Τα μάτια μπορούν να αποκαλύψουν προβλήματα στα νεφρά δείχνει μία νέα μελέτη.
Η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) είναι μια σιωπηλή επιδημία που χαρακτηρίζεται από προοδευτική απώλεια της νεφρικής λειτουργίας με την πάροδο του χρόνου. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να κρατήσει συχνά τη ΧΝΝ σταθερή για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Μια νέα μελέτη δείχνει ότι οι τρισδιάστατες οφθαλμολογικές εξετάσεις θα μπορούσαν να φέρουν επανάσταση στην έγκαιρη ανίχνευση και παρακολούθηση της νεφρικής νόσου, προσφέροντας ένα μη επεμβατικό και αποτελεσματικό διαγνωστικό εργαλείο. Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στην παρακολούθηση της νεφρικής νόσου, η οποία συχνά εξελίσσεται χωρίς συμπτώματα στα αρχικά στάδια.
Σε μελέτες που διεξήγαγαν οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, διαπιστώθηκε πως οι αλλαγές στον αμφιβληστροειδή και το χοριοειδές (ένα στρώμα αιμοφόρων αγγείων πίσω από τον αμφιβληστροειδή) μπορούν να παρέχουν πολύτιμες γνώσεις για την υγεία των νεφρών μας. Χρησιμοποιώντας μια μη επεμβατική τεχνική απεικόνισης που ονομάζεται οπτική τομογραφία συνοχής (OCT), διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς με ΧΝΝ είχαν λεπτότερο αμφιβληστροειδή και χοριοειδή σε σύγκριση με υγιή άτομα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα μάτια και τα νεφρά έχουν πολλές ομοιότητες. Και τα δύο όργανα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία για τη σωστή λειτουργία τους. Στο μάτι, αυτά τα ευαίσθητα αγγεία θρέφουν τον αμφιβληστροειδή, επιτρέποντάς μας να βλέπουμε καθαρά. Στα νεφρά, σχηματίζουν το σύστημα φιλτραρίσματος που καθαρίζει το αίμα μας. Η καταστροφή των αιμοφόρων αγγείων μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όρασης και μειωμένη νεφρική λειτουργία.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι όσο πιο προχωρημένη είναι η νεφρική νόσος, τόσο πιο λεπτός ο αμφιβληστροειδής και το χοριοειδές. Αυτή η σχέση ίσχυε ακόμη και όταν έλαβαν υπόψη και την ηλικία, έναν γνωστό παράγοντα για την υγεία των ματιών και των νεφρών. Το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς, το οποίο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο χοριοειδές για οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά, φαινόταν να επηρεάζεται ιδιαίτερα σε ασθενείς με ΧΝΝ.
Όταν οι ερευνητές εξέτασαν ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού, διαπίστωσαν ότι αυτά τα άτομα εμφάνισαν αντιστροφή της λέπτυνσης του αμφιβληστροειδούς και του χοριοειδούς. Μέσα σε μόλις μία εβδομάδα από τη μεταμόσχευση, οι δομές των ματιών τους άρχισαν να πυκνώνουν και συνέχισαν να παρουσιάζουν βελτίωση τους επόμενους 12 μήνες.
Από την άλλη πλευρά, οι ερευνητές μελέτησαν υγιή άτομα που είχαν δωρίσει ένα νεφρό. Ένα χρόνο μετά τη μεταμόσχευση, οι δότες άρχισαν να παρουσιάζουν σημάδια αραίωσης του χοριοειδούς στα μάτια παρά το γεγονός ότι είχαν φυσιολογική νεφρική λειτουργία. Αυτό υποδηλώνει ότι τα μάτια θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμεύσουν ως ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, ανιχνεύοντας ανεπαίσθητες αλλαγές στην υγεία των νεφρών πολύ πριν από τις συμβατικές εξετάσεις.
Για να επιβεβαιώσουν τα ευρήματά τους, οι ερευνητές παρακολούθησαν μια ομάδα ασθενών με ΧΝΝ για δύο χρόνια. Διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν λεπτότερο αμφιβληστροειδή και χοριοειδή στην αρχή της μελέτης ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν σημαντική μείωση της νεφρικής λειτουργίας με την πάροδο του χρόνου.
«Ελπίζουμε ότι αυτή η μελέτη θα βοηθήσει στον εντοπισμό περισσότερων ατόμων με πρώιμη νεφρική νόσο ώστε να έχουν την ευκαιρία να ξεκινήσουν θεραπείες πριν προχωρήσει η νόσος», δήλωσε ο Δρ. Νίρατζ Ντον, καθηγητής νεφρολογίας στο Κέντρο Καρδιαγγειακής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. «Προσφέρει επίσης δυνατότητες για τη διεξαγωγή νέων κλινικών δοκιμών και την ανάπτυξη φαρμακευτικών θεραπειών για μια χρόνια ασθένεια που, μέχρι στιγμής, έχει αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστεί» πρόσθεσε.
Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για την πλήρη κατανόηση της περίπλοκης σχέσης μεταξύ των ματιών και των νεφρών. Η ομάδα του Εδιμβούργου σχεδιάζει να μελετήσει μεγαλύτερες, πιο ετερόκλητες ομάδες ασθενών για μεγαλύτερες περιόδους. Θέλει επίσης να διερευνήσει εάν ορισμένες αλλαγές στα μάτια μπορούν να προβλέψουν καρδιαγγειακά προβλήματα, τα οποία συχνά συμβαδίζουν με τη χρόνια νεφρική νόσο.
Εν τω μεταξύ, αυτή η πρωτοποριακή μελέτη υπογραμμίζει τις απίστευτες δυνατότητες του ανθρώπινου σώματος να παρέχει ενδείξεις για τη συνολική υγεία μας.
Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Nature Communications».