Το πεπτικό έλκος είναι η διάβρωση (πληγή) της βλεννογόνου του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου. Το πεπτικό έλκος προσβάλλει το 10% του πληθυσμού, έχει χαμηλή θνητότητα, αλλά λόγω του πόνου που προκαλεί και των υποτροπών, ταλαιπωρεί τους ασθενείς. Μπορεί να παρουσιάσει σοβαρές επιπλοκές όπως γαστρορραγία, διάτρηση ή πυλωρική στένωση.

Το στομάχι είναι ουσιαστικά ένας σάκος, φτιαγμένος από τρία στρώματα μυϊκές ίνες, που ξεκινάει από εκεί που τελειώνει ο οισοφάγος, αμέσως κάτω από το διάφραγμα, και τελειώνει στον πυλωρό. Εξωτερικά καλύπτεται από ορογόνο και εσωτερικά επενδύεται από τον βλεννογόνο. Χωρίζεται σε τρία μέρη που από πάνω προς τα κάτω είναι ο θόλος, το σώμα, και το άντρο

Ο πυλωρός είναι ένας ινώδης σφιγκτήρας που παρεμβάλλεται σαν “πόρτα” ανάμεσα στο στομάχι και στο δωδεκαδάκτυλο και ο ρόλος του είναι να ελέγχει το πέρασμα της τροφής (που έχει γίνει πια πολτός) από το στομάχι προς το δωδεκαδάκτυλο, έτσι ώστε να περνάει λίγο – λίγο, αργά – αργά και να δίνεται αρκετός χρόνος στην διαδικασία της πέψης, για να χωνέψει και να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά της τροφής.

Τι είναι το έλκος δωδεκαδάκτυλου

Αμέσως μετά τον πυλωρικό σφιγκτήρα ξεκινάει το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου, που σε αυτό το σημείο ονομάζεται δωδεκαδάκτυλο. Το δωδεκαδάκτυλο είναι ένας σωλήνας μήκους περίπου 12 cm και έχει σχήμα πετάλου.

Στην αγκύλη του δωδεκαδακτύλου καταλήγουν ο χοληδόχος πόρος που φέρνει την χολή από το ήπαρ (συκώτι) και ο παγκρεατικός πόρος που φέρνει τα παγκρεατικά υγρά από το πάγκρεας. Τα υγρά αυτά είναι απαραίτητα για την πέψη των τροφών.

Το στομάχι είναι κατασκευασμένο έτσι ώστε, μετά την είσοδο της τροφής, αρχίζει να κάνει επαναλαμβανόμενες συσπάσεις, ενώ ταυτόχρονα από το τοίχωμα του παράγονται και μεγάλες ποσότητες υγρού που περιέχει υδροχλωρικό οξύ και βλέννα. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα που εξαρτάται από το είδος της τροφής που έχει πέσει μέσα στο στομάχι (λίπος , λαχανικά, άμυλο, κρέας κ.λ.π.), η τροφή έχει πολτοποιηθεί.

Η διαδικασία της πέψης έχει ήδη αρχίσει και θα ολοκληρωθεί σταδιακά όταν αυτό το υλικό διασχίσει όλο το λεπτό και παχύ έντερο. Στα κόπρανα βγαίνουν πλέον ότι περισσεύει και είναι άχρηστο για τον οργανισμό.

Το δωδεκαδάκτυλό είναι το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου στο οποίο ο πολτός της τροφής που φεύγει από το στομάχι αναμειγνύεται με την χολή και τα παγκρεατικά υγρά πριν ξεκινήσει το ταξίδι του μέσα από το έντερο.

Η αιτία του πεπτικού έλκους

Η συχνότερη αιτία που προκαλεί έλκος είναι η μόλυνση από ένα μικρόβιο το οποίο ονομάζεται ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. To μικρόβιο μπορεί να προκαλέσει ακόμη και καρκίνο στομάχου.

Τα άτομα που πάσχουν από πεπτικό έλκος πρέπει να προσέχουν τη διατροφή τους, καθώς είναι καθοριστικής σημασίας για την αντιμετώπιση της πάθησης. Αν ο ασθενής δεν δώσει προσοχή στις τροφές που καταναλώνει, το έλκος μπορεί να εξελιχθεί σε πιο επικίνδυνες ασθένειες όπως ο καρκίνος του στομάχου.

Τα Συμπτώματα του πεπτικού έλκους

Πόνο στην άνω κοιλιακή περιοχή. Αν το έλκος εντοπίζεται στο στομάχι, ο πόνος δεν εξαρτάται από το γεύμα ή επιδεινώνεται αμέσως μετά τη λήψη τροφής. Αν το έλκος εντοπίζεται στο δωδεκαδάκτυλο, ο πόνος εμφανίζεται νωρίς το πρωί όταν το στομάχι είναι άδειο και έχει τη μορφή εντοπισμένου πόνου κάτω από το στέρνο ή καψίματος («πόνος πείνας»).
Φούσκωμα, αίσθημα πληρότητας ή εύκολου κορεσμού μετά από κατανάλωση μικρής ποσότητας τροφής
Ανορεξία
Ναυτία ή εμετό

Οι κατάλληλες τροφές

Εάν πάσχετε από έλκος δωδεκαδάκτύλου πρέπει να διαμορφώσετε ένα πλάνο με τρία μεγάλα γεύματα την ημέρα. Έτσι θα αποφύγετε τόσο την πείνα όσο και την υπερφαγία.
Προσπαθήστε να τρώτε αργά και να μασάτε καλά την τροφή σας χωρίς ένταση.
Φάτε το τελευταίο γεύμα της ημέρας τουλάχιστον 3 ώρες πριν κοιμηθείτε.
Εντάξτε στο διαιτολόγιό σας άπαχο κρέας, φρέσκα ψάρια, αυγά, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά.
Καταναλώστε τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, όπως δημητριακά ολικής άλεσης, φρούτα και λαχανικά.
Αποφύγετε την ντομάτα, τον χυμό ντομάτας, το λεμόνι, το πορτοκάλι, το μανταρίνι, το γκρέιπ φρουτ, τον ανανά και γενικά τους χυμούς εσπεριδοειδών που προκαλούν καούρα και πόνο στον οισοφάγο.
Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ, το μαύρο και κόκκινο πιπέρι και τα καυτερά φαγητά που ερεθίζουν το βλεννογόνο του στομάχου.
Αποφύγετε τρόφιμα που περιέχουν καφεΐνη όπως καφέ, τσάι, αναψυκτικά τύπου cola, κακάο και σοκολάτα.
Περιορίστε τα καρυκεύματα και τα λαχανικά που μπορεί να σας προκαλούν ενοχλήσεις όπως το μπρόκολο, το λάχανο και το κουνουπίδι.
Καταναλώστε μαστίχα. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι ακόμη και σε μικρές ποσότητες (ένα γραμμάριο για 2 εβδομάδες), η μαστίχα μπορεί να θεραπεύσει το πεπτικό έλκος. Αυτό αποδίδεται στην αντιμικροβιακή της δράσης έναντι του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού.

Διάβασε ακόμη: