Μία από τις πιο ολοκληρωμένες παγκόσμιες αναλύσεις για την παιδική υγεία αποκαλύπτει ότι σχεδόν ένα εκατομμύριο παιδιά κάτω των πέντε ετών χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους εξαιτίας προβλημάτων που σχετίζονται με την ανεπαρκή ανάπτυξη, aαπό χαμηλό βάρος και χρόνια υποσιτισμό μέχρι καθυστέρηση στην ανάπτυξη λόγω επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων.

Η μελέτη προέρχεται από το Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον και δημοσιεύθηκε στο έγκυρο περιοδικό The Lancet Child & Adolescent Health. Τα στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά:

Ένας στους πέντε παιδικούς θανάτους παγκοσμίως συνδέεται με ανεπαρκή ανάπτυξη.

Σύμφωνα με τη διεθνή ανάλυση, το 2023 καταγράφηκαν 880.000 θάνατοι που οφείλονται άμεσα ή έμμεσα στην ανεπαρκή αύξηση των παιδιών, έναντι 2,75 εκατομμυρίων θανάτων το 2000.

Η πρόοδος των τελευταίων δύο δεκαετιών είναι σημαντική, όμως οι αριθμοί παραμένουν δραματικοί.

Πού εντοπίζονται οι περισσότεροι θάνατοι

Η μελέτη δείχνει ότι η μεγαλύτερη επιβάρυνση καταγράφεται σε δύο περιοχές:

• Υποσαχάρια Αφρική: 618.000 θάνατοι το 2023

• Νότια Ασία: 165.000 θάνατοι

Πρόκειται για περιοχές όπου η φτώχεια, η έλλειψη καθαρού νερού, η ανεπαρκής πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και η συχνότητα λοιμώξεων καθιστούν τα παιδιά ιδιαίτερα ευάλωτα.

Η ανεπαρκής ανάπτυξη έχει πλέον αναγνωριστεί ως ο τρίτος σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για τα παιδιά κάτω των πέντε ετών παγκοσμίως, πίσω μόνο από τον νεογνικό θάνατο και τις λοιμώξεις.

Τα τρία πρόσωπα της ανεπαρκούς ανάπτυξης

Οι ειδικοί διακρίνουν τρεις βασικούς τύπους «growth failure»:

1. Χαμηλό βάρος (wasting)

Αντιστοιχεί στο 12% των θανάτων κάτω των 5 ετών. Είναι δείκτης οξέος υποσιτισμού και τα παιδιά που το εμφανίζουν κινδυνεύουν άμεσα.

2. Οξύς υποσιτισμός

Ευθύνεται για περίπου 9% των παιδικών θανάτων. Η εξάντληση του οργανισμού αυξάνει κατακόρυφα τον κίνδυνο σοβαρών λοιμώξεων.

3. Ραχίτιδα / καθυστέρηση ανάπτυξης (stunting)

Αποδίδεται σε χρόνια έλλειψη θρεπτικών συστατικών και αφορά 8% των θανάτων. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο πραγματικός αριθμός των παιδιών με καθυστέρηση ανάπτυξης είναι μεγαλύτερος απ’ ό,τι υπολογιζόταν μέχρι σήμερα.

Λοιμώξεις που αποδεικνύονται θανατηφόρες

Η ανεπαρκής ανάπτυξη δεν είναι απλώς ζήτημα ύψους ή βάρους — αφορά την ίδια τη δυνατότητα του παιδιού να επιβιώσει.

Η έρευνα συνδέει περίπου 800.000 παιδικούς θανάτους με λοιμώξεις που, υπό άλλες συνθήκες, θα ήταν αντιμετωπίσιμες:

• Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού

• Διάρροια

• Ελονοσία

• Ιλαρά

Στην υποσαχάρια Αφρική

• 77% των θανάτων από διάρροια συνδέονται με ανεπαρκή ανάπτυξη

• 65% των θανάτων από αναπνευστικές λοιμώξεις οφείλονται στην ίδια αιτία

Αντίστοιχα υψηλά ποσοστά καταγράφονται και στη Νότια Ασία.

Η κρίσιμη περίοδος: Οι πρώτοι 3 μήνες ζωής

Ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα της μελέτης είναι ότι:

Τα πρώτα σημάδια καθυστέρησης ανάπτυξης εμφανίζονται στα περισσότερα παιδιά μέσα στο πρώτο τρίμηνο της ζωής τους.

Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη:

• για σωστή προγεννητική φροντίδα,

• επαρκή διατροφή των εγκύων και των νεογνών,

• συστηματική παρακολούθηση της ανάπτυξης των βρεφών.

Παγκόσμιο ζήτημα δημόσιας υγείας

Όπως επισημαίνει το IHME, η ανεπαρκής ανάπτυξη είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων:

• κακής διατροφής,

• φτωχών υποδομών υγείας,

• ελλείψεων σε καθαρό νερό,

• φτώχειας και κοινωνικών ανισοτήτων,

• συχνών λοιμώξεων,

• κλιματικής κρίσης,

• πολέμων και μετακινήσεων πληθυσμών.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι, παρά τη μείωση των θανάτων, ο αγώνας απέχει πολύ από το να έχει κερδηθεί.

Τι συμπεραίνουν οι ειδικοί

Η μελέτη καταλήγει ότι για να μειωθούν περαιτέρω οι θάνατοι παιδιών χρειάζονται:

• ενίσχυση της μητρικής και νεογνικής υγείας,

• συστηματική παρακολούθηση ανάπτυξης,

• πρόσβαση σε επαρκή και ισορροπημένη διατροφή,

• άμεση αντιμετώπιση των λοιμώξεων,

• κοινωνικές και πολιτικές παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας.

Παρά τη σημαντική παγκόσμια πρόοδο, η ανεπαρκής ανάπτυξη παραμένει μια σιωπηλή κρίση που στερεί εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά από τη ζωή και εκατομμύρια από το δικαίωμα σε υγιή ανάπτυξη.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ ΜΠΕ και MedicalExpress