Άκρως ανησυχητικές είναι οι διαστάσεις που έχει λάβει η ενδοοικογενειακή βία στη χώρα μας, αποτελώντας ένα καίριο πρόβλημα που ταλανίζει την κοινωνία, με θύματά της κατά κανόνα γυναίκες.
Πόσο εύκολο είναι το θύμα να καταγγείλει το άτομο που την κακοποιεί και με ποιον τρόπο η Πολιτεία διευκολύνει τις γυναίκες να προβούν σε αυτή τη πράξη; Η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και η Εκπρόσωπος Τύπου της ΕΛ.ΑΣ. η κάθε μία από τη δική της θέση τοποθετούνται για το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας, το οποίο πολλές φορές αποφέρει τον τραγικό θάνατο των θυμάτων, με τον αριθμό των γυναικών να είναι σχεδόν διπλάσιος σε σχέση με τον αντίστοιχο των αντρών.
Ρεπορτάζ: Κέλλυ Σαουάχ-Μαραγκουδάκη
Σε συνέντευξη που έδωσε στο health4U.gr η Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Μαρία Συρεγγέλα σημείωσε ότι ένας από τους τέσσερις άξονες του Eθνικού Σχεδίου Δράσης για την ισότητα των φύλων είναι η πρόληψη και η καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, ενώ πρόσθεσε ότι σύσσωμα όλα τα υπουργεία περιλαμβάνουν συγκεκριμένους στόχους για την καταπολέμηση των ανισοτήτων των φύλων και του φαινομένου της βίας τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό χώρο. Eπίσης με τον Ν.4808/21, η Ελλάδα έγινε μία από τις πρώτες χώρες που κύρωσε τη Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) σχετικά με τη σεξουαλική παρενόχληση στον κόσμο της εργασίας.
«Έχουμε ξεκινήσει τη δημιουργία Εργαλείου Αξιολόγησης Επικινδυνότητας για γυναίκες θύματα έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, προκειμένου να εκτιμηθεί το επίπεδο κινδύνου επανάληψης της βίας στο στενό τους περιβάλλον και σχεδιάζουμε μελέτη σχετικά για το προφίλ των δραστών ενδοοικογενειακής βίας, με στόχο την αξιολόγηση των θεραπευτικών προγραμμάτων για τους δράστες και τη συγκέντρωση προτάσεων βελτίωσής τους προκειμένου να μειωθούν τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας», αναφέρει χαρακτηριστικά. «Αν και το τελευταίο διάστημα έχουν γίνει σημαντικά βήματα και προωθούμε ουσιαστικές δράσεις για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, έχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε μέχρι να εξασφαλίσουμε στις γυναίκες ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από το φόβο, την κακοποίηση και τις διακρίσεις. Η καταπολέμηση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας δεν είναι ζήτημα μόνο πολιτικής βούλησης και νομοθετικού πλαισίου, αλλά είναι αναγκαία η δράση των ίδιων των πολιτών, αλλάζοντας νοοτροπίες και στερεότυπα και δημιουργώντας έτσι έναν κόσμο ισότητας, αξιοπρέπειας, δημοκρατίας και ελευθερίας», προσθέτει.
Με αφορμή την 25η Νοεμβρίου, Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, και με κεντρικό μήνυμα «Λέξεις μαχαίρια», το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, έτρεξε όλο το μήνα Νοέμβριο καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το μήνυμα «Λέξεις μαχαίρια» της καμπάνιας δόθηκε για να ευαισθητοποιήσει τις γυναίκες θύματα βίας, αλλά και το συγγενικό και ευρύτερο περιβάλλον τους, θέλοντας να υπενθυμίσει ότι «από ένα σημείο και έπειτα, κάποιες λέξεις γίνονται μαχαιριές». Η καμπάνια τις προέτρεπε να καλέσουν στην τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 για γυναίκες – θύματα βίας και να απευθυνθούν σε ένα από τα 43 συμβουλευτικά κέντρα που υπάρχουν σε όλη τη χώρα, για να λάβουν δωρεάν υπηρεσίες ψυχολογικής, νομικής και εργασιακής στήριξης.
Δείτε το βίντεο της καμπάνιας για την ενδοοικογενειακή βία:
Η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων περιλαμβάνει:
- (19) Ξενώνες Φιλοξενίας, στους οποίους μπορούν να διαμείνουν γυναίκες θύματα βίας μαζί με τα παιδιά τους
- (43) Συμβουλευτικά Κέντρα, τα οποία παρέχουν σε γυναίκες δωρεάν υπηρεσίες ψυχολογικής, νομικής στήριξης και εργασιακής συμβουλευτικής
- Τηλεφωνική Γραμμή SOS «15900», η οποία λειτουργεί δωρεάν, 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα και είναι δωρεάν, στηρίζει και ενημερώνει τόσο τα ίδια τα θύματα όσο και πρόσωπα από το ευρύτερο περιβάλλον που επιθυμούν να ενημερωθούν για το πώς μπορούν να βοηθήσουν.
Στην ερώτηση πόσο εύκολο είναι για μια γυναίκα να καταγγείλει το άτομο που την κακοποιεί η υφυπουργός απάντησε στηριζόμενη σε στοιχεία. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, το 2020, 4.264 γυναίκες κατήγγειλαν ενδοοικογενειακή βία. Το 64,1% των θυμάτων ήταν γυναίκες (3.046 γυναίκες) που βρίσκονταν σε συντροφική σχέση με τους δράστες είτε κατά τη διάρκεια τέλεσης του αδικήματος είτε κατά το παρελθόν. Ειδικότερα, 1.859 θύματα ήταν γυναίκες σύζυγοι των δραστών, 481 γυναίκες τέως σύζυγοι, 459 γυναίκες μόνιμοι σύντροφοι, 238 γυναίκες τέως σύντροφοι και 9 γυναίκες είχαν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με τον δράστη. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι το 2020 καταγράφηκαν 2.350 περιστατικά γυναικών θυμάτων σωματικής ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και 2.494 περιστατικά γυναικών θυμάτων ψυχολογικής ενδοοικογενειακής βίας. Τέλος, το 2020 ο αριθμός των γυναικών που κατήγγειλαν βιασμό ανήλθε σε 202.
Η κ. Συρεγγέλα εξήγησε τον τρόπο που λειτουργούν οι Δομές καθώς και τη μέριμνα που παρέχεται τόσο στις ίδιες, όσο και στα παιδιά τους.
«Το Δίκτυο Δομών μας όπως σας είπα περιλαμβάνει 43 Συμβουλευτικά Κέντρα σε όλη την Ελλάδα, τα οποία παρέχουν σε γυναίκες δωρεάν υπηρεσίες ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης, νομικής και εργασιακής υποστήριξης, καθώς και 19 Ξενώνες Φιλοξενίας, στους οποίους μπορούν να διαμείνουν γυναίκες θύματα βίας με τα παιδιά τους. Παράλληλα μία σειρά δράσεων για την ενίσχυση και την ενδυνάμωση των γυναικών υλοποιούνται και στον τομέα της εργασίας, ώστε να διασφαλιστεί τόσο η προστασία τους από κακοποιητικές συμπεριφορές, όσο και η οικονομική τους ανεξαρτησία, σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ, σε περίπτωση που υφίστανται ενδοοικογενειακή βία και επιθυμούν να εγκαταλείψουν την εστία τους.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό Λειτουργίας των Ξενώνων, σε αυτούς φιλοξενούνται γυναίκες μαζί με τα παιδιά τους, μέχρι την ηλικία των δεκαοκτώ (18) ετών, εφόσον πρόκειται για κορίτσια, και των δώδεκα (12) ετών, εφόσον πρόκειται για αγόρια. Για γυναίκες θύματα έμφυλης βίας ή πολλαπλών διακρίσεων που δεν πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις, λαμβάνεται μέριμνα για παραπομπή τους μαζί με τα παιδιά τους σε άλλες ασφαλείς τοποθεσίες ή για εναλλακτικούς τρόπους προστασίας τους, στα πλαίσια δικτύωσης και συνεργασίας της ΓΓΔΟΠΙΦ και των στελεχών των Συμβουλευτικών Κέντρων με άλλες συναρμόδιες υπηρεσίες και φορείς.
Στην πλειοψηφία τους οι γυναίκες που διαμένουν σε ξενώνα είτε έχουν προβεί σε υποβολή μήνυσης πριν την εισαγωγή τους, είτε κατά τη διάρκεια της παραμονής τους εκεί, μολονότι τούτο δεν αποτελεί αναγκαίο προαπαιτούμενο. Σε κάθε περίπτωση, κατά τη διάρκεια της διαμονής μιας γυναίκας σε Ξενώνα, της παρέχουμε ψυχολογική και νομική συμβουλευτική μέσω των υπηρεσιών των Συμβουλευτικών Κέντρων. Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε αυτές τις γυναίκες να σταθούν στα πόδια τους, δεν θέλουμε την ιδρυματοποίησή τους, αλλά να τις στηρίξουμε να νιώσουν ξανά δυνατές να συνεχίσουν τη ζωή τους και να χτίσουν ένα καλύτερο αύριο για εκείνες και τα παιδιά τους», καταλήγει.
H EΛ.ΑΣ. δίπλα στην κακοποιημένη γυναίκα
Όσο πληθαίνουν οι φωνές και οι καταγγελίες προς τα Αστυνομικά Τμήματα όλης της επικράτειας για αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας, τόσο η Ελληνική Αστυνομία βρίσκεται κοντά στην κακοποιημένη γυναίκα.
Ήδη τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στο διαχρονικό φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας στους κόλπους της αστυνομίας, καθώς, έχουν ιδρυθεί ειδικές υπηρεσίες αντιμετώπισης με πλήρη εκπαίδευση και σωστό συντονισμό. Σίγουρα η Πολιτεία σε συνεργασία και με άλλους φορείς διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πάταξη του φαινομένου. Η Εκπρόσωπος Τύπου της Ελληνικής Αστυνομίας, Άννα Ευθυμίου ως αστυνομικός αλλά και ως γυναίκα τοποθετείται στο health4U.gr τονίζοντας ότι καμία μορφή βίας δεν είναι και δεν πρέπει να είναι ανεκτή!
«Ενθαρρύνουμε όλο και περισσότερα θύματα να βρίσκουν το θάρρος και να σπάνε τη φωνή τους. Σε αυτό έχει συμβάλλει σημαντικά η προσπάθεια που έχει καταβληθεί από την Ελληνική Αστυνομία και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, αλλά και άλλους φορείς της Πολιτείας για την πληρέστερη ενημέρωση των θυμάτων σχετικά με τις δυνατότητες καταγγελίας των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι για τη βελτίωση της αστυνομικής ανταπόκρισης σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, πέραν των 73 επιτελικών Γραφείων Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας που λειτουργούν από το 2019, έχουν συσταθεί και λειτουργούν από τον Οκτώβριο του 2021 6 επιχειρησιακά Γραφεία Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη τα οποία χειρίζονται αποκλειστικά τέτοιες περιπτώσεις».
Οι Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Ελληνικής Αστυνομίας λειτουργούν σε όλη την επικράτεια. Η Ελληνική Αστυνομία διαχειρίζεται κάθε περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας και ενημερώνει τις αρμόδιες δικαστικές αρχές, ενώ παράλληλα, παρέχει κατευθύνσεις και πληροφορίες στα θύματα, για την αναζήτηση δομών στέγασης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ψυχοκοινωνικής και νομικής υποστήριξης.
Τέλος, η κ. Ευθυμίου επισημαίνει ότι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης οι πολίτες πρέπει να καλούν το 100 ή σε περίπτωση που δεν μπορούν να μιλήσουν πρέπει να αποστέλλον γραπτό μήνυμα στο 100.
Ενδοοικογενειακή βία κατά το δεκάμηνο 2020-2021
Η εκπρόσωπος Τύπου της ΕΛ.ΑΣ. συμβουλεύει τις γυναίκες να σπάσουν τη σιωπή τους και να αντισταθούν στην ενδοοικογενειακή βία, επιβεβαιώνοντάς τους ότι οι άνδρες και οι γυναίκες του σώματος βρίσκονται στο πλευρό τους.