Τι είναι τα φυτοοιστρογόνα για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης; Είναι αυτά τα φυσικά οιστρογόνα αποτελεσματικά και ασφαλή;

Τα φυτοοιστογόνα ανήκουν σε μία μεγάλη ομάδα φαινολικών στοιχείων, γνωστών ως φλαβονοειδή και λόγω της δομικής ομοιότητάς τους με την εστραδιόλη, εμφανίζουν οιστρογονικές ιδιότητες.

Σε τρόφιμα ή συμπληρώματα διατροφής, οι ισοφλαβόνες σόγιας ενδιαφέρουν τις γυναίκες που επιδιώκουν να ανακουφίσουν τις εξάψεις τους χωρίς να λαμβάνουν ορμονική θεραπεία για την εμμηνόπαυση.

Πολλά συμπληρώματα διατροφής για μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες περιέχουν φυτοοιστρογόνα από σόγια, φασκόμηλο, μηδική, τριφύλλι ή λυκίσκο .

Αυτές οι φυσικές ενώσεις είναι περιζήτητες επειδή η δράση τους στον οργανισμό μοιάζει με αυτή των γυναικείων ορμονών. Μεταξύ αυτών των φυτοοιστρογόνων, οι ισοφλαβόνες είναι οι πιο ενδιαφέρουσες για τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.

Φυσικά οιστρογόνα – Ποιες τροφές έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ισοφλαβόνες;

Στα τρόφιμα, οι ισοφλαβόνες υπάρχουν σε όσπρια όπως τα ρεβίθια, αλλά οι πιο σημαντικές ποσότητες βρίσκονται στη σόγια.

Εάν και η σόγια είναι τρόφιμο πλούσιο σε ισοφλαβόνες, η περιεκτικότητά της σε φυτοοιστρογόνα διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του προϊόντος:

• χυμός σόγιας: 10 mg ανά 100 ml.
• επιδόρπιο σόγιας: 8 mg ανά 100 g.
• τόφου : 22 mg ανά 100 g.
• μπριζόλα σόγιας : 22 mg ανά 100 g
•  μαγειρεμένη σόγια: 10 mg ανά 100 ml

Είναι τα φυτοοιστρογόνα εξίσου αποτελεσματικά με τις γυναικείες ορμόνες;

Τα οιστρογόνα που παρέχει η ορμονική θεραπεία της εμμηνόπαυσης έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητά τους κατά των εξάψεων. Αλλά τα φυτοοιστρογόνα δεν είναι ισοδύναμα.

Στο σώμα, τα φυτοοιστρογόνα δρουν στους ίδιους υποδοχείς οιστρογόνων, που υπάρχουν στα οστά, τον εγκέφαλο ή τα αιμοφόρα αγγεία. Αλλά είναι πολύ λιγότερο ισχυρά.

Κατά συνέπεια, η δράση τους στα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης δεν είναι εγγυημένη. «Μελέτες έχουν δείξει μείωση της έντασης και του αριθμού των εξάψεων. Αλλά η αποτελεσματικότητα δεν υπάρχει σε όλες τις περιπτώσεις», αναφέρουν οι  διατροφολόγοι.

Πράγματι, οι ισοφλαβόνες μεταβολίζονται λίγο πολύ καλά στον οργανισμό. Περίπου το 30% των ατόμων μπορεί να τα μετατρέψει σε ενεργά μόρια. Παράγοντες όπως η μικροχλωρίδα του εντέρου και η γενετική έχουν την επιρροή τους.

Φυτοοιστρογόνα – Να προτιμήσουμε φαγητό ή κάψουλες;

Σύμφωνα με τους ειδικούς  «Οι δόσεις ισοφλαβονών που μπορούν να επιτευχθούν με τρόφιμα με βάση τη σόγια παραμένουν χαμηλές . Είναι δύσκολο να ξεπεράσετε τα 20 με 40 mg την ημέρα. Ωστόσο, για να επιτευχθεί επίδραση στις εξάψεις, θα χρειαζόταν μεγαλύτερη πρόσληψη, της τάξης των 60, 80 ή 100 mg την ημέρα, ανάλογα με τη γυναίκα».

Η λήψη ενός συμπληρώματος διατροφής καθιστά δυνατή την επίτευξη αυτών των ημερήσιων δόσεων. Η σύσταση είναι να μην υπερβαίνει το 1 mg ανά κιλό την ημέρα ή τα 60 mg για μια γυναίκα 60 κιλών.

→ Ωστόσο, με αυτά τα επίπεδα ισοφλαβονών, μπορεί να υπάρχουν επιπτώσεις στο στήθος.

Φυτοοιστρογόνα – Παρενέργειες και παράγοντες κινδύνου

Ποιος είναι ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού με φυτοοιστρογόνα;

Σε διαιτητικές δόσεις , δηλαδή 10 έως 20 mg την ημέρα, οι ισοφλαβόνες δεν παρουσιάζουν κανένα κίνδυνο για το στήθος . Αντιθέτως, μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση σόγιας μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, τον κίνδυνο υποτροπής και θνησιμότητας. Από την άλλη, με τα συμπληρώματα διατροφής, η κατάσταση είναι πιο σύνθετη.

«Πρέπει να είστε προσεκτικοί στην εμμηνόπαυση με τις ισοφλαβόνες που λαμβάνονται σε υψηλές δόσεις (πάνω από 60 mg την ημέρα) και για παρατεταμένο χρονικό διάστημα (περίπου ένα χρόνο)», επισημαίνουν οι  διατροφολόγοι.

Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι, σε αυτό το πλαίσιο, ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού ποικίλλει, για κάθε γυναίκα, ανάλογα με τον εμποτισμό με οιστρογόνα και την κατάσταση των υποδοχέων οιστρογόνων.

Αυξάνεται μετά την εμμηνόπαυση και σε γυναίκες των οποίων οι υποδοχείς οιστρογόνων είναι «αρνητικοί». Γυναίκες σε κίνδυνο για καρκίνο του μαστού μπορούν να καταναλώνουν σόγια, αλλά θα πρέπει να αποφεύγουν τα συμπληρώματα ισοφλαβόνης.

Από την άλλη, ο κίνδυνος μειώνεται στην προεμμηνόπαυση και στην αρχή της εμμηνόπαυσης, σε γυναίκες χωρίς ιστορικό καρκίνου του μαστού.

Στην εμμηνόπαυση, η ανεπάρκεια οιστρογόνων αυξάνει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης .

Οι ισοφλαβόνες σόγιας έχουν μια προστατευτική δράση στα οστά, δεσμεύοντας στους υποδοχείς οιστρογόνων, αλλά είναι λιγότερο σημαντική από την πρόσληψη ασβεστίου .

Στην εμμηνόπαυση, οι χορτοφάγοι πρέπει να καταναλώνουν ιδανικά 3 γαλακτοκομικά προϊόντα την ημέρα και μεταλλικά νερά πλούσια σε ασβέστιο.