Από την ίδρυσή του, το 1964, το Πανεπιστήμιο της Πάτρας στόχευε στην ίδρυση ενός προτύπου πανεπιστημίου το οποίο θα βελτίωνε τα προγράμματα διδασκαλίας των άλλων πανεπιστημίων της Ελλάδας και θα διευκόλυνε την προσαρμογή στις νέες συνθήκες που προέκυψαν από την οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη της χώρας.
Η συνεισφορά του στο πνεύμα της διεθνούς συνεργασίας μέσω των υπηρεσιών και της καλλιέργειας σχέσεων με πανεπιστήμια άλλων χωρών ανάλογου επιπέδου ανάπτυξης είναι το στοιχείο που θα προσέδιδε διεθνή χαρακτήρα στην αποστολή του, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στους ιδρυτικούς του στόχους.
Εξήντα χρόνια μετά, τόσο το πανεπιστήμιο όσο και η ιατρική σχολή περιλαμβάνονται στις παγκόσμιες λίστες με τα καλύτερα πανεπιστήμια παγκοσμίως. Η εξωστρέφεια, η συνεργασία με πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού, η επιμονή στην έρευνα, στην καινοτομία και στην ανάγκη κατανόησης των αναγκών τόσο των φοιτητών της όσο και της κοινωνίας της ευρύτερης περιοχής στην οποία βρίσκεται αποτέλεσαν θεμελιώδη χαρακτηριστικά από την ίδρυσή της. Ίσως γι’ αυτό αποτέλεσε και το νοσοκομείο αναφοράς στην αντιμετώπιση της πρόσφατης κρίσης του Covid-19. Και κατά γενική ομολογία με επιτυχία.
Ανδρολογία
Σε ένα λίγο διαφορετικό πεδίο της Ιατρικής κινήθηκε η Ανδρολογία, πρόκειται για ένα εξειδικευμένο κομμάτι της Ουρολογίας που ασχολείται με τις ιατρικές ανάγκες του άνδρα στο κομμάτι που αφορά τη σεξουαλική του υγεία και την αναπαραγωγική του ικανότητα. Σχεδόν τόσο νέα όσο και η Ιατρική Σχολή της Πάτρας, η Ανδρολογία προσπάθησε να φέρει από τη αρχή της δημιουργίας της μια άλλη προσέγγιση, σχεδόν ολιστική, στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του άνδρα. Αναφέρεται σχεδόν μυθιστορηματικά ότι η Ανδρολογία ξεκίνησε όταν ένας γιατρός, μπροστά στα έκπληκτα μάτια συναδέλφων ενός ιατρικού συνεδρίου, κατέβασε το παντελόνι του και έκανε την πρώτη τεχνική στύση στην ιστορία με τη χρήση ένεσης παπαβερίνης. Τότε θεωρήθηκε σχεδόν γραφικός.
Μια τέτοια δραματική έναρξη για τα δεδομένα της Ιατρικής Επιστήμης δεν θα μπορούσε παρά να έχει και μια αντίστοιχα εντυπωσιακή συνέχεια.
Στη νηπιακή και βρεφική της ηλικία η Ανδρολογία κατάφερε να εξερευνήσει και να αποκαλύψει τους ιατρικούς μηχανισμούς της στύσης και της σεξουαλικής δυσλειτουργίας, να προσφέρει θεραπευτικές επιλογές στους άντρες που μέχρι εκείνη τη στιγμή έμεναν απλώς εκτός νυμφώνος. Αποκρυπτογράφησε, και συνεχίζει ακόμα να το κάνει, τα πολύπλοκα και κατά πολλούς σκοτεινά μονοπάτια της ανθρώπινης σεξουαλικότητας, βοήθησε εκατομμύρια άντρες να αποκτήσουν το παιδί τους, και ίσως και την ταυτότητά τους, με τρόπο ιατρικό και συχνά χειρουργικό, που την περίοδο εκείνη έμοιαζε σχεδόν επιστημονική φαντασία. Κυρίως όμως κατάφερε να απενοχοποιήσει την ανθρώπινη σεξουαλικότητα στα μάτια της κοινωνίας, της επιστήμης, της ιατρικής κοινότητας, ακόμα και της ενημέρωσης.
Για τον λόγο αυτόν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το 2005 ανακήρυξε την ανθρώπινη σεξουαλικότητα ως βασικό πυλώνα της ανθρώπινης προσωπικότητας και κάλεσε τα κράτη-μέλη του να υποστηρίξουν την υγεία στον τομέα αυτόν.
Η Ανδρολογία στην Ελλάδα
Στην ελληνική πραγματικότητα η Ανδρολογία ξεκίνησε το 1987 με τη δημιουργία του πρώτου συνεδρίου για την ανδρική ανικανότητα -έτσι λεγόταν τότε- στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, από τον δρ Κώστα Κωνσταντινίδη. Συνέδριο κατά το οποίο κοινό και ιατρική κοινότητα παρακολούθησαν έκπληκτοι τη γέννηση ενός καινούργιου ιατρικού αντικειμένου.
Παρόλο που η Ανδρολογία ήρθε στην Ελλάδα σχετικά γρήγορα για τα ελληνικά δεδομένα, με την ίδρυση της πρώτης ιδιωτικής κλινικής την ίδια χρονιά από τον ίδιο γιατρό, αντιμετωπίστηκε, αν όχι με σαρκασμό, τουλάχιστον με αδιαφορία. Η Ανδρολογία συνέχισε να παραμένει αντικείμενο ενασχόλησης, επαγγελματικής και ερευνητικής, κάποιων «ιδιαίτερων» ανθρώπων, που με προσωπικό κόστος συνέβαλλαν στην εξελικτική της πορεία και πρόοδο. Εξακολουθούσε όμως να παραμένει εκτός της επίσημης Ιατρικής Επιστήμης για αρκετά χρόνια, με μερικές μικρές εξαιρέσεις, χωρίς γενικευμένο αντίκτυπο στην ιατρική εκπαίδευση.
Δικαίωμα στην ανδρική ταυτότητα
Χρειάστηκαν ανακαλύψεις που, όπως διαπιστώθηκε, άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο βλέπει ο κόσμος την ανθρώπινη σεξουαλικότητα, όπως η δημιουργία των αναστολέων φωσφοδιεστεράσης, των φαρμάκων δηλαδή για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας. Χρειάστηκαν ρηξικέλευθες έρευνες που συνέδεσαν τη στυτική δυσλειτουργία με τις καρδιοπάθειες και τον σακχαρώδη διαβήτη, για να αρχίσουν όλοι να καταλαβαίνουν αυτό που ο Αριστοτέλης είχε πει μερικές χιλιάδες χρόνια πιο πριν. Ότι το πέος είναι το βαρόμετρο της υγείας του άνδρα! Χρειάστηκαν πρωτοποριακές χειρουργικές επεμβάσεις, από τη φαλλοπλαστική και την πεϊκή πρόθεση έως τη μικροχειρουργική της ανδρικής υπογονιμότητας, για να αλλάξει η πορεία της χειρουργικής αποκατάστασης των έξω γεννητικών οργάνων, μέχρι να αποτελέσει ένα σταθερό και αναγνωρισμένο κομμάτι της Χειρουργικής Ουρολογίας.
Τέλος, χρειάστηκε πολύς κόπος, επιστημονικός αλλά και ψυχικός, με μελέτες, οργάνωση θεραπευτικών πρωτοκόλλων για την αντιμετώπιση άγνωστων καταστάσεων, όπως η αζωοσπερμία, το μεταβολικό σύνδρομο στον άνδρα, η πρόωρη εκσπερμάτιση, η ανδρόπαυση και κυρίως η στυτική δυσλειτουργία, για να πειστεί και η ελληνική κοινωνία ότι ο άνδρας δεν χρειάζεται να παραιτηθεί. Ένας ασθενής με καρκίνο του προστάτη, ένας άνδρας με σακχαρώδη διαβήτη, ένας άνδρας μετά από έμφραγμα, ένα θύμα ενός τροχαίου ή απλώς ένας άνδρας που δεν αισθάνεται ασφαλής με αυτό το κομμάτι του εαυτού, δεν είναι ξεχασμένος. Δεν είναι απλώς ένας καρκινοπαθής, ένας διαβητικός, ένας παραπληγικός. Είναι ένας άνδρας που συνεχίζει να υπάρχει και να διεκδικεί το δικαίωμα στην ανδρική του ταυτότητα.
Εξειδικευμένο Ανδρολογικό Τμήμα στο Πανεπιστήμιο Πατρών
Στην ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας και της ελληνικής Ιατρικής να προχωρήσει δομημένα όχι μόνο στην παροχή υπηρεσιών υγείας της Ανδρολογίας σε επίπεδο δημόσιας υγείας, αλλά κυρίως να προχωρήσει στην έρευνα και στην εκπαίδευση επιστημονικού προσωπικού στον χώρο της σεξουαλικής υγείας, της υπογονιμότητας και της επανορθωτικής χειρουργικής έξω γεννητικών οργάνων, όπως πλέον επίσημα αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εταιρεία, η Ουρολογική Κλινική του Πανεπιστημίου της Πάτρας απάντησε με την επαναλειτουργία και συντεταγμένου πλέον εξειδικευμένου ανδρολογικού τμήματος με αποκλειστικό αντικείμενο την έρευνα, διάγνωση και θεραπεία των παθήσεων του ανδρικού πληθυσμού, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο καθηγητής Ουρολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών Ευάγγελος Λιάτσικος.
Στα χνάρια της -αναγνωρισμένης παγκοσμίως πλέον- πορείας του ενδοσκοπικού τμήματος της κλινικής, ο ακαδημαϊκός υπότροφος της Πανεπιστημιακής Ουρολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Πατρών και υπεύθυνος του ανδρολογικού τμήματος Πέτρος Δρέττας μάς μίλησε για τους στόχους του ανδρολογικού τμήματος: η παροχή επιστημονικά και τεχνικά άρτιων ιατρικών υπηρεσιών, ο σεβασμός στις ανάγκες των ανδρών που ζητούν βοήθεια σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας, η ολοκληρωμένη εκπαίδευση νέων γιατρών στο κομμάτι της σεξουαλικής ιατρικής και η πρόοδος της έρευνας είναι οι στόχοι κάθε πανεπιστημιακού ιδρύματος. Στο κομμάτι της ανδρολογίας όμως υπάρχει και κάτι παραπάνω. Κι αυτό είναι η ενσωμάτωση της ανδρολογικής σκέψης τόσο στην Ουρολογία όσο και στην Ιατρική γενικότερα. Στην ικανότητά της, δηλαδή, να συνδέει μεταξύ τους επιστημονικά μια πληθώρα διαφορετικών ιατρικών ειδικοτήτων, την Καρδιολογία, την Ενδοκρινολογία, τη Γυναικολογία, την Ψυχιατρική, την Παθολογία, την Ουρολογία και πόσες ακόμα θα ανακαλυφθούν με έναν κοινό στόχο: την ανδρική ταυτότητα.