Η πανδημία του κορονοϊού έχει επιδεινώσει την υπάρχουσα κατάσταση λόγω του φόβου των πολιτών να συμμετάσχουν ενεργά στην εθελοντική αιμοδοσία. Οι ελλείψεις στα αποθέματα αίματος είναι ένα οξύ και συνεχές πρόβλημα.
Σε αυτή την περίοδο υγειονομικής κρίσης, οι απαιτήσεις για συγκέντρωση αίματος είναι πιο αναγκαίες από ποτέ και η συμμετοχή του κοινωνικού συνόλου στις εθελοντικές δράσεις είναι καθ’ όλα απαραίτητη για την επίλυση του προβλήματος.
Ο πρόεδρος του ΕΚΕΑ (Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας) κ. Παναγιώτης Κατσίβελας μιλάει στη «Health4u» για τις ανάγκες της χώρας, τον θεσμό, τη συμμετοχή των νέων, τις προκλήσεις εν μέσω Covid-19, αλλά και την αναγκαιότητα να δημιουργηθεί στην ελληνική κοινωνία η συνείδηση του σταθερού αιμοδότη, που στόχο έχει όχι μόνο την προσφορά, αλλά και τη διάρκειά της.
Ποιες είναι οι ανάγκες της χώρας μας και ποια η θέση της ως προς την εθελοντική αιμοδοσία σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη;
Στην πατρίδα μας έχουν γίνει πολλές προσπάθειες και έχουν προκύψει σημαντικές πρόοδοι στο θέμα της αιμοδοσίας. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχουμε επιτύχει να λύσουμε ως θεσμός το πρόβλημα. Συχνά γίνονται εκκλήσεις για έκτακτες αιμοδοσίες γιατί δεν έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε σε μεγάλη έκταση τη συνείδηση του σταθερού αιμοδότη που θα δίνει αίμα περισσότερο από μία φορά.
Απαραίτητη η δημιουργία συνείδησης του σταθερού αιμοδότη
Στην Ελλάδα έχουμε καταφέρει να συγκεντρώνουμε τη μεγαλύτερη αναλογία αίματος στον κόσμο ανά χιλίους κατοίκους. Αν καταφέρουμε όλοι αυτοί οι άνθρωποι να δίνουν σταθερά δύο φορές τον χρόνο, θα έχουμε λύσει το πρόβλημα της χώρας.Παρ’ όλες τις δυσκολίες, έχουμε κάνει πολλά και όλο και περισσότερο πλησιάζουμε στον στόχο μας για σύγκλιση με τις πλέον προοδευμένες χώρες.
Υπάρχει αντιστοιχία προσφοράς – ζήτησης;
Πάντα στο τέλος καταφέρνουμε να κάνουμε το ισοζύγιο θετικό, αλλά με λάθος τρόπο. Με χρήση της αναπληρωτικής αιμοδοσίας, δηλαδή τη συγκέντρωση αίματος από τους συγγενείς των ασθενών μας στα νοσοκομεία που είτε πρόκειται να χειρουργηθούν ή για άλλη αιτία νόσου. Αλλά και τις πολλές επικλήσεις του υπαρκτού κινδύνου να μείνουμε χωρίς αίμα και να κινδυνεύσουν ζωές.
Πώς επηρεάζει η πανδημία την αιμοδοσία και τα αποθέματα αίματος της χώρας μας;
Αναμφισβήτητα, η αιμοδοσία έχει πληγεί από την επιδημία Covid-19 και, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, έχουμε μια μείωση στη συγκέντρωση αίματος της τάξεως του 15%, κάτι που επέτεινε το πρόβλημα και ιδιαίτερα τα προβλήματα στους θαλασσαιμικούς και τους χρόνια μεταγγιζόμενους συνανθρώπους μας. Σε περιόδους κρίσης τα προβλήματα διογκώνονται, αλλά δίνονται και οι δυνατότητες οι άνθρωποι να δείχνουν τον καλύτερο εαυτό τους και να δίνουν λύσεις. Αυτή την περίοδο η εθελοντική αιμοδοσία καθίσταται αναγκαιότητα.
Πόσοι είναι οι εθελοντές αιμοδότες στην Ελλάδα, ποιος ο μέσος όρος ηλικίας και πώς ανταποκρίνονται οι νέοι;
Στην Ελλάδα έχουμε κατά προσέγγιση περί τους 250.000 αιμοδότες, αλλά οι περισσότεροι δίνουν αίμα μία φορά, κι αυτό είναι που πρέπει να αλλάξει. Ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 45 χρόνια, που κρίνεται μεγάλος. Έχουμε καθήκον και υποχρέωση να εμπνεύσουμε στις νέες γενιές τις αρχές της κοινωνικής αλληλεγγύης και του εθελοντισμού.
Υπάρχει «εποχικότητα» ζήτησης; Ποιοι είναι οι πιο δύσκολοι μήνες από άποψη αναγκών;
Οι καλοκαιρινοί μήνες είναι οι πιο δύσκολοι, με την προοπτική των διακοπών και της καλοκαιρινής ραστώνης. Επίσης, η αύξηση του πληθυσμού λόγω των εκατομμυρίων τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα μας, τα τροχαία και εν γένει τα ατυχήματα προκαλούν μεγαλύτερες ανάγκες.
Οι καμπάνιες ενημέρωσης και ο προγραμματισμός εθελοντικών δράσεων έχουν βοηθήσει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων;
Αναμφίβολα, κάθε προσπάθεια που γίνεται έχει αποτελέσματα, πλην όμως πρέπει να αλλάξουμε το μήνυμα και να δώσουμε διάρκεια στην προσφορά των ανθρώπων. Με την ευκαιρία της φιλοξενίας σας, θέλω να πω ένα μεγάλο «ευχαριστώ» σε όλους που επικοινωνούν τα μηνύματα της αιμοδοσίας και συμβάλλουν μοναδικά να ξεπερνάμε τα προβλήματα που υπάρχουν.
Μιλήστε μας για την ψηφιακή εφαρμογή «Δίνουμε Αίμα». Πώς πιστεύετε ότι θα συμβάλει στην αλλαγή της κουλτούρας αιμοδοσίας;
Είναι μια εφαρμογή κινητού που θα φέρει πιο κοντά τους νέους μας με την αιμοδοσία. Όποιος την έχει κατεβάσει θα ενημερώνεται και θα μπορεί μέσω του κινητού να κλείνει ραντεβού, ελαχιστοποιώντας την ταλαιπωρία και τον χρόνο που θα χρειαστεί για να κάνει την προσφορά αίματος. Παράλληλα, θα έχει ενημέρωση για όλες τις δράσεις σχετικές με την αιμοδοσία.
Ποιο είναι το μήνυμά σας για τους αναγνώστες μας;
Στη διάρκεια της επιδημίας μάθαμε κάτι που είχαμε ξεχάσει: ευτυχία είναι να είσαι υγιής. Υπάρχει και κάτι που μπορεί να σε κάνει ευτυχέστερο: να μπορείς να σώσεις μια ζωή, να δώσεις ζωή. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια κοινωνία όπου κανείς δεν πρέπει να νιώθει μόνος και απροστάτευτος.
Οι έρευνες αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια της ζωής μας υπάρχει 87% πιθανότητα να χρειαστούμε μετάγγιση αίματος. Η διασφάλιση αποθέματος αίματος είναι αναγκαία για όλους εμάς που ενδέχεται να νοσήσουμε και να χρειαστούμε μετάγγιση. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που οι πάσχοντες υπομεταγγίζονται. Η προσφορά αίματος μόνο σε έκτακτη ανάγκη για τον συγγενή ή τον φίλο μας δεν λύνει το πρόβλημα. Ιδιαίτερα τώρα που λόγω αύξησης των κρουσμάτων της πανδημίας Covid-19 υπάρχει μικρότερη προσέλευση εθελοντών αιμοδοτών στις υπηρεσίες αιμοδοσίας των νοσοκομείων, με αποτέλεσμα τα αποθέματα αίματος της χώρας να μειώνονται και οι ανάγκες μεγαλώνουν για τους ασθενείς που χρειάζονται μετάγγιση.
Η εθελοντική και συστηματική προσφορά μας είναι η μοναδική λύση για την ύπαρξη εισροής αίματος στις αιμοδοσίες της χώρας, η οποία θα μας παρέχει ασφάλεια για την αντιμετώπιση των ασθενών και θα ανταποκριθεί στις ανάγκες της υγείας τους.