Η επένδυση του εντέρου, όπως και κάθε επιφάνεια του σώματος, καλύπτεται από μικροοργανισμούς, κυρίως βακτήρια. Αυτοί οι μικροοργανισμοί συμβάλλουν στην καλή υγεία και τη διάθεσή μας. Υπάρχουν δύο τρόποι για τη διατήρηση της χλωρίδας του εντέρου: είτε δίνοντας στους μικροοργανισμούς ουσίες που τους αρέσουν (πρεβιοτικά) είτε προσθέτοντας ζωντανούς μικροοργανισμούς απευθείας στο έντερο (προβιοτικά).

Είμαστε αυτό που τρώμε ή, για την ακρίβεια, είμαστε αυτό που ταΐζουμε τους τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς που ζουν στο έντερό μας. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι τροφές που δίνουμε στους μικροοργανισμούς αυτούς έχουν μεγάλη επίδραση στην υγεία μας. Όσο πιο υγιείς είναι οι μικροοργανισμοί αυτοί, τόσο πιο υγιές είναι το άτομο.

• Πρεβιοτικά

Τα πρεβιοτικά είναι ειδικές φυτικές ίνες. Δρουν σαν λίπασμα που διεγείρει την ανάπτυξη υγιών βακτηρίων στο έντερο. Τα πρεβιοτικά βρίσκονται σε πολλά φρούτα και λαχανικά, ειδικά σε εκείνα που περιέχουν πολύπλοκους υδατάνθρακες, όπως ίνες και ανθεκτικό άμυλο. Αυτοί οι υδατάνθρακες δεν είναι εύπεπτοι, επομένως περνούν από το πεπτικό σύστημα για να γίνουν τροφή για τα βακτήρια και άλλα μικρόβια.

Ο κατάλογος των τροφών με πρεβιοτικά είναι μακρύς ‒ από τα σπαράγγια έως τα γιαμ. Στις μέρες μας ο κατάλογος των πρεβιοτικών συμπληρωμάτων μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος και συνήθως περιέχει έναν σύνθετο υδατάνθρακα, όπως οι φυτικές ίνες. Υπάρχουν ακόμη και συμπληρώματα που βοηθούν διαφορετικές καταστάσεις, όπως την υγεία των οστών και τη διαχείριση του βάρους, τα συστατικά των οποίων ενισχύουν την ανάπτυξη των «καλών» βακτηρίων του εντέρου.

• Προβιοτικά

Τα προβιοτικά διαφέρουν από τα πρεβιοτικά στο ότι περιέχουν ζωντανούς οργανισμούς, συνήθως συγκεκριμένα στελέχη βακτηρίων που προστίθενται άμεσα στον πληθυσμό των «καλών» μικροοργανισμών του εντέρου. Όπως και με τα πρεβιοτικά, τα προβιοτικά μπορούν να προσληφθούν τόσο μέσω της τροφής όσο και μέσω συμπληρωμάτων. Το πιο κοινό προβιοτικό είναι το γιαούρτι.

Το γιαούρτι παρασκευάζεται με τη ζύμωση γάλακτος με διαφορετικά βακτήρια, τα οποία παραμένουν στο τελικό προϊόν. Άλλα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση με βακτήρια είναι το λάχανο τουρσί και η κομπούχα, που είναι επίσης καλές πηγές προβιοτικών. Τα προβιοτικά συμπληρώματα περιέχουν επίσης ζωντανούς μικροοργανισμούς. Όπως και στα πρεβιοτικά συμπληρώματα, οι εταιρείες προβιοτικών πουλάνε προϊόντα για συγκεκριμένες παθήσεις, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Ποια είναι η σωστή χρήση

Ένα πράγμα που πρέπει να καταλάβουμε για τα συμπληρώματα είναι ότι υπάρχουν πολλά, διαφορετικά είδη. Για παράδειγμα, ένας τύπος βακτηρίων που χρησιμοποιείται συνήθως είναι ο γαλακτοβάκιλλος. Υπάρχουν όμως περισσότερα από 120 είδη γαλακτοβάκιλλου και τουλάχιστον 12 από αυτά χρησιμοποιούνται ως προβιοτικά. Επιπλέον, υπάρχουν πολλοί άλλοι τύποι βακτηρίων, το καθένα με δεκάδες είδη, δημιουργώντας μια μεγάλη ποικιλία διαθέσιμων προβιοτικών. Ακόμη και στο ίδιο είδος βακτηρίων, η ποσότητα που εμπεριέχεται σε ένα συμπλήρωμα μπορεί να διαφέρει μεταξύ των διαφορετικών επωνυμιών.

Όταν παίρνουμε κάποιο προβιοτικό, πρέπει να επιλέγουμε το κατάλληλο είδος ανάλογα με την κατάσταση που θέλουμε να αντιμετωπίσουμε. Επίσης, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι τα προβιοτικά δεν είναι σίγουρο ότι μπορούν να θεραπεύσουν κάθε πάθηση, καθώς οι έρευνες είναι ακόμα σε αρχικά στάδια. Τα συμπληρώματα μπορεί να βοηθήσουν σε συγκεκριμένες περιστάσεις, ωστόσο ίσως να μην είναι αποτελεσματικά σε άλλες. Όπως συμβαίνει με κάθε συμπλήρωμα διατροφής, έτσι και για τα προβιοτικά – πρεβιοτικά πρέπει πάντα να συμβουλευόμαστε ειδικό γιατρό.