Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ένας άνθρωπος πεθαίνει από πνιγμό παγκοσμίως περίπου κάθε 90 δευτερόλεπτα, ενώ πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι το φαινόμενο είναι ακόμη συχνότερο (ένας άνθρωπος κάθε 30 δευτερόλεπτα), δεδομένου ότι δεν δηλώνονται/καταγράφονται όλα τα περιστατικά.

Πνιγμός! Για τον πνιγμό των ανθρώπων ανεξαρτήτως ηλικίας στις ελληνικές θάλασσες μίλησε στο health4u.gr, o εκπαιδευτής Πρώτων Βοηθειών και Τραυματολογίας, Χαράλαμπος Παπαμαρκάκης. 

«Ελλάδα! Μία χώρα που μετρά 13.676 χλμ ακτογραμμής και κατατάσσεται στην 11 θέση των χωρών με την μεγαλύτερη ακτογραμμή στον κόσμο. Μία χώρα χερσόνησος που βρέχεται από το Αιγαίο, το Ιόνιο και το Λιβυκό πέλαγος, τα οποία είναι τμήματα της Μεσογείου θάλασσας. Μία χώρα στην οποία οι κάτοικοι της έδωσαν διαφορετικά ονόματα σε τμήματα του Αιγαίου, θέλοντας ίσως να μιλήσουν για τη «δική τους θάλασσα»,  το Κρητικό, το Καρπάθιο, το Ικάριο, το Μυρτώο και το Θρακικό πέλαγος

Αυτή η χώρα, «μέγα το της θαλάσσης κράτος» σύμφωνα με τον Αθηναίο ηγέτη Περικλή, που η ζωή των κατοίκων της είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το υγρό στοιχείο, δυστυχώς αριθμεί περίπου 400 πνιγμούς κάθε χρόνο. Τι φταίει άραγε;

→Να φταίει η έλλειψη πληροφόρησης κάθε ηλικίας σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης των πνιγμών δεν τηρείται σε υψηλό βαθμό;

→Nα φταίει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται για την πρόληψη των πνιγμών στην Ελλάδα, είναι περιορισμένα και φαίνεται να μην έχουν αποτέλεσμα;

→Να φταίει ότι δεν έχουμε γαλουχηθεί ως κοινωνία να αποδίδουμε τον απαραίτητο σεβασμό απέναντι στα στοιχεία της φύσης και υποτιμούμε τη δύναμή τους;

Το αποτέλεσμα είναι ένα, ο πνιγμός εξακολουθεί να αποτελεί μια πολύ σημαντική αιτία θανάτου σε αυτή τη χώρα.

Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να αρχίσουμε με τα μέτρα πρόληψης. Στα πλαίσια λοιπόν της πρόληψης θα πρέπει να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές:

• Κολυμπάτε  πάντα  με  παρέα  και  ποτέ  μόνοι  σας.
• Μην επιχειρείτε  βουτιές  σε  άγνωστα  ή  θολά  νερά.
• Μην  μπαίνετε  στη  θάλασσα  μετά  από  ένα  βαρύ  γεύμα.
• Φροντίσετε  να  μάθετε  κολύμπι  τόσο  εσείς  όσο  και  τα  παιδιά  σας.
• Σε περίπτωση που θα κολυμπήσετε δεν θα πρέπει να έχετε καταναλώσει αλκοόλ
• Αν πάθετε  κράμπα, μην πανικοβληθείτε! Γυρίστε  ανάσκελα, επιπλεύστε  και  καλέστε  για  βοήθεια.
• Σε περίπτωση  ξαφνικής  καταιγίδας  ή  πολύ  ισχυρών  ανέμων  βγείτε  αμέσως  από  την  θάλασσα.
• Όταν κολυμπάτε, μην  απομακρύνεστε  από  την  ακτή  και  πάντα  να  υπολογίζετε  τις  δυνάμεις  σας  για  την  επιστροφή.
• Ακολουθείστε τις  υποδείξεις  των  ναυαγοσωστών  και  διευκολύνετε το έργο  τους  κυρίως  όταν  αυτοί  επιχειρούν  μια  διάσωση.
• Επιβλέπετε συνεχώς  τα  παιδιά! Όταν  αυτά  βρίσκονται  μέσα  στο  νερό  θα  πρέπει  είστε  δίπλα  τους  και  όχι  απλά  να  τα  παρακολουθείτε  από  την  ακτή.

⇒Γαλησσάς Σύρου – Ασφαλής και προσβάσιμη θάλασσα για όλους

Προσοχή! Σε περίπτωση που βρεθείτε μπροστά σε ένα περιστατικό κινδύνου από πνιγμό, τότε ΜΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΤΕ ΠΟΤΕ ΝΑΥΑΓΟΣΩΣΤΙΚΗ ΔΙΑΣΩΣΗ ΑΝ ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Στο μεγαλύτερο ποσοστό απόπειρας διάσωσης από έναν επίδοξο μη εκπαιδευμένο «ναυαγοσώστη», δυστυχώς η κατάληξη είναι μοιραία και γι’ αυτόν, αλλά και τον πνιγόμενο. Ο πνιγόμενος πρέπει να καταστεί σαφές ότι εκείνη την στιγμή λειτουργεί με το αίσθημα της αυτοσυντήρησης και θα κάνει τα πάντα για να διασωθεί. Αποτέλεσμα αυτού είναι να βλέπει τον οποιοδήποτε επίδοξο διασώστη, ως ένα αντικείμενο από το οποίο θα πρέπει να κρατηθεί για να σώσει τη ζωή του. Αν αυτό το «αντικείμενο» δεν έχει την κατάλληλη εκπαίδευση τότε θα πνιγεί μαζί του.

Σώσε κάποιον που κινδυνεύει, χωρίς να κινδυνέψεις και εσύ!

1. Φώναξε! Δώσε οδηγίες ή κάλεσε για βοήθεια.
2. Πέταξε! Άπλωσε ένα κουπί, ένα σωσίβιο, ένα σχοινί, χέρι ή πόδι (με την προϋπόθεση ότι εσύ είσαι σε ένα σταθερό σημείο και δεν κολυμπάς δίπλα του).
3. Κωπηλάτησε! Πλησίασε μια μια σανίδα, βάρκα ή κανό το θύμα και βοήθησέ το να κρατηθεί από αυτό. Ακόμη και αν αναποδογυρίσει και οι δυο θα μπορείτε να κρατηθείτε και να το ρυμουλκήσετε προς την ακτή χωρίς να πνιγείτε.

Μία τέτοια κατάσταση μπορεί να φέρει το θύμα κοντά στον λεγόμενο «παρ’ ολίγον πνιγμό» ή να κινδυνεύσει σε δεύτερο χρόνο από τον λεγόμενο «δευτερεύον πνιγμό».

«Παρ’ ολίγον πνιγμός και δευτερεύων πνιγμός»

Κατά τη διάρκεια της καταβύθισης του σώματος, εισέρχεται νερό στις αεροφόρους οδούς. Ο οργανισμός στην προσπάθειά του να προστατευτεί και να μην φτάσει το νερό στους πνεύμονες, ενεργοποιεί έναν μηχανισμό άμυνας και δημιουργεί τον λεγόμενο λαρυγγόσπασμο. Με τον λαρυγγόσπασμο δημιουργεί σύσπαση των μυών στην περιοχή του λαιμού και κλείνει ουσιαστικά την «πόρτα» του μοναδικού διαδρόμου προς τον κατώτερο αεραγωγό και τους πνεύμονες, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εισέλθει το νερό. Μαζί όμως με το νερό δεν εισέρχεται και αέρας με αποτέλεσμα την ασφυξία του οργανισμού.  Ως παρ’ ολίγον πνιγμός χαρακτηρίζεται η επιτυχής, έστω και παροδική, αναζωογόνηση μετά από ένα επεισόδιο ασφυξίας από την εμβύθιση σε νερό.

Ως δευτερεύων πνιγμό εννοούμε την παρουσία υγρού στους πνεύμονες η οποία δυσκολεύει ή καταργεί εντελώς την ανταλλαγή των αερίων στο επίπεδο των κυψελίδων. Υπάρχει διαφορά μεταξύ του πνιγμού σε γλυκό νερό και του πνιγμού στη θάλασσα. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε καρδιακή ανεπάρκεια και αρρυθμία, ενώ στη δεύτερη οξύ πνευμονικό οίδημα, υποξία και θάνατο.

Ένας πνιγόμενος -ακόμη και αν διασωθεί εγκαίρως-, είναι επίφοβος ακόμη και μετά από 72 ώρες, να επέλθει σε δευτερεύων πνιγμό. Τα συμπτώματα είναι: βήχας, ζάλη, δυσκολία στην αναπνοή, πυρετός και αδικαιολόγητη κόπωση/υπνηλία.

Ο δευτερεύων πνιγμός είναι η 2η αιτία θανάτου από ατύχημα σε παιδιά

Πνιγμός – Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης είναι η πρόληψη 

Για αυτό οι γονείς δεν πρέπει να αφήνουν από τα μάτια τους μέσα στη θάλασσα ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Τα παιδιά πνίγονται στα ρηχά.

• Κολυμπάτε πάντα μαζί με τα παιδιά.
• Μην τα αφήνετε να κολυμπούν ή να κάνουν βουτιές σε βαθιά νερά.
• Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να μάθουν κολύμπι όσο το δυνατόν νωρίτερα.
• Τα μικρά παιδιά πρέπει να χρησιμοποιούν τα κατάλληλα μέσα επίπλευσης.
• Μην επιτρέπετε την πρόσβαση στη θάλασσα όταν υπάρχουν μεγάλα κύματα ή ρεύματα.

Προσοχή! Αν το παιδί σας βίωσε κάποιο περιστατικό πνιγμού, όσο ασήμαντο κι αν ήταν, ακόμα κι αν συνήλθε, δεν έχει σημασία: μεταφέρετέ το στα επείγοντα περιστατικά. Να παρακολουθείτε το παιδί σας για τις επόμενες 24 ώρες και να ψάχνετε για τα παραπάνω συμπτώματα.»