Πώς πέφτει η ομοκυστεΐνη; Τα τελευταία χρόνια, πολλοί ειδικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η ομοκυστεΐνη είναι ένας ακόμη σημαντικός δείκτης καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως η υψηλή χοληστερίνη και η υπέρταση. 

Τι είναι η ομοκυστεΐνη; 

H ομοκυστεΐνη είναι ένα αμινοξύ που παράγεται στον οργανισμό ως ενδιάμεσο προϊόν του μεταβολισμού ενός άλλου αμινοξέος, της μεθειονίνης, η οποία περιέχεται στις πρωτεϊνούχες τροφές (π.χ. στο κρέας, τα πουλερικά, τα όσπρια) και προσλαμβάνεται μέσω της διατροφής.
Η μέτρηση της ομοκυστεΐνης γίνεται με εξέταση αίματος, έπειτα από νηστεία 6 ωρών σε εξειδικευμένα εργαστήρια, ώστε να αποκλειστεί κάθε περίπτωση λάθους. Τιμές μικρότερες των 15 μmol/L θεωρούνται φυσιολογικές.

Τι προκαλεί την αύξηση της ομοκυστεΐνης;

• Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, καφεΐνης, καθώς και το κάπνισμα.
• H μειωμένη πρόσληψη φυλλικού οξέος, καθώς και των βιταμινών Β6 και Β12.
• Παθήσεις, όπως ο διαβήτης, η νεφρική και η θυρεοειδική δυσλειτουργία και οι νεοπλασίες.
• Ορισμένα υπολιπιδαιμικά φάρμακα, κάποια αντιδιαβητικά, καθώς και τα θειαζιδικά διουρητικά.

Υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης

Η υπερομοκυστεϊναιμία αποτελεί μια κατάσταση η οποία είναι επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία. Τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης προκαλούν καταστροφή των νευρώνων, ενώ ταυτόχρονα κάνουν ευάλωτα τα αγγεία, προκαλώντας φλεγμονή.

Ειδικότερα, η ομοκυστεΐνη όταν δεν μπορεί να μεταβολιστεί φυσιολογικά προς μεθειονίνη ή κυστεΐνη, προκαλεί πάχυνση της μυϊκής στιβάδας των αγγείων, βλάβη στο ενδοθήλιό τους, προάγοντας τη δημιουργία αθηρωματικών πλακών. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνει σημαντικά ο κίνδυνος ισχαιμικών επεισοδίων και καρδιαγγειακής νόσου. Επιπλέον πολλές μελέτες, έχουν συσχετίσει τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης με νευρολογικές και ψυχολογικές διαταραχές (κατάθλιψη, σχιζοφρένεια κ.α.).

Η υπερομοκυστεΐνεμία έχει συσχετιστεί επίσης με μειωμένη γονιμότητα, καθώς αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης σχετίστηκαν με αυξημένα περιστατικά αποβολών κατά τη διάρκεια της κύησης. Ας δούμε πώς πέφτει η ομοκυστεΐνη.

Πώς πέφτει η ομοκυστεΐνη;

Σε μια επιτυχημένη Ελβετική μελέτη οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ημερήσια δόση 1.000 μg (δηλαδή 1mg) φυλλικού οξέος, 400 μg βιταμίνης Β12 και 10 mg βιταμίνης Β6.

Ολλανδοί ερευνητές εξέτασαν τη δράση των ίδιων βιταμινών σε άτομα με επίπεδα ομοκυστεΐνης πάνω από 16 mmol/L, και βρήκαν ότι ο συνδυασμός 5 mg φυλλικού οξέος, 400 μg B12 και 50 mg Β6 μείωσε τα επίπεδα ομοκυστεΐνης σε λιγότερο από το 16 στους 26/30 συμμετέχοντες, συγκριτικά με την ομάδα που πήρε εικονικό φάρμακο, όπου εκεί μόνο επτά από τους τριάντα είδαν παρόμοια αποτελέσματα. Στα άτομα που τα επίπεδά τους ήταν ήδη κάτω από το 16, η συμπλήρωση με τις βιταμίνες μείωσε τα επίπεδα ομοκυστεΐνης κατά 30%.

Προσοχή! Ποτέ δεν πρέπει να παίρνουμε υψηλές δόσεις κάποιων βιταμινών του συμπλέγματος Β χωρίς ταυτόχρονα να παίρνουμε επαρκείς δόσεις και των υπολοίπων βιταμινών ολόκληρου αυτού του συμπλέγματος.

Ομοκυστεΐνη – Η διατροφή που τη ρυθμίζει 

Σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (ΑHA) για τη διατήρηση της ομοκυστεΐνης σε χαμηλά επίπεδα πρέπει να καταναλώνετε καθημερινά 2-3 φρούτα, καθώς και 2 μερίδες λαχανικών πλούσιων σε φυλλικό οξύ και βιταμίνη Β6.

Από φρούτα προτιμήστε πορτοκάλι, φράουλες, αβοκάντο, ακτινίδια, γκρέιπφρουτ, ανανά, μανταρίνι, μπανάνα, μάνγκο, βερίκοκο, καρπούζι, πεπόνι, μούρα, δαμάσκηνα. Από λαχανικά σπανάκι, αντίδια, μαρούλι, σπαράγγια, μπρόκολο, κουνουπίδι, μπάμιες, μαϊντανό, κρεμμύδια (φρέσκα και ξηρά), λάχανο, αγκινάρες, καυτερή πράσινη πιπεριά, παντζάρια, σέλερι, σέλινο, λάχανο, αβοκάντο, κολοκυθάκια.

Σύμφωνα επίσης με την Αμερικανική Καρδιο­λογική Εταιρεία (ΑHA):

1. Η ομοκυστεΐνη δεν πρέπει να αποτελεί εξέταση ρουτίνας για τους ­υγιείς, αλλά ούτε και για όλους τους καρδιοπαθείς.
2. Εάν η ομοκυστεΐνη βρεθεί υψηλή σε άτομα με χαμηλό κίνδυνο ­καρ­διαγγειακής νόσου, τότε δεν συνιστάται η μείωσή της με τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής, αλλά με την αύξηση της πρόσληψης φρούτων και λαχανικών.
3. Εάν η ομοκυστεΐνη βρεθεί υψηλή σε άτομα υψηλού καρδιαγ­γειακού κινδύνου, τότε, εκτός από την αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, πρέπει να δοθεί έμφαση και στη ρύθμιση των ­άλλων ανεξάρτητων παραγόντων κινδύνου.