Η παιδική παχυσαρκία είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που θέτει σε κίνδυνο την υγεία παιδιών και εφήβων. Είναι μια από τις πιο σοβαρές προκλήσεις για τη δημόσια υγεία του 21ου αιώνα. Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο και επηρεάζει σταθερά πολλές χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, ιδίως σε αστικές περιοχές. Ο επιπολασμός έχει αυξηθεί με ανησυχητικό ρυθμό.
Πάνω από 40 εκατομμύρια τα παχύσαρκα παιδιά κάτω των 5 ετών παγκοσμίως
Σχεδόν τα μισά από όλα τα υπέρβαρα παιδιά κάτω των 5 ετών ζουν στην Ασία και το ένα τέταρτο στην Αφρική. Τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά είναι πιθανό να παραμείνουν παχύσαρκα και στην ενήλικη ζωή τους και είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν ασθένειες όπως ο διαβήτης και οι καρδιαγγειακές παθήσεις σε νεαρή ηλικία. Η παιδική παχυσαρκία συνεπώς, είναι ύψιστη προτεραιότητα.
Η παχυσαρκία οφείλεται σε αρκετούς παράγοντες
Συμπεριφορές που επηρεάζουν την υπερβολική αύξηση βάρους περιλαμβάνουν αρχικά την κατανάλωση τροφών και ποτών με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες. Επιπλέον τροφές χαμηλής θρεπτικής αξίας και η χρήση φαρμάκων οδηγούν στην παιδική παχυσαρκία. Πέρα από τις διατροφικές συνήθειες παράγοντας παχυσαρκίας είναι και ο τρόπος ζωής. Η ανεπαρκής σωματική δραστηριότητα και η προσκόλληση σε καθιστικές δραστηριότητες, όπως παρακολούθηση τηλεόρασης ή άλλες συσκευές οθόνης, αυξάνουν το βάρος του παιδιού.
Ο υγιής τρόπος ζωής, έχει πολυποίκιλα οφέλη
Η κατανάλωση υγιεινών τροφών και η σωματική δραστηριότητα μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να διατηρήσουν ένα υγιές βάρος. Η εξισορρόπηση των θερμίδων που καταναλώνονται από τρόφιμα και ποτά με τις θερμίδες που καίγονται μέσω της δραστηριότητας είναι σημαντική στην πρόληψη της υπερβολικής αύξησης βάρους. Επιπλέον, η κατανάλωση υγιεινών τροφών και η σωματική δραστηριότητα βοηθούν στην πρόληψη χρόνιων παθήσεων όπως ο διαβήτης τύπου 2, ορισμένοι καρκίνοι και καρδιακές παθήσεις. 
Μελέτες ανακάλυψαν συσχέτιση της παχυσαρκίας και των διαφημίσεων τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο PLOS Medicine από τον Oliver Mytton του Πανεπιστημίου του Cambridge φανέρωσε ενδιαφέροντα στοιχεία. Ο περιορισμός των ωρών τηλεοπτικής διαφήμισης για τρόφιμα και ποτά με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι θα μπορούσε να συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση της παιδικής παχυσαρκίας. Η βρετανική κυβέρνηση ως εκ τούτου σκοπεύει εξετάσει περιορισμούς στην τηλεοπτική διαφήμιση για ανθυγιεινά προϊόντα μεταξύ των ωρών από τις 5:30 π.μ. έως τις 9 μ.μ.
Σε νέα μελέτη, οι ερευνητές συσχέτισαν την έκθεση των παιδιών σε τέτοιου είδους διαφημίσεις κατά τη διάρκεια αυτών των ωρών. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι εάν όλες οι διαφημίσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο αποσυρθούν κατά τη διάρκεια αυτών των ωρών, 3,7 εκατομμύρια παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο θα βλέπουν κατά μέσο όρο 1,5 λιγότερες διαφημίσεις ανά ημέρα. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί η πρόσληψη θερμίδων κατά μέσο όρο 9,1 kcal (95% CI 0,5-17,7). Τα παιδιά ηλικίας 5 έως 17 ετών θα μειώσουν την παχυσαρκία τους κατά 4,6% (95% CI 1,4-9,5). Επιπλέον τα παιδιά που θεωρούνται υπέρβαρα θα μειώσουν την μάζα τους κατά 3,6%.
Οι εταιρείες τροφίμων και ποτών ξοδεύουν 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως εμπορεύοντας τα προϊόντα τους σε νέους
Τα παιδιά με δημοφιλή κανάλια YouTube προωθούν συχνά ανθυγιεινά τρόφιμα και ποτά στα βίντεό τους. Οι εταιρείες τροφίμων και ποτών ξοδεύουν 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως διαφημίζοντας τα προϊόντα τους σε νέους. Αν και η τηλεοπτική διαφήμιση αποτελεί σημαντική πηγή μάρκετινγκ τροφίμων, οι εταιρείες έχουν αυξήσει δραματικά τη διαδικτυακή διαφήμιση. Αυτό είναι αποτέλεσμα της αυξανόμενης χρήσης των κοινωνικών δικτύων από τους καταναλωτές.
“Τα παιδιά βλέπουν ήδη αρκετές χιλιάδες διαφημίσεις τροφίμων στην τηλεόραση κάθε χρόνο. Η προσθήκη διαφημίσεων στο YouTube μπορεί να δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τα παιδιά να διατηρήσουν μια υγιεινή διατροφή και έτσι αυξάνεται η παιδική παχυσαρκία”, δήλωσε η Marie Bragg. Η Bragg είναι επίκουρη καθηγήτρια διατροφής δημόσιας υγείας στο NYU School of Global Public Health και επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Υγείας του Πληθυσμού στο NYU Langone.
Το YouTube είναι ο δεύτερος ιστότοπος με τις περισσότερες επισκέψεις στον κόσμο και είναι ένας δημοφιλής προορισμός για παιδιά που αναζητούν διασκέδαση. Περισσότερο από το 80% των γονέων επιτρέπουν στο παιδί τους να παρακολουθεί το YouTube. Το 35% των γονιών αναφέρουν ότι το παιδί τους παρακολουθεί τακτικά το YouTube.
Η αυξανόμενη δημοτικότητα των βίντεο του YouTube έχει τραβήξει την προσοχή εταιρειών
Η αυξανόμενη δημοτικότητα του YouTube έχει τραβήξει την προσοχή εταιρειών. Διαφημίζουν ή χορηγούν αναρτήσεις για την προώθηση των προϊόντων τους πριν ή κατά τη διάρκεια των βίντεο. Στην πραγματικότητα, η υψηλότερη αμειβόμενη χορηγία στο YouTube τα τελευταία δύο χρόνια, ήταν ο 8χρονος που κέρδισε 26 εκατομμύρια δολάρια πέρυσι. Οι γονείς μπορεί να μην συνειδητοποιούν, ότι οι διαφημιστικές πληρώνονται συχνά από εταιρείες τροφίμων, για να προωθήσουν ανθυγιεινά τρόφιμα και ποτά στα βίντεό τους. Η μελέτη αυτή είναι η πρώτη που ποσοτικοποιεί τον βαθμό στον οποίο οι τοποθετήσεις προϊόντων πρόχειρου φαγητού εμφανίζονται στα βίντεο του YouTube.
Η Bragg και οι συνάδελφοί της εντόπισαν τα πέντε πιο δημοφιλή κανάλια επιρροής του 2019. Ύστερα ανέλυσαν τα βίντεο με τις περισσότερες προβολές. Εστιάζοντας σε ένα δείγμα 418 βίντεο, κατέγραψαν εάν φαινόταν φαγητό ή ποτό, ποια είδη και μάρκες εμφανίστηκαν, καθώς και την διατροφική τους ποιότητα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σχεδόν τα μισά από τα πιο δημοφιλή βίντεο για παιδιά (42,8%), προωθούσαν τρόφιμα και ποτά. Περισσότερο από το 90% των προϊόντων που διαφημίζονταν ήταν ανθυγιεινά τρόφιμα, ποτά ή εστιατόρια γρήγορου φαγητού. Λίγα βίντεο περιλάμβαναν προϊόντα χωρίς επωνυμία, όπως χοτ ντογκ, φρούτα και μάρκες γιαουρτιού.
Τα βίντεο με τοποθετήσεις προϊόντων πρόχειρου φαγητού είχαν πάνω από 1 δισεκατομμύριο προβολές
Παρόλο που οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ποιες τοποθετήσεις προϊόντων και ποτών ήταν επί πληρωμή, θεωρούν αυτά τα βίντεο προβληματικά για τη δημόσια υγεία. Οι τοποθετήσεις αυτές επιτρέπουν στις εταιρείες να προωθούν άμεσα – αλλά διακριτικά – ανθυγιεινά τρόφιμα σε μικρά παιδιά και τους γονείς τους.
“Είναι μια τέλεια παγίδα για την ενθάρρυνση της κακής διατροφής. Η έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι εμπιστεύονται τους “Influencers” επειδή φαίνεται να είναι καθημερινοί άνθρωποι. Όταν βλέπετε αυτά τα παιδιά που πρωταγωνιστούν στα βίντεο να τρώνε ορισμένα τρόφιμα, δεν μοιάζει απαραίτητα με διαφήμιση, αλλά είναι. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που βλέπουν διαφημίσεις τροφίμων καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες από τα παιδιά που δεν παρακολουθούν τέτοιου είδους διαφημίσεις. Η Εθνική Ακαδημία Ιατρικής και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνωρίζουν το μάρκετινγκ τροφίμων ως βασικό παράγοντα της παιδικής παχυσαρκίας “, δήλωσε η Μπράγκ.
Οι ερευνητές ενθαρρύνουν τις ομοσπονδιακές και κρατικές αρχές να ενισχύσουν και να επιβάλουν κανονισμούς για τη διαφήμιση πρόχειρου φαγητού.
“Ελπίζουμε ότι τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης ενθαρρύνουν την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου και τους γενικούς εισαγγελείς να επικεντρωθούν σε αυτό το ζήτημα. Πρέπει να εντοπίσουν στρατηγικές για την προστασία των παιδιών και της δημόσιας υγείας”, δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Jennifer Pomeranz, επίκουρη καθηγήτρια πολιτικής και διαχείρισης δημόσιας υγείας στο NYU School of Global Public Health.
Τουλάχιστον 160.000 παιδιά θα μειώσουν το βάρος τους
Αυτό ισοδυναμεί με 40.000 λιγότερα παχύσαρκα παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο και 120.000 λιγότερα υπέρβαρα. Επιπλέον θα υπάρχει ένα χρηματικό όφελος για το Ηνωμένο Βασίλειο ύψους 7,4 δισεκατομμυρίων.
Ωστόσο, τα παιδιά χρησιμοποιούν πολυμέσα από μια σειρά πηγών. Η σωστή στρατηγική λοιπόν θα πρέπει να διασφαλίσει ότι οι διαφημίσεις ανθυγιεινών τροφίμων θα περιοριστούν και στις διαδικτυακές υπηρεσίες.
Το ζήτημα της παιδικής παχυσαρκίας μπορεί να επιβραδυνθεί, εάν η κοινωνία επικεντρωθεί στις αιτίες
Υπάρχουν πολλά συστατικά που παίζουν στην παιδική παχυσαρκία, μερικά είναι πιο σημαντικά από άλλα. Μια συνδυασμένη παρέμβαση διατροφικών συνηθειών και σωματικής δραστηριότητας είναι πιο αποτελεσματική στην πρόληψη της παχυσαρκίας και του υπερβολικού βάρους.
Επιπλέον, εάν οι γονείς εφαρμόσουν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής στο σπίτι, θα αποφευχθούν πολλά προβλήματα παχυσαρκίας. Αυτό που μαθαίνουν τα παιδιά στο σπίτι σχετικά με την υγιεινή διατροφή, την άσκηση και τη λήψη των σωστών διατροφικών επιλογών θα διαδοθούν σε άλλες πτυχές της ζωής τους. Αυτό θα επιδράσει τις επιλογές που κάνουν τα παιδιά όταν επιλέγουν τρόφιμα στο σχολείο και σε εστιατόρια γρήγορου φαγητού.