Στις μέρες μας πολλοί ενήλικοι αλλά και παιδιά λαμβάνουν βιταμίνες ή άλλα συμπληρώματα διατροφής. Και ενώ η χρήση τους μπορεί να είναι ωφέλιμη για την υγεία, η κατάχρησή τους δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ’ ό,τι οφέλη.

Εκτός από τις βιταμίνες, τα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να περιέχουν μέταλλα, βότανα, αμινοξέα, ένζυμα και άλλα συστατικά, ενώ διατίθενται σε διάφορες μορφές, όπως δισκία, κάψουλες, ζελεδάκια και σκόνες καθώς και ως ποτά και ενεργειακές μπάρες.

Τα δημοφιλή συμπληρώματα περιλαμβάνουν βιταμίνες D και B12, μέταλλα, όπως ασβέστιο και σίδηρο, βότανα, όπως εχινάκεια και σκόρδο, και προϊόντα όπως η γλυκοζαμίνη, τα προβιοτικά και τα ιχθυέλαια. Πριν αρχίσει κάποιος τη λήψη συμπληρωμάτων, πρέπει να γνωρίζει τι είδος χρειάζεται και για πόσο διάστημα πρέπει να το παίρνει. Τυχόν παρενέργειες είναι αρκετά πιθανό να εμφανιστούν, και δη σε περίπτωση κατάχρησης.

Πότε χρειάζεστε επιπλέον θρεπτικά συστατικά;

Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη θρεπτικών συστατικών διαφέρει σε έναν αθλητή και έναν άνθρωπο που δεν αθλείται. Οι αθλητές γυμνάζονται συστηματικά προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους, οπότε χρειάζονται επιπλέον φορτία θρεπτικών ουσιών και θερμίδων, τα οποία μπορούν να βρουν σε τρόφιμα με συμπληρώματα.

Οι γυναίκες χρειάζονται επιπλέον θρεπτικά συστατικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Κατά την εγκυμοσύνη χρειάζονται επιπλέον θερμίδες, πρωτεΐνες και μέταλλα, όπως σίδηρο, ασβέστιο, φολικό οξύ κ.λπ. Τα θρεπτικά αυτά συστατικά βοηθούν στην καλύτερη ανάπτυξη του εμβρύου. Στη γαλουχία η γυναίκα χρειάζεται επίσης επιπλέον θερμίδες και πρωτεΐνες για επαρκή παραγωγή γάλακτος.

Οφέλη

Ορισμένα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να βοηθήσουν στη λήψη βασικών θρεπτικών συστατικών. Ωστόσο, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα τρόφιμα που είναι σημαντικά για μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή.

Κάποια συμπληρώματα διατροφής μπορούν να βελτιώσουν τη συνολική υγεία και να βοηθήσουν στη διαχείριση προβλημάτων όπως:

• Το ασβέστιο και η βιταμίνη D βοηθούν στη διατήρηση της υγείας των οστών και στη μείωση της φθοράς τους.
• Το φολικό οξύ μειώνει τον κίνδυνο ορισμένων γενετικών ανωμαλιών.
• Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα από ιχθυέλαια μπορεί να βοηθήσουν άτομα με καρδιακές παθήσεις.
• Ένας συνδυασμός βιταμινών C και E, ψευδάργυρου, χαλκού, λουτεΐνης και ζεαξανθίνης μπορεί να επιβραδύνει την απώλεια της όρασης σε άτομα με εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας που έχει σχέση με την ηλικία.

Για πόσο καιρό είναι ασφαλή τα συμπληρώματα;

Οποιαδήποτε συμπληρώματα συνταγογραφούνται από επαγγελματίες υγείας συνιστάται να λαμβάνονται έως και τρεις μήνες, έτσι ώστε τα επιθυμητά οφέλη να φανούν σε αυτή την περίοδο.

Μερικές χρήσιμες συμβουλές κατά τη λήψη συμπληρωμάτων:

• Στην αρχή πρέπει να λαμβάνονται μικρότερες δόσεις. Στη συνέχεια, σταδιακά μπορούν να αυξάνονται κάθε μία εβδομάδα. Πολλά συμπληρώματα ενδέχεται να προκαλέσουν προβλήματα υγείας, όπως τοξικότητα στο ήπαρ, πέτρες στα νεφρά, μυϊκό πόνο, ναυτία, γαστρεντερικές διαταραχές, οπότε η φειδωλή λήψη τους στην αρχή είναι σημαντική.
• Τα συμπληρώματα πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες που υπάρχουν στη συσκευασία. Επιπλέον πρέπει να λαμβάνονται κατά τη διάρκεια ή έπειτα από ένα γεύμα σε συνδυασμό με άφθονο νερό. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να αποφευχθούν τυχόν παρενέργειες.
• Τα περισσότερα από τα συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων είναι πιθανό να προκαλέσουν ναυτία, καούρα και συχνά γαστρικές διαταραχές εάν τα πάρετε με άδειο στομάχι. Ο καλύτερος τρόπος λοιπόν είναι να λαμβάνονται με τα γεύματα ή έπειτα από αυτά.
• Τα συμπληρώματα ασβεστίου και σιδήρου δεν πρέπει να λαμβάνονται μαζί, επειδή το ασβέστιο δύναται να επηρεάσει την απορρόφηση σιδήρου. Έτσι, εάν γίνεται λήψη συμπληρωμάτων που περιέχουν σίδηρο, καλό είναι τα συμπληρώματα ασβεστίου να λαμβάνονται άλλες ώρες της ημέρας.
• Εάν γίνεται λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου, πρέπει να λαμβάνονται τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, για καλύτερη απορρόφηση.

Επί του παρόντος, οι αγορές πλημμυρίζουν με ορισμένα νοθευμένα συμπληρώματα που μπορεί να είναι εξαιρετικά επιβλαβή για την υγεία, επειδή περιλαμβάνουν τοξικές ουσίες και στεροειδή. Όσοι τα αγοράζουν πρέπει να σκεφτούν γιατί χρειάζονται το εκάστοτε συμπλήρωμα και ποιες μπορεί να είναι οι παρενέργειές του. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να γνωρίζουν ποιος συστήνει τη λήψη αυτού του συμπληρώματος. Στις μέρες μας, επειδή οι άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη να κερδίσουν ή να χάσουν βάρος, δεν σκέφτονται τις παρενέργειες των συμπληρωμάτων.

Πρέπει όμως να έχουμε κατά νου ότι η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία.