Αυξάνεται δραματικά η θνησιμότητα από ναρκωτικά στην Ελλάδα.
Η μεγαλύτερη θνησιμότητα από ναρκωτικά καταγράφεται στην Ελλάδα, μεγαλύτερη από αυτή που παρατηρείται στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη, στη Βόρεια Αμερική και την Αυστραλία, σύμφωνα με συγκεντρωτικά δεδομένα 84 μελετών.
Συγκεκριμένα, μεταξύ των ετών 2018-2021, καταγράφηκαν 213 θάνατοι σε σύνολο 2.406 χρηστών υπό παρακολούθηση.
⇒ Ο εθισμός στα ναρκωτικά μπορεί να είναι γενετικός
Τα σοκαριστικά δεδομένα των σχετικών μελετών ανακοινώθηκαν από τους καθηγητές Επιδημιολογίας Άγγελο Χατζάκη και Βάνα Σύψα σε συνέντευξη Τύπου στο πνευματικό κέντρο του δήμου Αθηναίων, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τα Ναρκωτικά. Τη συνέντευξη οργάνωσαν το Δίκτυο Ομότιμων Χρηστών Ψυχοδραστικών Ουσιών, ο Σύλλογος Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας» και ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδος «Θετική Φωνή», σε συνεργασία με τις οργανώσεις της Πλατφόρμας Μείωσης της Βλάβης (PRAKSIS, Steps και Γιατροί του Κόσμου) και τον Δήμο Αθηναίων.
Οι ερευνητές παρουσίασαν πρόσφατα δεδομένα από τα προγράμματα «Αριστοτέλης HIV/HCV» και «Αλέξανδρος», που απευθύνονται σε χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών. Τα προγράμματα διεξήχθησαν από το 2018 έως το 2021 στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Διαπιστώθηκε εξαιρετικά αυξημένη θνησιμότητα στους χρήστες, με επίπτωση 3,4% θάνατοι κατ΄ έτος στο σύνολο της χώρας, 2,9% στην Αθήνα και 4,6% στη Θεσσαλονίκη.
Σύμφωνα με τα ίδια προγράμματα, στην Αθήνα, η συχνότητα του HIV μεταξύ των χρηστών έχει αυξηθεί κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες στο 22% το 2018-2020, ενώ στη Θεσσαλονίκη έφτασε το 7% το 2021 από 1% το 2018.
Οι καθηγητές επεσήμαναν πως σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η θνησιμότητα των χρηστών είναι αυξημένη κατά 10 – 15 φορές περίπου σε σχέση με τη θνησιμότητα ατόμων αντίστοιχης ηλικίας και φύλου, εξαιτίας της συνύπαρξης HIV λοίμωξης, υπερδοσολογίας οπιοειδών, χρόνιας ηπατίτιδας C, αστεγίας και η δυσκολία πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας ή σε προγράμματα μείωσης βλάβης.
⇒ HIV: Αυξημένες αυτοκτονικές τάσεις οροθετικών ατόμων
Δεν υπάρχει πρόγραμμα χρήσης ναλοξόνης
Ειδικά η υπερδοσολογία οπιοειδών αποτελεί σημαντική συνιστώσα για την αυξημένη θνησιμότητα, όμως δεν υπάρχουν προγράμματα στην Ελλάδα για την αντιμετώπισή της και η χρήση του αντιδότου, της ναλοξόνης, είναι πολύ περιορισμένη.
Οι ειδικοί τόνισαν ότι το στίγμα που αντιμετωπίζουν οι χρήστες από μεγάλο μέρος της κοινωνίας και η μεγάλη μείωση των δημοσίων δαπανών από το 2009 έως σήμερα στο χώρο των ψυχοδραστικών ουσιών, έχουν περιπλέξει το πρόβλημα.
Ο πρόεδρος του συλλόγου «Προμηθέας» Γιώργος Καλαμίτσης επεσήμανε πως «Η πανδημία Covid-19 μας δίδαξε ότι στην διαχείριση των προβλημάτων δημόσιας υγείας, οφείλουμε να θέτουμε σε προτεραιότητα τους πλέον ευάλωτους. Δυστυχώς, οι αναχρονιστικές ιδεοληψίες είχαν ως αποτέλεσμα στην χώρα μας για δεκαετίες να αγνοούμε αυτή την βασική αρχή δημόσιας υγείας. Στο πρόβλημα των ναρκωτικών απαντούσαμε με ελλιπέστατα μέτρα πρόληψης και ανεπαρκείς υπηρεσίες υγείας για τους χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών. Φέτος, η 26η Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα για τα Ναρκωτικά, συμπίπτει με την ανακοίνωση ανησυχητικών δεδομένων σχετικά με την αύξηση της θνησιμότητας και του HIV στους χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών. Η θλιβερή πρωτιά που αφορά τους ετήσιους θανάτους των χρηστών οφείλει να μας κινητοποιήσει. Η επιστήμη έχει ήδη δώσει απάντηση στο πρόβλημα της υπερδοσολογίας με την ευρεία χρήση της ναλοξόνης. Πλέον είναι σειρά της Πολιτείας να κάνει ότι είναι νομίμως δυνατό, ώστε η κοινότητα να αποκτήσει πρόσβαση στην ναλοξόνη».
Άστεγοι χρήστες οι πιο φτωχοί
Σχολιάζοντας από την πλευρά του Δικτύου ομοτίμων χρηστών ψυχοδραστικών ουσιών, ο Χρήστος Αναστασίου τόνισε: «Τα στοιχεία είναι τραγικά, εμείς τα νιώθαμε, τα βλέπαμε, γιατί ζούμε καθημερινά αυτήν την αδιέξοδη πολιτική. Τα υπάρχοντα προγράμματα πρέπει να αξιολογηθούν και να προσφέρουν υπηρεσίες και στους ενεργούς χρήστες. Στις μονάδες υποκατάστασης, οι εξυπηρετούμενοι που εργάζονται είναι ανάγκη να διευκολυνθούν με απογευματινές βάρδιες, να υπάρξει συνταγογράφηση στους σταθεροποιημένους χρήστες και ελευθερία επιλογής από όλες τις εγκεκριμένες φαρμακολογικές θεραπείες. Κλείνοντας να τονίσουμε ότι άστεγοι στους δρόμους και προβληματικοί χρήστες καταλήγουν οι πιο φτωχοί, πιο αμόρφωτοι και πιο κοινωνικά απομονωμένοι κι εμείς συνεχίζουμε την τιμωρία τους μέχρι να πεθάνουν! Οι καιροί έχουν αλλάξει και οι πόρτες των προγραμμάτων πρέπει να ανοίξουν για όλους».
Νέοι χώροι και μονάδες χρήσης
Από την πλευρά του δήμου Αθηναίων η κ. Φωτεινή Λεομπίλλα αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες και δράσεις, που έχει αναπτύξει σε συνεργασία με τους συναρμόδιους φορείς, όπως η λειτουργία του Ξενώνα Αστέγων Χρηστών, η λειτουργία του Χώρου Εποπτευόμενης Χρήσης και ενισχύθηκε το Streetwork.
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να λειτουργήσει Ανοικτό Κέντρο Ημέρας και Υπνωτήριο, τους επόμενους μήνες θα τεθούν σε λειτουργία 5 κινητές μονάδες Εποπτευόμενης Χρήσης, ενώ σε δεύτερο χρόνο θα λειτουργήσει και ένα Κέντρο Ημέρας στον ίδιο χώρο.
Παράλληλα, έχει σχεδιαστεί πρόγραμμα ολιστικής παρέμβασης για εξάλειψη της Ηπατίτιδας C και του HIV/AIDS. Το πρόγραμμα θα προσφέρει εξοπλισμό μείωσης της βλάβης (σύριγγες, αντισηπτικά, προφυλακτικά), ενημέρωση για τα λοιμώδη νοσήματα, διαγνωστικές εξετάσεις, πρωτοβάθμια περίθαλψη και διασύνδεση με το ΕΣΥ.