Τα μάτια της γάτας αποτελούν ευαίσθητο και κρίσιμο δείκτη υγείας. Πολλές ασθένειες, όπως επιπεφυκίτιδα, κερατίτιδα, έλκος κερατοειδούς, γλαύκωμα, καταρράκτης και ιογενείς λοιμώξεις (ερπητοϊός, καλυκοϊός), εκδηλώνονται αρχικά με οφθαλμικά συμπτώματα.

Η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση τους είναι καθοριστική για την πρόληψη επιπλοκών.

Τα μάτια της γάτας είναι ευαίσθητα και συχνά καθρέφτης της συνολικής της υγείας.

Κάθε αλλαγή στην εμφάνιση, τη συμπεριφορά ή τις εκκρίσεις των ματιών της μπορεί να υποδηλώνει μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις, από απλές φλεγμονές μέχρι σοβαρές ιογενείς λοιμώξεις.

Στο άρθρο αυτό θα βρείτε αναλυτικά τις πιο συχνές παθήσεις και συμπτώματα που σχετίζονται με τα μάτια των γατών, καθώς και πρακτικές συμβουλές για την πρόληψη και αντιμετώπισή τους.

Άσπρη μεμβράνη στα μάτια της γάτας

Η εμφάνιση μιας λευκής ή ημιδιαφανούς μεμβράνης στο μάτι της γάτας είναι συνήθως το τρίτο βλέφαρο (νικτηροειδής υμένας). Κανονικά, αυτό το βλέφαρο δεν είναι ορατό.

Εάν όμως η γάτα σας εμφανίζει σταθερά την άσπρη μεμβράνη, μπορεί να υποδηλώνει:

– Κόπωση ή αφυδάτωση
– Πόνο ή λοίμωξη
– Γαστρεντερική διαταραχή
– Παράσιτα (π.χ. γαιοσκώληκες)
– Ιικές λοιμώξεις όπως ο καλυκοϊός ή ο ιός του έρπητα

➡ Το τρίτο βλέφαρο λειτουργεί προστατευτικά, καλύπτοντας το μάτι όταν η γάτα είναι άρρωστη. Επίμονη εμφάνισή του συνδέεται με νόσο του Harlequin, όπου επηρεάζονται και τα δύο μάτια χωρίς άλλα προφανή συμπτώματα. Επίσης, γάτες με έντονο στρες, αλλαγές στη ρουτίνα ή μετακίνηση ενδέχεται να εμφανίσουν παροδικά το τρίτο βλέφαρο.

➡ Αν διαρκεί πάνω από 24 ώρες ή συνοδεύεται από αδυναμία, απώλεια όρεξης ή άλλα συμπτώματα, είναι αναγκαία η κτηνιατρική αξιολόγηση.

Μαύρες τσίμπλες στα μάτια της γάτας

Οι μαύρες τσίμπλες ή εκκρίσεις γύρω από τα μάτια της γάτας μπορεί να είναι φυσιολογικές σε μικρή ποσότητα.

Ωστόσο, η  υπερβολική παρουσία ή η παχύρευστη σύστασηενδέχεται να σχετίζονται με:

– Χρόνια δακρύρροια
– Απόφραξη δακρυϊκών πόρων
– Επιπεφυκίτιδα
– Βακτηριακή ή ιογενής λοίμωξη
– Υπερανάπτυξη βακτηρίων στο τρίχωμα

✅ Ο καθαρισμός των ματιών πρέπει να γίνεται καθημερινά, με αποστειρωμένα πανάκια ή φυσιολογικό ορό. Μην χρησιμοποιείτε κοινά μαντηλάκια ή σαπούνια, καθώς μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση. Αν το τρίχωμα αρχίσει να αποχρωματίζεται ή εμφανίζεται συνεχώς υγρό, είναι σημάδι ότι χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση.

Καφέ τσίμπλες στα μάτια της γάτας

Οι καφέ τσίμπλες είναι αποτέλεσμα οξείδωσης των δακρύων, που μπορεί να αφήνουν λεκέδες στο τρίχωμα. Δεν είναι πάντα ένδειξη ασθένειας, αλλά:

– Αν συνοδεύονται από δυσοσμία
– Αν είναι κολλώδεις και σκουρόχρωμες
– Αν η γάτα ξύνει τα μάτια της

τότε πιθανόν υπάρχει επιμόλυνση ή δακρυϊκή συμφόρηση.

Ειδικά σε φυλές με επίπεδο πρόσωπο (π.χ. περσικές), οι καφέ τσίμπλες είναι συχνότερες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο καθημερινός καθαρισμός και ο έλεγχος των δακρυϊκών αγωγών είναι απαραίτητος.

Γιατί η γάτα μου κλείνει το ένα μάτι;

Αν η γάτα σας κλείνει το ένα μάτι ή το μισοκλείνει, αυτό σχεδόν πάντα δηλώνει δυσφορία ή πόνο. Πιθανά αίτια:

– Ξένο σώμα (σκόνη, γρασίδι)
– Τραυματισμός κερατοειδούς
– Επιπεφυκίτιδα ή κερατίτιδα
– Φωτοφοβία λόγω εσωτερικής φλεγμονής
– Έλκος κερατοειδούς (επείγον περιστατικό)

❗ Πολλές φορές οι ιδιοκτήτες παραβλέπουν το σύμπτωμα, ειδικά όταν εμφανίζεται παροδικά. Ωστόσο, η επιμονή του δείχνει υποκείμενη πάθηση. Μια κοινή αιτία είναι ο ιός του έρπητα που προκαλεί χρόνιες υποτροπές.

Αν επιμένει για πάνω από 24 ώρες ή υπάρχει ερυθρότητα/πρήξιμο, χρειάζεται επείγουσα εξέταση. Μην επιχειρήσετε να ανοίξετε το μάτι με το χέρι.

Νεογέννητα γατάκια με κλειστά μάτια

Τα γατάκια γεννιούνται με κλειστά μάτια, τα οποία ανοίγουν μεταξύ 7ης και 14ης ημέρας. Ωστόσο, αν παρατηρήσετε:

– Πρήξιμο στα βλέφαρα
– Εκκρίσεις (πύον)
– Δυσκολία στο άνοιγμα μετά την 2η εβδομάδα

μπορεί να υπάρχει νεογνική επιπεφυκίτιδα, συχνά από λοίμωξη που μεταδίδεται από τη μητέρα. Χρειάζεται:

– Ήπιος καθαρισμός με βαμβάκι και φυσιολογικό ορό
– Κτηνιατρική αγωγή με ειδικές σταγόνες

‼ Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να προκύψει ουλοποίηση που εμποδίζει την όραση. Η πρόληψη περιλαμβάνει την τακτική φροντίδα της μητέρας-γάτας πριν και μετά τη γέννα.

Επιπεφυκίτιδα στα μάτια της γάτας – Κολλάει;

Η επιπεφυκίτιδα στις γάτες μπορεί να είναι:

– Ιογενής (π.χ. ιός του έρπητα)
– Βακτηριακή (π.χ. χλαμύδια, μυκοπλάσμα)
– Αλλεργική (π.χ. από σκόνη ή καπνό)

Η λοιμώδης μορφή είναι μεταδοτική σε άλλες γάτες, ειδικά μέσω:

– Κοινών μπολ φαγητού/νερού
– Χρήσης κοινών κουβερτών
– Επαφής με τα χέρια του ανθρώπου αν δεν πλυθούν

⚠ Γάτες που φιλοξενούνται σε καταφύγια, φιλοζωικές ή διαμένουν σε σπίτια με πολλές άλλες είναι πιο εκτεθειμένες. Δεν κολλάει στους ανθρώπους, αλλά μπορεί να προκαλέσει ξέσπασμα σε ολόκληρη γατοαποικία.

Θολά μάτια στη γάτα

Η θολότητα στα μάτια δεν είναι ποτέ φυσιολογική. Πιθανές αιτίες:

– Έλκος κερατοειδούς: συχνά συνοδεύεται από πόνο και φωτοφοβία
– Καταρράκτης: συνήθως σε ηλικιωμένες γάτες ή λόγω διαβήτη
– Γλαύκωμα: αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση που μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση
– Ουλές από προηγούμενες λοιμώξεις

👁️ Αν η γάτα δείχνει να χάνει την όρασή της ή αν το ένα μάτι φαίνεται μεγαλύτερο ή σκληρό στην αφή, μπορεί να υπάρχει γλαύκωμα. Χρειάζεται μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Ειδικοί κτηνίατροι οφθαλμίατροι μπορούν να κάνουν βιομικροσκόπηση και υπερηχογράφημα για να καθορίσουν την αιτία της θόλωσης.

Επιπεφυκίτιδα στα μάτια της γάτας – Αντιμετώπιση

Η θεραπεία διαφέρει ανάλογα με την αιτία:

🔹 Ιογενής επιπεφυκίτιδα:
– Υποστηρικτική αγωγή (ενίσχυση ανοσοποιητικού)
– Αντιιικές σταγόνες (όπου χρειάζεται)
– Συχνός καθαρισμός
– Λυσίνη σε μορφή σκόνης/πάστας (βοηθά στον ιό του έρπητα)

🔹 Βακτηριακή επιπεφυκίτιδα:
– Αντιβιοτικά κολλύρια ή αλοιφές (π.χ. τομπραμυκίνη)
– Πλήρης κύκλος θεραπείας 7–10 ημερών

🔹 Αλλεργική επιπεφυκίτιδ:
– Αντιφλεγμονώδη (σε σταγόνες ή χάπια)
– Απομάκρυνση αλλεργιογόνων (αλλαγή άμμου, καθαρισμός σπιτιού)

📌 Γενικές οδηγίες:
– Χρησιμοποιείτε μόνο σκευάσματα που συνταγογραφεί ο κτηνίατρος
– Καθαρίζετε τα μάτια με αποστειρωμένο βαμβάκι 2-3 φορές την ημέρα
– Απομονώστε τη γάτα αν έχετε και άλλες
– Απολυμαίνετε τα αντικείμενά της (κουβέρτες, σκεύη)
– Μη σταματάτε τη θεραπεία πριν την ολοκλήρωσή της, ακόμη κι αν δείχνει βελτίωση

Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Πότε πρέπει να πάω επειγόντως τη γάτα στον κτηνίατρο;
Όταν το μάτι παρουσιάζει έντονο πρήξιμο, θολότητα, αιμορραγία ή η γάτα δεν το ανοίγει καθόλου.

Μπορώ να χρησιμοποιήσω ανθρώπινες οφθαλμικές σταγόνες;
Όχι χωρίς έγκριση κτηνιάτρου. Ορισμένα σκευάσματα είναι τοξικά για τις γάτες.

Μπορεί η επιπεφυκίτιδα να γίνει χρόνια;
Ναι, ειδικά η ιογενής μορφή. Γι’ αυτό είναι κρίσιμη η σωστή και πλήρης αγωγή.

Κολλάει η επιπεφυκίτιδα της γάτας στον άνθρωπο;
Όχι, δεν μεταδίδεται στους ανθρώπους. Μπορεί όμως να μεταδοθεί εύκολα σε άλλες γάτες μέσω κοινών σκευών ή περιβάλλοντος.

Πώς μπορώ να καθαρίζω με ασφάλεια τα μάτια της γάτας;
Χρησιμοποιήστε αποστειρωμένο βαμβάκι ή γάζα και φυσιολογικό ορό, 2–3 φορές την ημέρα. Καθαρίστε από έξω προς τα μέσα, χωρίς να ασκείτε πίεση.

Συμπεράσματα

Τα μάτια της γάτας είναι παράθυρο στην υγεία της.

Κάθε αλλαγή, από άσπρη μεμβράνη, μαύρες ή καφέ τσίμπλες, μέχρι θόλωση ή μισόκλειστο βλέφαρο, αξίζει προσοχή.

Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να αποτρέψει επιπλοκές και να προστατεύσει την όραση και την ποιότητα ζωής της γάτας σας.

Οι γάτες δεν εκφράζουν εύκολα τον πόνο τους, γι’ αυτό ο έλεγχος των ματιών πρέπει να είναι τακτικός.