Ο όρος «ξηροστομία» αναφέρεται σε μια κατάσταση κατά την οποία οι σιελογόνοι αδένες δεν παράγουν αρκετό σάλιο, ώστε να διατηρήσουν το στόμα υγρό.

Η ξηροστομία δημιουργείται είτε εξαιτίας φαρμάκων και ακτινοβολιών είτε λόγω προβλημάτων γήρανσης. Η ανεπαρκής ποσότητα σάλιου μπορεί να οδηγήσει σε στοματίτιδες, ξηρά και σκασμένα χείλη και αυξημένο κίνδυνο στοματικής λοίμωξης.

Ειδικότερα:

Εκατοντάδες φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δίνονται δίχως ιατρική συνταγή, μπορούν ως παρενέργεια να προκαλέσουν ξηροστομία.
Η ηλικία παίζει σημαντικό ρόλο. Πολλοί ηλικιωμένοι εμφανίζουν ξηροστομία όσο μεγαλώνουν. Η βασική αιτία είναι η περιορισμένη ικανότητα του σώματος να επεξεργάζεται τα φάρμακα καθώς και τα μακροχρόνια προβλήματα υγείας.
Τα φάρμακα χημειοθεραπείας κατά του καρκίνου μπορούν να αλλάξουν τη φύση του σάλιου και της ποσότητας που παράγεται. Συνήθως πρόκειται για κάτι προσωρινό, καθώς μετά το πέρας της θεραπείας οι σιελογόνοι αδένες συνεχίζουν να παράγουν σάλιο.
Ένας τραυματισμός ή μια χειρουργική επέμβαση στο κεφάλι μπορεί να οδηγήσουν σε ξηροστομία. Αυτό οφείλεται σε κάποια νευρική βλάβη που έχει υποστεί ο τραυματισμένος.
Η ξηροστομία μπορεί επίσης να οφείλεται σε άλλα προβλήματα υγείας, όπως είναι ο διαβήτης, το εγκεφαλικό επεισόδιο, η νόσος του Αλτσχάιμερ, η κυστική ίνωση, η υπέρταση. Το ροχαλητό και η αναπνοή με ανοιχτό το στόμα μπορεί επίσης να συμβάλουν στην εμφάνισή της.
Το έντονο και παρατεταμένο άγχος κάνει το σάλιο πιο κολλώδες.
Oι στερητικές δίαιτες είναι υπεύθυνες για την έλλειψη σημαντικών θρεπτικών ουσιών που ευνοούν την παραγωγή σάλιου.
Η χρήση τσιγάρου και αλκοόλ είναι σίγουρα αίτια εμφάνισης ξηροστομίας. Επίσης, τα ναρκωτικά (μεθαμφεταμίνη, κάνναβη) μπορεί να προκαλέσουν ξηρό στόμα και λοιπές βλάβες στο στόμα.

Γιατί χρειαζόμαστε το σάλιο;

Το σάλιο βοηθά στην πρόληψη της φθοράς των δοντιών, εξουδετερώνοντας τα οξέα που παράγονται από τα βακτήρια. Επίσης, βοηθά στο μάσημα και την κατάποση. Μάλιστα, τα ένζυμα του σάλιου βοηθούν και στην πέψη.

Η ξηροστομία μπορεί να προκαλέσει από μια απλή ενόχληση στη στοματική κοιλότητα μέχρι σοβαρά προβλήματα στην υγεία των ούλων και των δοντιών.

Συμπτώματα

Εάν δεν παράγετε αρκετό σάλιο, ενδεχομένως να παρατηρήσετε τα παρακάτω συμπτώματα:

Ξηρότητα στο στόμα.
Παχύρρευστο σάλιο.
Κακή αναπνοή.
Δυσκολία στην άρθρωση.
Δυσκολία στο μάσημα και την κατάποση.
Ξηρό λαιμό και βραχνάδα.
Περίεργη αίσθηση γεύσης.

Εάν περάσουν μερικές ημέρες και τα συμπτώματα ξηροστομίας εξακολουθούν να είναι επίμονα, τότε πρέπει οπωσδήποτε να κλείσετε ραντεβού με τον γιατρό σας (οδοντίατρο, παθολόγο). Η έλλειψη αρκετού σάλιου μπορεί να δημιουργήσει αυξημένη πλάκα, τερηδόνα, πληγές στο στόμα και σκασμένα χείλη.

Tips για να απαλλαγείτε από την ξηροστομία

Φροντίστε να πίνετε αρκετά υγρά μέσα στην ημέρα.
Πλένετε συχνά τα δόντια σας και καθαρίζετέ τα με οδοντικό νήμα.
Αλλάξτε την απλή οδοντόβουρτσα με μια ηλεκτρική που λειτουργεί με μπαταρίες.
Χρησιμοποιήστε ειδικά στοματικά διαλύματα που βοηθούν την ύγρανση του στόματος.
Αγοράστε υγραντική και λιπαντική γέλη για τη μακράς διάρκειας ανακούφιση από την ξηρότητα του στόματος και του λαιμού. Είναι κατάλληλη για διαβητικούς και συμβατή με θεραπείες ομοιοπαθητικής.
Μασήστε τσίκλα για να διεγείρετε την παραγωγή σάλιου. Υπάρχουν ειδικές τσίκλες και παστίλιες, οι οποίες αυξάνουν την έκκριση σιέλου, μειώνοντας την ξηρότητα του στόματος.

Πληροφορίες από: mayoclinic.org,