Συνδέεται η χρήση κατασταλτικών οξέων με τα πρόωρα βρέφη; Μπορούν τα φάρμακα να αυξήσουν τον κίνδυνο κακών νευροαναπτυξιακών αποτελεσμάτων;
Πρόκειται για μια σοκαριστική έρευνα η οποία εξηγεί ότι η χρήση φαρμάκων σε εξαιρετικά πρόωρα βρέφη μπορεί να αναστείλει την έκκριση γαστρικών υγρών, τόσο για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, όσο και για την προδιάθεση σε διάφορες ασθένειες.
Σύμφωνα με την έρευνα οι κίνδυνοι αφορούν τον εγκέφαλο που μπορεί να ευθύνονται για τον αυτισμό και την επιληψία και καταλήγουν ακόμη και μέχρι τον θάνατο.
Η έρευνα για τα πρόωρα βρέφη
Σε αυτή τη μελέτη κοόρτης 889 παιδιών -που δημοσιεύθηκε στο JAMA- αξιολογήθηκαν όσα παιδιά γεννήθηκαν εξαιρετικά πρόωρα και αξιολογήθηκαν στην ηλικία των 10 ετών. Η χρήση κατασταλτικών οξέων τους πρώτους 24 μήνες της ζωής συσχετίστηκε με μειωμένο IQ, μειωμένη μνήμη, καθώς και αυξημένο κίνδυνο διαταραχής του φάσματος του αυτισμού. Η χρήση κατασταλτικών οξέων δεν συσχετίστηκε με ανασταλτικό έλεγχο, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας, άγχος ή κατάθλιψη.
⇒ Κορίτσι 9 ετών με Asperger έχει 2 μονάδες υψηλότερο IQ από τον Αϊνστάιν
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης υποδηλώνουν ότι η χρήση κατασταλτικών οξέων σε εξαιρετικά πρόωρα βρέφη μπορεί να έχει μακροχρόνιες νευροαναπτυξιακές συνέπειες και προσθέτουν στοιχεία που υποδεικνύουν την ανάγκη για προσοχή στη χρήση αυτών των παραγόντων.
Πρόωρα βρέφη – Ο ρόλος των φαρμάκων
Τα φάρμακα που καταστέλλουν την έκκριση των υγρών του στομάχου χρησιμοποιούνται στα μωρά κυρίως για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, για την αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων των βρεφών, αλλά και προληπτικά.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν άλλες μελέτες που προειδοποιούν για συσχέτιση μεταξύ της χρήσης των φαρμάκων αυτών και του κινδύνου ατοπίας, παχυσαρκίας, καταγμάτων οστών και λοιμώξεων στα παιδιά.
Στα συμπεράσματα για τους κινδύνους, καταλήγουν ερευνητές από τα Τμήματα Επιδημιολογίας και Παιδιατρικής της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Wake Forest της Νότιας Καρολίνας, του τμήματος Βιοστατιστικής της Σχολής Δημόσιας Υγείας Γκίλινγκς και του τμήματος Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Chapel Hill της Νότιας Καρολίνας, του τμήματος Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Ταφτς της Βοστώνης, του τμήματος Ανατομίας και Νευροβιολογίας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, του τμήματος Παιδιατρικής του Ιατρικού Κέντρου Βοστώνης, του Ερευνητικού Κέντρου Νευροαναπτυξιακών Δυσχερειών Κέννεντυ του Πανεπιστημίου του Σικάγο.
Παρά τις προσπάθειες περιορισμού της χρήσης κατασταλτικών οξέων σε βρέφη, η χρήση αυτών των φαρμάκων, όπως είναι οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων και οι ανταγωνιστές του υποδοχέα ισταμίνης II, παραμένει διαδεδομένη τόσο στα τελειόμηνα, όσο και στα πρόωρα βρέφη.
Σε σχέση με τα τελειόμηνα βρέφη, τα πρόωρα νεογνά αντιμετωπίζονται πιο συχνά με κατασταλτικά των γαστρικών οξέων, με σχεδόν το 30% να παίρνει ανταγωνιστές του υποδοχέα ισταμίνης II και το 20% να παίρνει αναστολείς αντλίας πρωτονίων κατά τη νοσηλεία τους στη Μονάδα Εντατικής Νεογνών. Μάλιστα, σε πολλά πρόωρα βρέφη μπορεί να χορηγηθούν τα φάρμακα αυτά για πρώτη φορά ακόμα και μετά την έξοδό τους από την ΜΕΘ.
Πειραματική μελέτη
Σε ποντίκια πειραματόζωα, η χορήγηση φαρμάκων κατασταλτικών των γαστρικών οξέων λόγω οξείας ασθένειας, διαπιστώθηκε ότι οδηγεί σε διαφορική έκφραση γονιδίων που εμπλέκονται σε συμπεριφορικές και γνωστικές οδούς, με διαφορετική έκφραση των γονιδίων που αντιστοιχούν στη σχετιζόμενη αφθονία ορισμένων οικογενειών μικροβίων. Συγκεκριμένα, τα φάρμακα αυτά σχετίζονται με αλλοιωμένο αποικισμό του μικροβιώματος και δυσβίωση.
Τα πρόωρα βρέφη, δεδομένου ότι το νευρικό τους σύστημα δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς την ώρα της γέννησής τους, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στις επιβλαβείς επιδράσεις των φαρμάκων που καταστέλλει την έκκριση των γαστρικών οξέων.
Συμπεράσματα
Από τα 889 παιδιά που αξιολογήθηκαν σε ηλικία 10 ετών, με μέση διάρκεια κύησης τις 26,1 εβδομάδες, τα 455 ή το 51,2% ήταν αγόρια. Από αυτά, στα 368 παιδιά (41,4% ) είχαν χορηγηθεί φάρμακα που καταστέλλουν τα γαστρικά οξέα μέχρι την ηλικία των 24 μηνών.
Κατά την αξιολόγηση των παιδιών, διαπιστώθηκε η ύπαρξη σχέσης μεταξύ της χρήσης κατασταλτικών οξέων και μειωμένης βαθμολογίας στην κλίμακα IQ στο 71% των παιδιών, στην ευφυΐα έκφρασης κατά 66%, στη μη λεκτική ευφυΐα κατά 78%, στη λειτουργική μνήμη κατά 74%.
Επίσης διαπιστώθηκε τριπλάσιος κίνδυνος για αυτισμό και επιληψία σε ποσοστά που κυμαίνονταν από 115-295% για τον αυτισμό και από 131-335% για την επιληψία.