Η τριχοτιλλομανία εντάσσεται στο ευρύτερο φάσμα των ιδεοψυχαναγκαστικών διαταραχών (OCD), καθώς, ακολουθεί μοτίβο ανεπιθύμητων σκέψεων και εμμονών.
Η τριχοτιλλομανία είναι μία σοβαρή διαταραχή κατά την οποία οι ασθενείς τραβούν τα μαλλιά από το κρανίο ή τις τρίχες από διάφορα μέρη του σώματος, οδηγώντας στην αλωπεκία.
Ο Francois Hallopeau, ένας Γάλλος δερματολόγος ονομάτισε αυτή την ασθένεια κάνοντας χρήση τις ελληνικές λέξεις «τρίχα» και «τίλλω», που σημαίνει τραβώ.
Ποια είναι τα αίτια, ποια τα συμπτώματα και ποια η θεραπεία;
Δεν υπάρχει περιορισμός στην ηλικία που μπορεί να εμφανιστεί. Βέβαια συχνότερα φανερώνεται κατά την παιδική 5-9 ετών και την εφηβική ηλικία. Υπάρχουν και περιπτώσεις κατά τις οποίες το τράβηγμα της τρίχας ξεκινά σε περιόδους άγχους.
Σύμφωνα με μελέτες, οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην τριχοτιλλομανία σε ποσοστό 80%
Tριχοτιλλομανία και αίτια
Τα ακριβή αίτια παραμένουν άγνωστα. Ωστόσο, η τριχοτιλλομανία φαίνεται να σχετίζεται με μια σειρά βιολογικών (π.χ. σεροτονίνη, ντοπαμίνη, οικογενειακό ιστορικό), αλλά και περιβαλλοντικών παραγόντων (βίωση αρνητικών συναισθημάτων, ανάγκη για θετική ενίσχυση).
Το άτομο μπορεί να επιδίδεται στο τράβηγμα των τριχών άλλοτε συνειδητά και άλλοτε ασυνείδητα.
Tριχοτιλλομανία και ψυχική Υγεία
Οι περισσότεροι ασθενείς με τριχοτιλλομανία δεν αναγνωρίζουν ότι έχουν κάποιο πρόβλημα, αλλά προσπαθούν να κρύψουν τα κενά από την απώλεια των τριχών με καπέλα ή μαντήλια, με ειδικό μακιγιάζ και φορώντας μακριά ρούχα. Αυτό συμβαίνει γιατί αισθάνονται ντροπή και αμηχανία και προσπαθούν να κρύψουν την εκδήλωση αυτής της συμπεριφοράς, τόσο από το προσωπικό όσο και από το εργασιακό τους περιβάλλον. Πολλές φορές νιώθουν απέχθεια για την εξωτερική τους συμπεριφορά και θεωρούν πως θα είναι αποκρουστικά για τους γύρω τους.
Τα άτομα που πάσχουν από τριχοτιλλομανία φαίνεται να εκδηλώνουν ταυτόχρονα άγχος, κατάθλιψηκαι δυσκολία στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
Η τριχοτιλλομανία ως..παυσίπονο
Πρόκειται για μια εξαιρετικά επίμονη διαταραχή, γι’ αυτό και είναι πολύ πιθανό το άτομο, σε ψυχοπιεστικές καταστάσεις, να εκδηλώσει εκ νέου την συγκεκριμένη συμπεριφορά στο μέλλον. Η προσωρινή καταστολή αρνητικών συναισθημάτων μέσα από την συμπεριφορά της τριχοτιλλομανίας θα προσθέσει ακόμα ένα βάρος στη ζωή του πάσχοντος.
Σε πιο σπάνιες επιπτώσεις συναντάμε το «Σύνδρομο Ραπουνζέλ», όπου το άτομο νιώθει την επιθυμία να καταπιεί τις τρίχες και ενδέχεται να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση, προκειμένου να απελευθερωθεί το πεπτικό σύστημα από την μάζα των τριχών.
Tριχοτιλλομανία και θεραπεία
Η τριχοτιλλομανία ηπίου βαθμού μπορεί να κατασταλεί απλά με συγκέντρωση, ωστόσο υπάρχουν σοβαρές περιπτώσεις που η παρόρμηση που νιώθουν κάποια άτομα είναι τόσο ισχυρή, ώστε κάθε άλλη σκέψη να είναι σχεδόν αδύνατη.
Η γνωσιακή – συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία φαίνεται να βοηθά στην αντιμετώπιση της. Μέσω της θεραπευτικής διαδικασίας εντοπίζονται οι αρνητικές σκέψεις που κυριαρχούν στο άτομο πριν από την εκδήλωση της δυσλειτουργικής αυτής συμπεριφοράς, ενώ γίνεται και προσπάθεια ελέγχου της παρόρμησης του ατόμου να τραβάει τις τρίχες του σώματός του ως μέσο ανακούφισης και εκτόνωσης του άγχους του. Στη συνέχεια, το άτομο εκπαιδεύεται σε άλλες τεχνικές χαλάρωσης, ενώ η δυσλειτουργική συμπεριφορά αντικαθίσταται από άλλες μη επιβλαβείς (π.χ. χρήση αντί-στρες)
Σε κάθε περίπτωση κρίνεται απαραίτητη η αναζήτηση κατάλληλης θεραπείας άμεσα.