό τους. Για κάποιους, και λόγω οικονομικών δυσκολιών, η μοναδική λύση μετά τις εκτεταμένες φθορές των δοντιών είναι η ολική οδοντοστοιχία. Γι’ αυτόν τον λόγο αλλά και για τη γενικότερη ψυχική και σωματική υγεία των ανθρώπων, και ειδικότερα των νέων, η πρόληψη και η απεξάρτηση είναι σίγουρα οι καλύτερες λύσεις.