Η φυσικοθεραπεία, είναι γνωστή για τα οφέλη της σε μυοσκελετικά προβλήματα και δεν περιορίζεται στη μάλαξη και την παθητική κίνηση των πάνω και κάτω άκρων του σώματος. Ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να συμβάλει όχι μόνο στη βελτίωση της κινητικότητας και της υγείας αλλά στην ανεξαρτησία του ατόμου και στην ποιότητα ζωής.  Η φυσικοθεραπεία είναι γνωστή από την αρχαιότητα καθώς κάνει την εμφάνισή της κατά την περίοδο του Τρωικού πολέμου, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει άνθιση καθώς σε όλα τα νοσοκομεία υπάρχει τμήμα φυσικοθεραπείας.

Ο φυσικοθεραπευτής κ. Κουρεβέλης Μάριος μιλά στη Health4u.gr για την φυσική θεραπευτική μέθοδο αλλά και για τις συνεδρίες εν μέσω κορονοιού.

Συνέντευξη στην Κατερίνα Ιορδανίδη

• Τι είναι φυσικοθεραπεία και πώς βοηθάει τον άνθρωπο;

Με τον όρο φυσικοθεραπεία εννοούμε την επιστήμη της υγείας η οποία ασχολείται με την αποκατάσταση οξέων ή/και χρόνιων νοσημάτων του ανθρώπου εφαρμόζοντας, κατεξοχήν, φυσικά θεραπευτικά μέσα, όπως είναι το φως, η θερμότητα, ο πάγος, η μάλαξη και η κίνηση. Τα πρώτα επιστημονικά δείγματα που επαληθεύουν τη δράση της στον άνθρωπο αρχίζουν με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, ωστόσο ανέκαθεν υπήρχε η τάση για χρήση πιο φυσικών θεραπευτικών μέσων για την αποκατάσταση της υγείας. Ερχόμενοι στο σήμερα, οι φυσικοθεραπευτές έχουν πλέον πρόσβαση σε νέες θεραπευτικές τεχνικές και μηχανήματα τα οποία βελτιώνουν το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Ωστόσο, το είδος του θεραπευτικού σχήματος που ακολουθείται κατά περίπτωση καθορίζεται κυρίως από τους χειρισμούς και την εμπειρία του φυσικοθεραπευτή πάνω στο ανθρώπινο σώμα.

• Τι περιλαμβάνει μία συνεδρία;

Ανεξάρτητα από το στάδιο αποκατάστασης, η φυσικοθεραπευτική συνεδρία αποτελείται κυρίως από τρία μέρη. Αρχικά, ο φυσικοθεραπευτής αξιολογεί την επικείμενη πάθηση/κάκωση του ασθενούς, λαμβάνοντας ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό τόσο από τον ασθενή όσο και από τον θεράποντα ιατρό, καθώς και εκτιμά μέσω κλινικής εξέτασης τα θεραπευτικά μέσα που θα εφαρμοστούν. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, ο φυσικοθεραπευτής πρέπει να εξασφαλίσει το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα στην πάσχουσα περιοχή πάντα με ασφαλή και ορθή θεραπευτική προσέγγιση. Για παράδειγμα, η συνεδρία μπορεί να περιλαμβάνει αρχικώς τη θέρμανση ή την ψύξη της περιοχής ανάλογα τον στόχο της θεραπείας, ειδικό ασκησιολόγιο για τους μύες που σχετίζονται με την πάθηση και εν τέλει, θεραπευτική μάλαξη για τη μείωση του πόνου και της φλεγμονής. Μετά το πέρας της θεραπείας, ο φυσικοθεραπευτής επαναξιολογεί τον ασθενή για τα όσα έχουν επιτευχθεί και δίνει οδηγίες που εξυπηρετούν στην διατήρηση του θεραπευτικού αποτελέσματος.

• Το μασάζ θεωρείται φυσικοθεραπεία;

Το μασάζ (ή μάλαξη) είναι μία από τις βασικότερες φυσικοθεραπευτικές τεχνικές και χρησιμοποιείται σχεδόν σε όλα τα είδη παθήσεων που συναντώνται στα εργαστήρια φυσικοθεραπείας. Το μασάζ βοηθά στην αύξηση της αιματικής ροής στην περιοχή που την εφαρμόζουμε μέσω των μηχανικών πιέσεων των χεριών καθώς, τη χαλάρωση των μυών και τη μείωση του αισθήματος του πόνου. Σήμερα, υπάρχουν πολλά είδη μάλαξης τα οποία εφαρμόζουμε ανάλογα με το τι θέλουμε να πετύχουμε στους ιστούς του σώματος. Η θεραπευτική μάλαξη, για παράδειγμα, έχει στόχο τη μείωση της φλεγμονής και του πόνου, ενώ με το αθλητικό μασάζ αντιμετωπίζουμε έντονους μυϊκούς σπασμούς που οφείλονται σε προπονητικά λάθη.

• Υπάρχουν συγκεκριμένα είδη γυμναστικής που μας οδηγούν στο φυσικοθεραπευτήριο; Αν ναι ποια είναι αυτά;

Σε βάθος χρόνου θα λέγαμε ότι δύσκολα θα συναντούσαμε κάποιο είδος γυμναστικής στο οποίο να μην προκαλούνται τραυματισμοί. Βέβαια, λάθος χειρισμοί στα βάρη ή τα όργανα, υπέρμετρος ενθουσιασμός για την αύξηση του μυϊκού όγκου καθώς και ελλιπής προετοιμασία πριν την εκτέλεση των ασκήσεων είναι μερικά από τα παραδείγματα που αυξάνουν την πιθανότητα για τραυματισμό.

Κατά καιρούς βλέπουμε πολλά μοντέλα προπονητικής στα οποία δίνεται πολύ μεγαλύτερη αξία στη αύξηση του προπονητικού όγκου και μείωση του χρόνου αποκατάστασης μεταξύ ασκήσεων πάρα στη τήρηση έστω και των βασικότερων κανόνων ασφαλείας. Αυτό φυσικά επιφέρει ταχείες αλλά ωστόσο δυσμενείς αλλαγές στους μύες του σώματος, οι οποίοι ουσιαστικά “εξαναγκάζονται” να αντέξουν τα επιπλέον φορτία χωρίς να υπάρχει ο επαρκής χρόνος για αποκατάσταση. Αυτό όμως που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι η επιλογή του κατάλληλου είδους γυμναστικής δεν καθορίζεται μόνο από την επιλογή του προπονητικού μας στόχου, αλλά και από τη διασφάλιση όλων των παραμέτρων που θα καταστήσουν ένα αισθητικά αλλά και ουσιαστικά καλό αποτέλεσμα στο σώμα μας.

• Τώρα με τον κορονοϊό πώς γίνεται μία συνεδρία, τι έχει αλλάξει;

Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο ερχομός του κορονοϊού στη χώρα μας έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στο σύστημα της υγείας καθώς και στη διαχείριση του όγκου ασθενών που επισκέπτονται τόσο τα δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία της χώρας, όσο και ιδιωτικά εργαστήρια όπως είναι τα εργαστήρια φυσικοθεραπείας.

Το στοιχείο που χαρακτηρίζει το επάγγελμα του φυσικοθεραπευτή είναι η άμεση επαφή του με τον ασθενή οπότε η τήρηση ορισμένων κανόνων υγιεινής κρίνεται απαραίτητη ανεξάρτητα από τον κορονοϊό. Βέβαια τους τελευταίους μήνες καλούμαστε να λάβουμε επιπλέον μέτρα προστασίας απέναντι στον εαυτό μας και τους ασθενείς μας ώστε να ελαχιστοποιήσουμε την πιθανότητα μετάδοσης του ιού. Ορισμένα από αυτά τα μέτρα είναι η τακτική απολύμανση των χωρών θεραπείας και των μηχανημάτων, η ύπαρξη αντισηπτικών υγρών σε ορατά σημεία στους χώρους αναμονής και θεραπείας, και φυσικά, η πρόβλεψη για μείωση της προσέλευσης ασθενών ανά ώρα και κατόπιν προγραμματισμένων ραντεβού.

• Μπορεί να λειτουργήσει η φυσικοθεραπεία προληπτικά;

Σαφέστατα, και μάλιστα συστήνουμε στον κόσμο που μας έχει επισκεφτεί και έχει ακολουθήσει ένα αρχικό πλάνο θεραπείας, να έρθει για επανέλεγχο σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, και αν χρειαστεί να προγραμματιστούν μερικές ακόμα συνεδρίες που θα εξυπηρετούν κυρίως στην “συντήρηση” του θεραπευτικού αποτελέσματος στην πάσχουσα περιοχή. Στην περίπτωση που η αιτία που προκάλεσε αρχικώς τον τραυματισμό (π.χ. οξεία τενοντίτιδα) ή το εκάστοτε σύνδρομο (π.χ. αυχενικό σύνδρομο) συνεχίζει να υφίσταται τότε η προληπτική φυσικοθεραπεία κρίνεται αναγκαία για το άτομο.

Καθημερινά βλέπουμε πολλά τέτοια παραδείγματα ασθενών που υπάγονται σε αυτόν τον κανόνα καθώς: κακός εργονομικός σχεδιασμός στην εργασία, αυξημένη ταχύτητα και στρες στην τέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων, μείωση του χρόνου προθέρμανσης και αποθεραπείας κατά τη φάση της προπόνησης είναι μερικές από τις αιτίες που οδηγούν στην ανάπτυξη ισχυρών φορτίων σε μύες και αρθρώσεις και που εν τέλει, καταλήγουν στην ανάπτυξη χρόνιων φλεγμονών και πόνου.

• Ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας έχει απομακρύνει από τη σωματική άσκηση, τι είδους γυμναστική θα προτείνατε για την αποκατάσταση των μυών;

Για να διαπιστώσουμε ποιο είναι το καταλληλότερο είδος γυμναστικής που θα μπορέσουμε να προτείνουμε πρέπει αρχικά να αναρωτηθούμε εάν το είδος αυτό είναι εφαρμόσιμο σε κάθε άτομο και για κάθε ηλικιακή ομάδα καθώς και ο χρόνος που μπορεί να διατεθεί σε ημερήσια και εβδομαδιαία βάση. Αυτόματα λοιπόν συνεπάγεται το συμπέρασμα ότι η εύρεση του κατάλληλου είδους γυμναστικής γίνεται με βάση το προσωπικό προφίλ του ατόμου και μόνο.

Παρόλα αυτά, ο συνδυασμός αερόβιας και αναερόβιας προπόνησης έχει διαπιστωθεί ότι επιφέρει σημαντικά αποτελέσματα στην αύξηση της φυσικής κατάστασης του ατόμου. Ο συγκεκριμένος συνδυασμός δεν αναφέρεται μόνο στην περίπτωση που μιλάμε για το περπάτημα στο διάδρομο ή στην περίπτωση του αναερόβιου για τα βάρη, αλλά και σε προσαρμογές στα τεχνικά χαρακτηριστικά κατά την εκτέλεση αντιστάσεων.

Για παράδειγμα, μπορούμε να επαναλαμβάνουμε δύο φορές τη βδομάδα κάποιες ασκήσεις σε συγκεκριμένους μύες αλλά κάθε φορά μπορούμε να αυξομειώνουμε το μέγεθος της αντίστασης, τις επαναλήψεις και την ταχύτητα εκτέλεσης έτσι ώστε να γυμνάζουμε κάθε φορά διαφορετικές μυϊκές ίνες μέσα στον ίδιο τον μυ. Έτσι, φροντίζουμε για την συνολική αύξηση της φυσικής κατάστασης αυτών των μυών και τη μείωση του χρόνου αποκατάστασης μεταξύ προπονήσεων.

Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο χρόνο προθέρμανσης καθώς και στην εκτέλεση διατατικών ασκήσεων και αποθεραπείας μετά το πέρας της κάθε προπόνησης ώστε να διασφαλίσουμε τα μακροχρόνια οφέλη της άσκησης και τη καλύτερη υγεία των σκελετικών μυών.