Η διαταραχή αντιδραστικής προσκόλλησης (RAD) είναι μια σπάνια κατάσταση όπου τα παιδιά δεν δημιουργούν συναισθηματικό δεσμό με τους φροντιστές τους (γονικές φιγούρες).

Η διαταραχή αντιδραστικής προσκόλλησης εκδηλώνεται σε μικρά παιδιά, συνήθως πριν από την ηλικία των πέντε ετών. Μπορεί να εμπλακούν σε μια ποικιλία αντικοινωνικών συμπεριφορών λόγω του ότι δεν αναπτύσσονται κοινωνικά.

Διαταραχή αντιδραστικής προσκόλλησης – Αίτια

Αυτή η διαταραχή είναι πιο κοινή μεταξύ των παιδιών που βιώνουν σωματική ή συναισθηματική παραμέληση ή κακοποίηση.

Η έλλειψη υγιών δεσμών με ανθρώπους οδηγεί τα παιδιά να αναπτύξουν δυσπροσαρμοστικές κοινωνικές συμπεριφορές

Οι πιθανότητες αυξάνονται όταν τα παιδιά: 

• αλλάζουν τακτικά γονεϊκό περιβάλλον,
• αισθάνονται ότι βρίσκονται σε μη ασφαλές περιβάλλον,
• βιώνουν αρκετές απώλειες/θανάτους αγαπημένων προσώπων,
• ζουν μέσα σε ένα αδιάφορο και ακατάλληλο  οικογενειακό κλίμα,
• περάσουν χρόνο σε ίδρυμα/ορφανοτροφείο χωρίς να αποκτήσουν μια στοργική φιγούρα,
• απομακρύνονται από τους γονείς ή κηδεμόνες με τους οποίους είχαν συνδεθεί συναισθηματικά.

Τα μικρά παιδιά δημιουργούν υγιείς σχέσεις όταν οι βασικές τους ανάγκες καλύπτονται με συνέπεια. Αυτό δημιουργεί μια αίσθηση εμπιστοσύνης μεταξύ του παιδιού και των φροντιστών του. Εάν οι σωματικές και συναισθηματικές ανάγκες ενός παιδιού δεν ικανοποιούνται, κινδυνεύει να αναπτύξει τη διαταραχή αντιδραστικής προσκόλλησης.

⇒ Φόβος της εγκατάλειψης – Πως να τον ξεπεράσετε;

Διαταραχή αντιδραστικής προσκόλλησης – Συμπτώματα

Τα παιδιά με διαταραχή αντιδραστικής προσκόλλησης αντιμετωπίζουν πρόβλημα στο να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους, ενώ αγωνίζονται να δημιουργήσουν ουσιαστικές σχέσεις ή δεσμούς. Πολλές φορές φαίνονται φοβισμένα ή ανήσυχα ακόμη και σε καταστάσεις όπου οι φροντιστές τους είναι αρκετά στοργικοί.

→ Το παιδί προτιμά να κάνει παρέα με τον εαυτό του και συνήθως αποσύρεται από τις κοινωνικές καταστάσεις ή συναναστροφές.

→Το παιδί δεν παρουσιάζει θετικά συναισθήματα όταν αλληλοεπιδρά με άλλους ανθρώπους. Συναισθήματα χαράς, αγάπης ή άνεσης.

→ Το παιδί εκφράζεται με αρνητικά συναισθήματα, δηλαδή με φόβο, ενόχληση ή θυμό ενώ παράλληλα παρουσιάζει συχνές εκρήξεις απέναντι στους φροντιστές.

Τα συμπτώματα μπορεί μερικές φορές να μοιάζουν με: α) τη διαταραχή ελλειματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, β) τη διαταραχή μετατραυματικού στρες ή γ) τη διαταραχή του φάσματος του αυτισμού.

Διαταραχή αντιδραστικής προσκόλλησης – Θεραπεία

Η θεραπεία της διαταραχής της αντιδραστικής προσκόλλησης είναι περίπλοκη και απαιτεί μια πολυεπιστημονική προσέγγιση στην οποία οι επαγγελματίες από την ψυχολογία, την ιατρική, την κοινωνική βοήθεια, την εκπαίδευση και τον τομέα μπορούν να συγκλίνουν.

Η θεραπεία θα είναι μακροχρόνια

Είναι απαραίτητο το υποκείμενο να μπορεί να δημιουργήσει μια σταθερή σύνδεση με ένα φροντιστή παραπομπής που παρέχει συναισθηματική υποστήριξη . Για το λόγο αυτό, τα άτομα με αυτό το είδος διαταραχής θα επωφεληθούν συχνά από τη χρήση οικογενειακής θεραπείας, όχι μόνο για να θεραπεύσουν το θέμα αλλά και να καθορίσουν κατάλληλες εκπαιδευτικές οδηγίες σε περιπτώσεις όπου υπάρχει έλλειψη γονικών ικανοτήτων.

Είναι σημαντικό να εργαστείτε το συναισθηματικό στοιχείο με το παιδί. Υπό αυτή την έννοια, θα είναι πολύ χρήσιμο τη χρήση θεραπειών αφιερωμένων στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης του θέματος , καθώς και εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες.

Για τη διάγνωση, χρειάζεται να γίνει πλήρης ψυχολογική αξιολόγηση, με αξιολόγηση τόσο του παιδιού όσο και των φροντιστών. Είναι σημαντικό να επιβεβαιωθεί ότι ένα παιδί αντιμετωπίζει τη συγκεκριμένη πριν από τη συνέχιση της θεραπείας. . Είναι σημαντικό να συνεργαστείτε με έναν πιστοποιημένο και αδειοδοτημένο επαγγελματία ψυχοθεραπείας κατά τη διάρκεια της θεραπείας και να ελέγξετε με έναν γιατρό πριν ξεκινήσετε τις εναλλακτικές θεραπείες για να βεβαιωθείτε ότι δεν θα βλάψουν το παιδί σωματικά ή ψυχολογικά.

Προσοχή! Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι γονείς που υιοθετούν παιδιά χωρίς να γνωρίζουν το ιστορικό του παιδιού μπορεί να μην μπορούν να δημιουργήσουν δεσμό με το νέο μέλος της οικογένειάς, εάν το παιδί πάσχει από συναισθηματική αστάθεια. Εάν είστε νέος γονέας και το παιδί σας εμφανίζει συμπτώματα RAD ή δυσκολεύεστε να συνδεθείτε μαζί τους, μιλήστε με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης του παιδιού σας για αξιολόγηση.