Η βλεμματική επαφή και ο αυτισμός απασχολούν πολύ τους ειδικούς ψυχικής υγείας, αλλά και την οικογένεια των ανθρώπων που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού.
Τα άτομα με αυτισμό είναι λιγότερο πιθανό να κοιτάζουν απευθείας στα μάτια ενός άλλου ατόμου, γεγονός που μπορεί να υποδηλώνει κοινωνική απομάκρυνση από τους άλλους ανθρώπους.
Ωστόσο, η βλεμματική επαφή και η απουσία της μπορεί να συμβεί για πολλούς διαφορετικούς λόγους και από πολλές διαφορετικές αιτίες. Σύμφωνα με το DSM-5, ο αυτισμός χαρακτηρίζεται από σημαντικές δυσκολίες στην συμπεριφορά, στην επικοινωνία και γενικότερα στην λειτουργικότητα του ατόμου.
⇒ Αυτισμός: Επιβεβαιώνεται η γενετική διαδρομή
Βλεμματική επαφή και αυτισμός συνήθως πάνε μαζί, αλλά από μόνη της δεν αρκεί για να υπάρξει διάγνωση αυτιστικού φάσματος. Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν εξετάσεις για τον αυτισμό, οι γιατροί βασίζονται στα χαρακτηριστικά και στην συμπεριφορά του ατόμου. Με βάση αυτά τα στοιχεία, ο γιατρός μπορεί είτε να επιβεβαιώσει είτε να αποκλείσει τον αυτισμό ως αιτία που προκαλεί δυσκολίες στην βλεμματική επαφή.
Βλεμματική επαφή – Αίτια
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένα παιδί μπορεί δυσκολεύεται να κάνει βλεμματική επαφή και σε καμία περίπτωση δεν σχετίζονται όλοι αυτοί οι λόγοι με τον αυτισμό. Για παράδειγμα, μπορεί να:
- Έχει κάποιο πρόβλημα ακοής.
- Είναι αρκετά ντροπαλό και εσωστρεφές.
- Φοβάται ή να αντιπαθεί το άτομο που προσπαθεί να κάνει βλεμματική επαφή.
- Ανήκει σε μια πολιτισμική ομάδα που εκλαμβάνουν την βλεμματική επαφή ως ένδειξη αγένειας.
Βοηθήστε το παιδί σας με τη βλεμματική επαφή
Δείτε μια σειρά από δραστηριότητες που μπορούν να ενισχύσουν την αλληλεπίδραση του μικρού παιδιού και σταδιακά να αυξήσουν την βλεμματική του επαφή:
- Μπορείτε να κάνετε μια δραστηριότητα που ξέρετε ότι διασκεδάζει το παιδί, για παράδειγμα σαπουνόφουσκες. Δηλαδή, καθώς παίζετε, σταματήστε ξαφνικά και περιμένετε να κάνει κάτι το παιδί για να σας δείξει ότι θέλει να συνεχίσετε. Αυτό το «κάτι» δε χρειάζεται να είναι λέξη ή κοίταγμα, μπορεί να είναι χειρονομία, ήχος, ή οτιδήποτε χρησιμοποιήσει το παιδί για να σας προτρέψει να συνεχίσετε.
- Την ώρα που παίζετε γαργαλητό, σταματήστε και ξαναρχίστε αμέσως μόλις το παιδί σας κοιτάξει.
- Τρίψτε το χεράκι του με κρέμα ή λοσιόν και ζητήστε του να βάλει κι εκείνο κρέμα στο δικό σας χέρι ή χτενίστε τα μαλλιά του και έπειτα δώστε του τη χτένα να σας χτενίσει το ίδιο.
- Την ώρα που κάθεστε δίπλα δίπλα, ανοίξτε ένα σακουλάκι με πατατάκια ή ό,τι άλλο αρέσει πολύ στο παιδί. Προσφέρετέ του ένα και περιμένετε να σας κοιτάξει προκειμένου να του ξαναδώσετε.
Προσοχή! Μην αναγκάσετε ποτέ το παιδί να σας κοιτάξει κατάματα γιατί αυτό δεν θα είχε κανένα νόημα.