Με τον όρο φυσική κνίδωση ονομάζουμε την εμφάνιση κνιδωτικού εξανθήματος μετά από την επίδραση κάποιας φυσικής αιτίας, όπως είναι τα μηχανικά ερεθίσματα, τα θερμικά ερεθίσματα και η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία. Το κνιδωτικό εξάνθημα εμφανίζεται όταν και εάν ο ασθενής εκτεθεί στο αντίστοιχο φυσικό ερέθισμα, ενώ δεν εμφανίζεται αν ο ασθενής απέχει από αυτό.
Οι φυσικές κνιδώσεις ανάλογα με το αίτιο που τις προκαλεί ταξινομούνται σε:
- Κνίδωση από μηχανικά ερεθίσματα
- Δερμογραφισμός
- Κνίδωση από πίεση επιβραδυνόμενου τύπου
- Κνίδωση από δόνηση
- Κνίδωση από θερμικά ερεθίσματα
- Κνίδωση εκ ψύχους
- Τοπική κνίδωση εκ θερμότητας
- Κνίδωση από υπεριώδη ακτινοβολία
- Ηλιακή κνίδωση
Ενδείξεις και χαρακτηριστικά ηλιακής κνίδωσης
Με τον όρο ηλιακή κνίδωση αναφερόμαστε σε μια σχετικά σπάνια μορφή κνίδωσης αφού αποτελεί το 0,5% όλων των χρόνιων κνιδώσεων. Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες και νεαρούς ενήλικες, στα εκτεθειμένα στον ήλιο (ακάλυπτα) σημεία του δέρματος ή στα σημεία που καλύπτονται από διαφανή ρούχα.
Δευτερόλεπτα ή λεπτά μετά την έκθεση το δέρμα γίνεται εξέρυθρο (κόκκινο) και οιδηματώδες (πρησμένο), ενώ συνυπάρχει φαγούρα και αίσθημα καύσου (καψίματος). Η πάθηση προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Συνήθως προσβάλλεται το πρόσωπο, το «V» του λαιμού και τα άνω άκρα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το εξάνθημα σταματά απότομα εκεί που αρχίζει η προστασία από τα ρούχα. Σπάνια μπορεί να αναπτυχθούν και συστηματικά συμπτώματα (αναφυλαξία) και ειδικά όταν η επιφάνεια σώματος που εκτίθεται στον ήλιο είναι μεγάλη. Δεν παραμένουν μόνιμες βλάβες ή υπέρχρωση του δέρματος, αρκεί να σταματήσει η ηλιακή έκθεση. Η διάρκεια των συμπτωμάτων σπάνια υπερβαίνει τις 24 ώρες.
Διάγνωση και θεραπεία
Η διάγνωση της κατάστασης αυτής γίνεται με έκθεση σε τεχνητό φως συγκεκριμένου μήκους κύματος που παράγεται από ειδική λυχνία. Απαραίτητη στην αντιμετώπιση της πάθησης είναι η χρήση αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας (50+) και η σταδιακή, επαναλαμβανόμενη έκθεση στο ηλιακό φως, που μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη καλής ανοχής στον ήλιο.
Η φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση αντιισταμινικών και κορτιζόνης, ενώ άλλες επιλογές είναι η χρήση ειδικής φωτοθεραπείας με υπεριώδη ακτινοβολία και το μονοκλωνικό αντίσωμα ομαλιζουμάμπη.